Хаартыска: sakha.gov.ru
СӨ салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан эһигини Шахтер күнүнэн ис сүрэхпиттэн эҕэрдэлиибин!
Бу күн биһиги Саха сирин экэниэмикэтин биир саамай уустук уонна сүрүн салааларыгар үлэлиир дьону чиэстиибит. Шахтер идэтэ үрдүк квалификацияттан ураты, хорсун санааны, тулуурдаах буолууну уонна идэҕэ бэриниилээх буолууну эрэйэр. Бүгүн өрөспүүбүлүкэ аҕыс улууһугар 13 чоҕу хостуур тэрилтэ үлэлиир. Шахтердар үлэлэрин түмүгэр Саха сирэ 2024 сылга чоҕу хостооһун кээмэйинэн Уһук Илиҥҥэ бастакы, оттон дойдуга иккис миэстэҕэ таҕыста.
2025 сыл сэттэ ыйын түмүгүнэн өрөспүүбүлүкэҕэ чоҕу хостооһун кээмэйэ 30 мөл. туоннаҕа тэҥнэстэ, бу ааспыт сылы кытты тэҥнээтэххэ 10,7%-нан элбэх. Сыл бүтүүтэ Саха сиригэр чоҕу хостооһун рекордтаах 52 мөл. туоннаҕа тиийиэхтээх. Сылтан сыл аайы эрэгийиэҥҥэ чох бырамыысыланнаһа сайдан иһэр уонна киэҥ хабааннаах бырайыактары олоххо киллэрэр. Салааҕа аныгы технологиялар уонна сыыппара быһаарыылара киирэллэр — чоҕу хостооһун куттала суох буолуутун уонна көдьүүһүн үрдэтэргэ көмөлөһөллөр. Ол курдук, 2024 сыллаахха «Эльга» хампаанньа Эльгинскэй баайдаах сиргэ киирэр тимир суол инфраструктуратын, тиэйэр-таһар уонна ыскылаат комплекстарын тутуутун түмүктээбитэ. 2024 сыл сэтинньитигэр хампаанньа Чуумпу акыйааннааҕы тимир суол бастакы салаатын үлэҕэ киллэрбитэ, пуойас бастакы холонон көрөр айана буолбута. Суол аһарар кыаҕа сылга 30 мөлүйүөн туонна чоххо ананан оҥоһуллубута. Быйыл бу тимир суол иккис салаатын тутуута саҕаланна, оччотугар инникитин суол аһарар кыаҕын сылга 50 мөл. туоннаҕа диэри улаатыннарыа. Ону тэҥэ «Джалинда-Мохэ» норуоттар икки ардыларынааҕы тырааныспар көрүдүөрүн үлэлэтии боппуруоһа дьүүллэһиллэр, бу Кытайы кытта быһаччы тимир суол ситимин хааччыйыаҕа, Азия-Чуумпу акыйаан эрэгийиэнигэр чох экспорын кыаҕын кэҥэтиэҕэ.
«Колмар» хампаанньалар бөлөхтөрө итинтэн итэҕэһэ суох киэҥ хабааннаах бырайыактары олоххо киллэрэллэр, «Якутуголь» ХХ» АУ производствотын саҥардыы уонна кэҥэтии, ону тэҥэ «АнтрацитИнвестПроект» бырайыагы сайыннарыы үлэтэ барар. От ыйыгар Кабактинскай чох разреһа арыллыбыта — разрез улахан кыахтаах уонна 2027 сылга диэри чоҕу хостооһун бастакы учаастагын бырайыакка киирбит производственнай кыаҕар сылга 750 тыһыынча туонна чоҕу хостооһуҥҥа тахсары былаанныыр. Бу бырайыактар Саха сирин чох бырамыысыланнаһын сүрэҕэр – Нерюнгри оройуонугар көхтөөхтүк олоххо киирэллэр — манна өрөспүүбүлүкэ чоҕун 98% хостонор. Саха сирин олохтоохторугар саҥа үлэ миэстэлэрэ тэриллэллэр, Нерюнгри куорат маастар-былаана олоххо киирэр, нолуок киириитэ улаатар. Нерюнгри оройуона бэйэтин дохуоттарын таһымынан биир саамай хааччыллыылаах статуһун тутан олорор, оттон чоҕу хостуур тэрилтэлэр социальнай бырагыраамаларга уонна олохтоох уопсастыбаннай көҕүлээһиннэри өйөөһүҥҥэ көхтөөхтүк кытталлар.
Саха сирин бары шахтердарыгар, салаа бэтэрээннэригэр бэйэни харыстаммакка үлэҕитин иһин ис сүрэхтэн махталбын тиэрдэбин. Саха сирин уонна Бүтүн Арассыыйа экэниэмикэтин сайдыытыгар киллэрэр кылааккыт иһин махтанабын. Бу бырааһынньык күн үлэҕитигэр ситиһиилэри уонна саҥа үрдүк чыпчааллары баҕарабын. Эһиэхэ уонна чугас дьоҥҥутугар чэгиэн доруобуйаны! Бырааһынньыгынан!
СӨ Ил Дархана Айсен Николаев
Бу ый саҥатыгар Норуоттар икки ардыларынааҕы “Саха сирин бриллианнара” хаар уонна муус оҥоһук бэстибээлигэр араас…
Ааһан эрэр 2025 сыл Өймөкөөн улууһун олохтоохторугар айылҕа иэдээнэ -- алдьатыылаах халаан үгүс хоромньуну оҥорон,…
Саҥа дьылга эҕэрдэлэһэн буостанан аккырыыкка ыытыһар үтүө үгэс баара. Ол аныгы үйэҕэ уларыйан турар. Ол…
Саҥа дьыл үүнэр түүнүгэр оҕолуун-уруулуун бары туох эмит дьиктини, уратыны, аптааҕы күүтэбит. Чаһы кураана охсорун…
Бэйэлэрин норуоттарыгар үгүс дьоһуннаах айымньылары хаалларбыт суруйааччылар ааҕааччы өйүттэн-санаатыттан сүппэттэр, кинилэр үлэлэрэ көлүөнэттэн көлүөнэҕэ тириэрдиллэн,…
СӨ Доруобуйа харыстабылыгар министиэристибэтэ мэдиссиинэ тэрилтэлэрин бырааһынньыктааҕы уонна өрөбүл күннэргэ -- ахсынньы 31 күнүттэн тохсунньу…