Ааҕааччы суруга: Ох саанан ытыы – өбүгэ төрүт дьарыга

Өрөспүүбүлүкэ орто оскуолаларын араас сылларга бүтэрбиттэр (выпустар) түмсүүлэрин иһинэн элбэх тэрээһиннэр буолаллар. Биһиги, 1985 сыллаахха оскуоланы бүтэрбиттэр, түмсүүбүт тэриллибитэ быйыл биэс сыла. Бу сылларга төрөөбүт ыйдарынан зодиак бөлөҕө бэйэтин күүһүнэн оскуоланы бүтэрбиттэргэ анаан тэрийэрэ үгэскэ кубулуйда.

Ол курдук, аҕыйах хонуктаахха бу ыйга төрөөбүт күннээх «оҕус» бэлиэлээхтэр уһуктаах ох саанан ытыыга өрөспүүбүлүкэ таһымнаах күрэхтэһиини быйыл иккис сылын ыыттылар.
Буоларын курдук, зодиак иһигэр киирэр дьон көмөлөөн бириис пуондатын оҥороллор. Ох саа күрэхтэһиитэ спонсордардыын 65 000 сууммалаах буолбут. Маны таһынан кыайыылаахтарга мүһэ, хас биирдии кыттааччыга анал ааттаах туоһу суруктар туттарылыннылар.
«Выпуск-85» үрдүнэн уон икки зодиак бөлөхтөн, балаһыанньа быһыытынан, иккилии киһи кытынна. Маҥнайгы миэстэни быйыл иккис төгүлүн «кыыс» бэлиэлээх зодиактан киирбит спортсменнарбыт Кармалах Розалия, Владислав Ущницкай ыланнар, көһө сылдьар кубогы бэйэлэрин зодиактарыгар хааллардылар.
Иккис миэстэни «оҕус» бэлиэлээх зодиактар Надежда Монастырева уонна Антонина Слепцова ыллылар. Үһүс бириистээх миэстэҕэ таҕыстылар: «охчут» зодиак спортсменнара Анастасия Петрова, Алексей Максимов. Кыайыылаахтар Ярослав Корякин туруорбут мүһэтин туппуттара ох саа күрэхтэһиитэ сахабыт норуотун төрүт оонньуутун сахалыы сиэрин тутуһуутун туоһутунан буолар.
Бу кэнниттэн ох саа ытыытын көҕүлээбит тэрийээччи Александр Наумов муҥутуур кыайыылааҕы быһаарар күрэҕи ыытта. Бу күрэхтэһиигэ Амматтан, Горнайтан, Хаҥаластан, Чурапчыттан, Намтан, Бүлүүттэн, Үөһээ Бүлүүттэн уонна Дьокуускай куорат күүстээх спортсменнара муһуннулар.
Абсолютнайга күрэхтэһии бириистээх пуондата 75 тыһыынча суумалаах буолла.
Күрэхтэһии биир уратыта, успуорт тиэрмининэн эттэххэ, «усеченнай вариант» диэн буолар.
«Выпуск-85» аатыттан бу успуорт көрүҥэр былырыын баччаларга кэлбит, успуорт бу көрүҥүн саҥардыы билэн эрэр спортсменнарбыт өрөспүүбүлүкэ күүстээх, уопуттаах маастардарын кытта тэҥҥэ күрэхтэһэн, сүрэхтэниини аастылар.
Бэлиэтээн эттэххэ, «Выпуск-85» үрдүнэн Александр Наумов тэрийиитинэн успуорт бу көрүҥэр үөлээннээхтэрбит утумнаахтык дьарыктаннылар.
Успуорт диэн успуорт. Ким дьарыктаах, кыайыыга дьулуурдаах хайаан да күрэхтэһиигэ чорбойоро — суруллубатах сокуон.
Абсолютнай чемпионакка уһуктаах ох саанан ытыыга саҥа ааттар тахсыбыттара ордук соһуччу үөрүү буолла.
Ол курдук, «Выпуск-85» аатыттан киирбит Надежда Монастырева өрөспүүбүлүкэ күүстээх охчуттарын итэҕэтиилээхтик кыайталаата. Надежда Монастыреваттан аҕыйах тылы этэригэр көрдөһүүбүтүгэр маннык хардарда:
«Аан бастакы дьарыгым былырыын муус устар ортотуттан этэ. Оруобуна биир сыллаах дьарыгым түмүгэ дии саныыбын. Тириэньэрим Олесов Борис Борисович ДЮСШ-4 дьарыктыыр. Александр Наумов көҕүлээн, «Выпуск-85» сэттэ буоламмыт биир сыл устата дьарыктанныбыт. Хас күрэхтэһии аайы уопут хомуйан, атыттары көрөн үөрэнэрбит элбэх. Бу күрэхтэһиигэ бииргэ дьарыктаммыттарбыттан «Выпуск-85» күрэхтэһиитигэр үс бастакы миэстэлэри ылбыппыт даҕаны олус элбэҕи этэр.
Түгэнинэн туһанан, Александрга махталбытын тиэрдэбит».
Бу күннэргэ Тверь куоракка өрөспүүбүлүкэ күүстээх охчуттара Арассыыйа «Игры кочевников» сүүмэрдиир күрэхтэһиитигэр Москваҕа көттүлэр. Кинилэр ортолоругар Амматтан Бөтүҥ орто оскуолатын 1985 сыллаахха бүтэрбит Егор Баранов баар.
Егортан бу успуорка хайдах кэлбитин туоһуласпыппар маннык хоруйдаата:
-Урукку өттүгэр пистолетынан ытыыга буулдьанан ытыы диэн успуорт көрүҥэр дьарыктанарым. Онтон бу «Выпуск-85» иһинэн ыытыллар быйылгы күрэхтэһиитигэр уһуктаахха саҥа бастакы сүрэхтэниибин аастым. Оҕунан ытыы диэнхас да көрүҥҥэ арахсар. Мин бэйэм үгэс буолбукка: кус, куобах ытыытыгар кэлиим эмиэ соһуччу соҕуһа. 2023 сыллаахха «Байанай бэлэҕэ» диэн өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэхтэһии буоларын истэммин, бэйэм бэйэбэр сылдьан, дьарыктанан барбытым. Уопут да, тириэньэрим да суох. Онтон-мантан ааҕан, ыйыталаһан канистраны мишень оҥостунан, дойдубар Аммаҕа дьарыктанан баран, күрэхтэһиигэ атын спортменнары көрөөрү-истээри киирбитим. Онно аан бастакы мэтээлбин ылбытым. Биллэн турар, онтон ыла улахан интэриэс үөскээтэҕэ дии.
2023 сыл сайыныгар Уус Алдаҥҥа абсолютнай чемпион уонна бэтэрээннэргэ «Сахаада» маастарын нуорматын толорбутум. Дьэ, итинник бу саҥардыы холоммут успуордум хас күрэхтэһиитин аайы саҥаттан саҥаны билэрим, атыттартан уопут ыларым элбэх. «Киһи сатаабата суох» диэнинэн салайтаран, кэргэмминээн иккиэн Любовь Петровналыын бу успуорду билиҥҥи кэмҥэ олохпутугар сыал-сорук оҥостоммут иккиэн дьарыктанабыт.
Түгэнинэн туһанан, бу күннэргэ Тверь куоракка буолар «Игры кочевников» диэн Арассыыйа таһымнаах күрэхтэһиигэ барар-кэлэр ороскуоппун төлөөбүт «Выпуск-85» Александр Васильевич Наумовка махталбын тириэрдэбин.
Саша өрүү өйүүр уонна сүбэлиир чугас киһим. Кини бу тэрийбит күрэхтэһиитигэр уһуктааҕынан ытыыга бастакы кыттыым буолар. Саха төрүт дьарыгын биир көрүҥэ өссө сайда турарын туһугар ыытар үлэтигэр Александр Наумовка махталы кытта ситиһиини баҕарабын».
Ити курдук, «Выпуск-85» биэс сыл иһигэр үгэскэ кубулуйбут тэрээһиннэриттэн биирдэстэрэ зодиактар икки ардыларыгар араас көрүҥнээх успуорт күрэхтэһиилэрэ, «Брейн ринг», Хомсомуол күннэрэ, быыстапкалар сыл аайы аайы зодиактарынан ыытыллан кэллилэр.

Маргарита АКИМОВА