Аан дойдутааҕы Сэлии киинэ тэриллиэҕэ

Share

Саха сирэ, төһө да ырааҕын иһин, дойдуга биллэр научнай кииннэртэн биирдэстэрэ, Уһук Илиҥҥэ инновациялары оҥорууга уонна олоххо киллэриигэ лиидэр буолар. Генетик, археолог, устуорук учуонайдар аан дойду таһымнаах арыйыылары оҥорбуттарынан киэн туттабыт. Саха сиригэр наука сайдарыгар «Наука и университеты» бэрэсидьиэн бырайыага төһүү буолар.

Саха сирин учуонайдара сэлиини тилиннэрэр соруктаахтар. 2010 сыллаахха Юка диэн сэлии оҕотун булбуттара, өлүгэ 28 тыһыынча сыл ирбэт тоҥҥо сыттар да, мэйиитэ, этэ, тириитэ бүтүн буолан, кини ДНК-тын ылыахха сөп.

Онон, 2015 сыллаахха Дьокуускайга Сэлии түмэлигэр «Молекулярная палеонтология» диэн аан дойдутааҕы киин аһыллыбыта. Урут палеонтологическай булумньулары барытын Москваҕа, Санкт-Петербурга, Новосибирскайга ыытар эбит буоллахтарына, билигин чинчийэр үлэ Дьокуускайга ыытыллар.

Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет базатыгар Арассыыйаҕа соҕотох палеонтологическай лаборатория арыллыбыта. «Приоритет 2030» бэрэсидьиэн бырагырааматынан палеонтологическай чинчийиини ыыталлар.

Маны тэҥэ, аан дойду наукатыгар ураты суолталаах бырайыагы — аныгы усулуобуйаҕа сэлии олоруон сөптөөх сирин-уотун бэлэмнииллэр. Манна анаммыт плейстоценовай паарка — айылҕа «заказнига» үлэлээбитэ сүүрбэччэ сыл буолла. Пааркаҕа тайахтар, табалар, яктар, барааннар, калмыык ынахтара, саха аттара, овцебыктар, бизоннар, зубрдар бааллар, учуонайдар кинилэр бииргэ олороллорун, айылҕаҕа дьайыыларын чинчийэллэр.

Палеонтологтар, генетиктэр, биологтар Аан дойдутааҕы сэлии киинигэр түмсүөхтэрэ. Бу киин «Стратегия развития Арктической зоны Российской Федерации и обеспечения национальной безопасности на период до 2035 года» көмөтүнэн, номнуо тэриллэн эрэр. 

Recent Posts

  • Быһылаан
  • Бэрээдэк
  • Сонуннар

Иирсээн кэнниттэн аҕатын массыынатын алдьатан буруйданна

ИДьМ сулууспатын 1 №-дээх полициятын отделын дьуһуурунай чааһыгар куорат таһынааҕы олохтооҕо тыллаабыт. Эр киһи массыыната…

2 часа ago
  • Интэриэһинэй
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Кыһын — «Хюгге» кэмэ

Cаҥа дьылы кэтэһии бырааһынньыктааҕар ордук үчүгэй, күүтүүлээх, күндү курдук буолар. Оннук күндү кэтэһиини биһиги бэйэбит…

3 часа ago
  • Байыаннай эпэрээссийэ
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Саха сириттэн сылдьар байыастары эбии хааччыйыыга саҥа номенклатура бигэргэннэ

Ил Дархан Айсен Николаев бэрэссэдээтэллээх “Кыайыы туһугар бииргэ!” өрөспүүбүлүкэтээҕи  хамыыһыйа мунньаҕар, байыаннай дьайыыга кытта сылдьар…

3 часа ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба
  • Үөрэх

ХИФУга мэдиссиинэ идэтигэр туттарсыыга саҥаны киллэрии туһунан быһаардылар

Ааспыт нэдиэлэҕэ Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университекка үрдүк үөрэх кыһатын мэдиссиинэ институтун бэрэстэбиитэллэрэ үөрэххэ туттарсааччылары, төрөппүттэри, педагогтары…

3 часа ago
  • Култуура
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Саха сирин норуоттарын муусукатын уонна фольклорун түмэлигэр Аиза Решетникова аатын иҥэрдилэр

Айсен Николаев Саха сирин норуоттарын муусукатын уонна фольклорун түмэлигэр РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, өрөспүүбүлүкэ норуотун…

3 часа ago
  • Быһылаан
  • Бэрээдэк
  • Сонуннар

Эдэр уол баантан бөдөҥ суума харчыны уоран тутулунна

ИДьМ сулууспатын Сунтаар улууһун отделын холуобунай ирдэбил үлэһиттэрэ 24 саастаах олохтоох киһи баантан харчыны уорбутугар…

3 часа ago