Айсен Николаев квалификациялаах орто сүһүөх каадырдары бэлэмниири күүһүрдэр наадалааҕын эттэ

Ил Дархан Айсен Николаев Ил Түмэҥҥэ Туһаайан этиитигэр эрэгийиэн үүнэн иһэр экэниэмикэтин сайыннарарга квалификациялаах орто сүһүөх каадырдары бэлэмнээһини күүһүрдэр наадалааҕын эттэ.

Дьарыктаах буолуу судаарыстыбаннай кэмитиэтэ иһитиннэрбитинэн, сыл устата өрөспүүбүлүкэҕэ 43 000 үлэ миэстэтэ тахсыбыт, онтон 60 %-на оҥорон таһаарыы салааҕа  оробуочай миэстэтигэр анаммыт.

«Орто идэлээх үөрэхтээһин систиэмэтэ сайдан иһэр. Улуустарга колледж филиаллара аһыллаллар. Бырамыысыланнай хампаанньалар кыттыылаах 40-тан тахса аныгы үөрэтэр-оҥорон таһаарар мастарыскыайдар тэриллибиттэрэ. Ол үрдүнэн квалификациялаах орто сүһүөх каадырдарга наадыйыы өссө улаатан иһэр», — диэбитэ Ил Дархан.

Кини тоһоҕолоон бэлиэтээбитинэн, Саха сиригэр тохсус кылааһы бүтэрээччилэртэн колледжка миэстэ ахсаана, идэ аҕыйаҕынан, материальнай-тиэхиньиичэскэй база туругунан 25 бырыһыаннара эрэ киирэллэр.

Билигин орто идэлээх үөрэхтээһин систиэмэтин саҥардар үлэ бара турар. «Профессионалитет» федеральнай бырайыак чэрчитинэн өрөспүүбүлүкэҕэ тыа хаһаайыстыбатын, үөрэхтээһин, сир баайын хостуур исписэлиистэри бэлэмниир салааҕа анаммыт кииннэр тэриллибиттэрэ, 2026 сылтан медицинскэй кластер үлэтин саҕалыаҕа.

Ил Дархан Үөрэх, билим министиэристибэтигэр информационнай технологияларга, тутууга, тырааныспарга, оттук-энэргэтиичэскэй комплекстарга, электротехникаҕа, туризмҥа уонна креативнай индустрияҕа ыччат үөрэнэн, ылбыт идэтинэн үлэҕэ киириэр диэри көрөр-истэр үлэни күүһүрдэллэригэр сорудахтаата.

Кини өрөспүүбүлүкэҕэ оскуолалар 70 бырыһыаннара анал кылаастардааҕын, ол иһигэр политехническай хайысхалаахтар баалларын бэлиэтээтэ. Хас да үөрэх кыһатыгар выпускниктар аттестаты эрэ буолбакка, оробуочай идэлээхтэрин туоһулуур суругу эмиэ ылаллар. Айсен Николаев бу практика төһө кыалларынан кэҥэтиллиэхтээҕин, үөрэнээччилэр оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан идэ суолун сөптөөхтүк талаллара хааччыллыахтааҕын тоһоҕолоото.

Үрдүк үөрэх иннигэр турар соруктарга эмиэ болҕомто уурулунна. Айсен Николаев үөрэх бырагыраамаларын экэниэмикэ структурнай уларыйыыларыгар уонна цифровой трансформация динамикатыгар сөп түбэһиннэрэн, чуолаан М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет урутаан онон үлэлиэхтээҕин ыйда.

Тыа хаһаайыстыбатын үөрэҕин хайысхатыгар Арктикатааҕы судаарыстыбаннай агротехнологическай университет иннигэр ас-үөл куттала суох буолуутугар уонна тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын быһаарарга туһааннаах идэлэри үөрэтэр бырагыраамалары  киллэрэр сыал-сорук туруорулунна. Ахсынньы 10 күнүгэр Арктика судаарыстыбаннай ускуустуба, култуура уонна айар индустрия университетын статуһун ылбыт үрдүк үөрэх кыһатыттан эмиэ айар дьоҕур киинин быһыытынан оруолун күүһүрдэрэ күүтүллэр.

Өрөспүүбүлүкэ иннки күөҥҥэ сыолдьар университеттарын билим-үөрэтэр, инновационнай кыахтарын түмэргэ, университеттар икки ардыларынааҕы кампус бырайыагын оҥоруу  былааннанар, диэн иһитиннэрэр Ил Дархан, бырабыыталыстыба пресс-сулууспата.