Аан дойду күүтэр быыбара

2024 сыл кулун тутарыгар Арассыыйа Бэрэсидьиэнин быыбара ыытыллыаҕа. Кимнээх номнуо кытталлара билиннэ.

Ол курдук, дойдубут бэрэсидьиэнин талар сүрүн быыбар бу сыл кулун тутар 15-17 күннэригэр ыытыллыаҕа. Үгэс курдук, куоластааһын үс күн устата барыаҕа. Маннык куоластааһын биһиэхэ төрдүс сылын ыытыллар. Бастакытын 2020 сыллаахха хамсык кэмигэр ыытыллыбыта.

Улахан быыбарга кимнээх кыттыахтарай? Быыбар киин хамыыһы­йатыгар бастакынан дойдубут Аҕа баһылыга Владимир Путин докумуонун биэрбитэ. Санатан этиим, Владимир Владимирович, Төрүт Сокуоҥҥа 2020 сыллаахха улары­йыы киирбитинэн, саҥа болдьоххо талыллар быраабы ылбыта. Онон эһиил кини бэһис төгүлүн быыбарга кыттыаҕа. Бу быыбарга кини бэ­­йэтин кандидатуратын туруоруммута. Кини кандидатуратын “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйа ахсынньы 17 күнүгэр ыытыллыбыт сийиэһигэр биир санаанан өйөөбүтэ. “Сиэрдээх Арассыыйа – кырдьык иһин” баартыйа эмиэ Владимир Путин туһатыгар үлэлиирин биллэрбитэ.

Парламент фракцияларыттан РФКП баартыйаттан урукку сылларга бэрэсидьиэн быыбарыгар, үгэс курдук, Геннадий Зюганов кыттар буоллаҕына, кэлэргэ баартыйа Николай Харитонов диэн 75 саастаах Судаарыстыбаннай Дуума дьокутаатын туруорда. Николай Михайлович Дуумаҕа Уһук Илин уонна Арктика сайдыытын кэмитиэтин салайааччыта. Оттон ЛДПР бэйэтин салайааччытын Леонид Слуцкайы туруорда. Леонид Слуцкай былырыын Владимир Жириновскай өлбүтүн кэннэ баартыйа салайааччытынан талыллыбыта. 2021 сыллааҕы быыбар түмүгүнэн Судаарыстыбаннай Дуумаҕа 15 дьокутааттаммыт “Новые люди” баартыйа Владислав Даванков диэн 39 саастаах бэлиитиги таһаарда. Кинини “Партия роста” эмиэ өйүүр. Онон Судаарыстыбаннай Дуума вице-спикерэ быыбарга икки баартыйа бырагырааматынан киирсиэҕэ. Кинилэри таһынан, Дуумаҕа киирбэтэх баартыйалар “Гражданскай инициатива”, “РОС”, “РПСС”, “ДПР” бэйэлэрин киһилэрин туруорбуттара.

Быыбар киин хамыыһыйатын дааннайынан, бэрэсидьиэн быыбарыгар, билиҥҥи туругунан, 25 баартыйа кыттар бырааптаах. Бэйэ кандидатуратын туруоруммут уонна парламеҥҥа суох баартыйалартан кыттар хандьыдааттар, сокуон ирдииринэн, регистрацияланарга Киин хамыыһыйаҕа 100, 300 тыһыынчаттан тахса илии бат­­тааһыны хомуйан туттарыахтаахтар.

Быйылгы быыбар туох ураты­лаах буолуоҕай? Арассыыйаҕа саҥа холбоспут түөрт эрэгийиэҥҥэ, төһө да байыаннай балаһыанньа биллэриллэн турдар, быыбар ыытыллыаҕа. Былырыын бу эрэгийиэннэр бэйэлэрин салайааччыларын быыбардаан тураллар. Онон быыбары ыытыыга уопуттара баар. Быыбар киин хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ Элла Памфилова иһитиннэрбитинэн, олохтоохтор Украина пааспарынан быыбардыыллара көҥүллэнэр. Итини таһынан, сорох эрэгийиэннэргэ электроннай куоластааһын диэн киириэҕэ. Бу ньыманы Судаарыстыбаннай Дуума быыбарыгар сэттэ эрэгийиэн туһаммыта. Оттон ааспыт сыллааҕы быыбарга – 25 эрэги­йиэн. Быыбар киин хамыыһыйата иһитиннэрбитинэн, бэрэсидьиэн быыбарыгар тас дойдуларга электроннай куолас­тааһын диэн суох буолуоҕа.