Айсен Николаев: «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннаһын күнүнэн эҕэрдэлиибин!»

Күндү Саха сирин олохтоохторо!

Күндү доҕоттор! Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннаһын күнүнэн эҕэрдэлиибин!

Бу биһиги өрөспүүбүлүкэбит элбэх омуктаах норуотун сомоҕолоһуутун кэрэһилиир, өрөспүүбүлүкэбит уонна дойдубут инники дьылҕатын туһугар эппиэтинэспитин санатар бырааһынньык. Платон Ойуунускай, Максим Аммосов, Исидор Барахов, Степан Аржаков курдук саха чулуу уолаттарын туруорсууларынан, сыралаах үлэлэринэн үйэ кэриҥэ кэм анараа өттүгэр Арассыыйа састаабыгар автономнай өрөспүүбүлүкэ аатын ылыы Саха сирин экэнэмиичэскэй, научнай, бырамыысылыннай уонна духуобунай өттүнэн сүҥкэн сайдыытын түстээбитэ.

Быйыл өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай суверенитетын туһунан декларациятын ылыныы 35 сылын туолар. Бу докумуон Саха сирин социальнай-экэнэмиичэскэй өттүнэн салгыы сайдыытын олугун уурбута.

Онуоха Бастакы Бэрэсидьиэммит Михаил Николаев дьоһун кылааты киллэрбитэ. Бүгүн Саха Өрөспүүбүлүкэтэ — Арассыыйа Федерациятын тэтимнээхтик сайдар субъектарыттан биирдэстэрэ. Уһук Илиҥҥи Федеральнай уокурукка инники күөҥҥэ сылдьабыт. Ааспыт сыл түмүгүнэн бырамыысылыннай үүнүү 8,5% тэҥнэстэ уонна Арассыыйа орто көрдөрүүтүн икки төгүл кэриҥэ куоһарда.

Ньиэби уонна гааһы, чоҕу уонна көмүһү хостооһуҥҥа муҥутуур көрдөрүүлэри ситистибит, хорҕолдьуну уонна тимир рудатын хостооһуну улаатыннардыбыт. Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурук субъектарын ортотугар тыа хаһаайыстыбатын 35,9 млрд. солкуобай суумалаах баалабай бородууксуйатын кээмэйинэн үһүс миэстэлээхпит. 2024 сылга өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 752 тыһыынча квадратнай миэтирэ иэннээх олорор дьиэ, 60 тахса социальнай эбийиэк, ол иһигэр үөрэх, доруобуйа харыстабылын, физкултуура уонна успуорт, култуура эбийиэгэ тутулунна. Олор баһыйар ирээттэрэ дойду баһылыга көҕүлээбит национальнай бырайыактарын чэрчитинэн олоххо киирдэ. Олохтоохтор үйэлээх баҕаларын чопчулаабыт Өлүөнэни туоруур муостаны тутууну саҕалааһын өрөспүүбүлүкэ дьоһун суолталаах ситиһиитинэн буолар.

Бүгүн федеральнай киин өйөбүлүнэн өрөспүүбүлүкэ киин куоратыгар баараҕай эбийиэктэри — Олоҥхо уонна ускуустуба Арктикатааҕы киинин, Музыка үрдүкү оскуолатын саҥа дьиэтин, Үүнэр көлүөнэ пааркатын, Киинэ элбэх хайысхалаах толору цикллаах павильонун — тутуу барар. Владимир Путин Дьокуускай уонна Нерюнгри сайдыыларын маастар-былааннарын бигэргэппитэ. Тиксии бөһүөлэгэ уонна Найба сэлиэнньэтэ Арассыыйа Арктикатааҕы зонатын тирэх пууннарын кэрискэтигэр киирдилэр. Биһиги эрэгийиэҥҥэ креативнай индустрияны сайыннарыынан киэн туттабыт. Киинэни, оонньуу индустриятын, анимацияны, дизайны сайыннарыы ыччат дьоҕурун арыйарыгар, үлэ эбии миэстэтин таһаарыыга төһүү буолар. 2030 сылга креативнай экэниэмикэҕэ дьарыктаах дьон ахсаана 70 тыһыынча киһиэхэ тиийиэхтээх.

Саха сирэ — дойду бигэ тирэҕэ, Арассыыйа бэйэтин көмүскэнэр кыаҕын бөҕөргөтүүгэ өрөспүүбүлүкэ дьоһун кылаатын киллэрэр. Байыаннай дьайыы ыытыллар сиригэр дойдубут көҥүлүн, тутулуга суох буолуутун саа-саадах тутан көмүскүү сылдьар буойуннарбытынан киэн туттабыт уонна кыайыыны чугаһатар туһугар кыаллары барытын оҥоробут. Арассыыйа Сэбилэниилээх Күүстэрин кэккэтигэр Саха сирин үгүс ыччата сулууспалыыр. Кинилэр эр санааларынан, хорсун быһыыларынан Ийэ дойдуга бэриниилээх буолуу чаҕылхай холобурун көрдөрөллөр.

Өрөспүүбүлүкэ уонна улуу Арассыыйа чэлгийэ сайдалларын туһугар үтүө суобастаах үлэҕит, көхтөөх гражданскай көрүүгүт иһин махтанабын! Эһиэхэ чэгиэн туругу уонна ситиһиилэри баҕарабын. Эһиги дьиэҕитигэр-уоккутугар таптал уонна өйдөһүү өрөгөйдөөтүн! Бырааһынньыгынан!

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана

Айсен Николаев.