Ааптар хаартыскалара
Дьокуускай куоракка бүгүн иккис күнүн Тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарааччыларын сийиэһэ буола турар. Сийиэс пленарнай мунньаҕар Ил Дархан Айсен Николаев кытынна.
Бастакы күн үс хайысханан дэлэгээттэр тус-туспа тэрээһиннэргэ кыттыбыт буоллахтарына, пленарнай мунньахха бары түмүстүлэр. Бу улахан тэрээһиҥҥэ өрөспүүбүлүкэ бары улуустарыттан барыта 300-кэ фермер кэлэн кытынна.
Ил Дархан Айсен Николаев сийиэс пленарнай мунньаҕар тыл этэригэр тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарааччыларын бэриниилээх үлэлэрин, сайдыыга дьулуурдарын иһин махталын биллэрдэ.
«Эһиги чэпчэкитэ суох, ол гынан баран олус наадалаах үлэҕит иһин махтаныахпын баҕарабын. Биһиги Саха сирин олохтоохторо бэйэбит бородууксуйабыт үрдүк хаачыстыбалааҕын, экология өттүнэн ырааһын, амтанын олус сөбүлүүбүт. Саҥа дьыл иннинэ, эһиги оҥорон таһаарбыт тыһыынчанан сибиэһэй бородууксуйатын, сылгы, ынах, таба этиттэн бородууксуйаны, балыгы байыаннай дьайыыларга сылдьар биир дойдулаах байыастарбытыгар ыыппыппыт. Уолаттарбыт сирэй көрсөн, илдьиттээн, суруйан даҕаны, улаханнык махтаналларын биллэрэллэр. Дойдуларын сибиэһэй аһын аһааннар, күүстэригэр күүс эбиллибитин, самныбат санаа киирбитин этэллэр. Ити барыта эһиги үлэҕит үрдүк сыанабылынан буолар, доҕоттоор», — диэн Ил Дархан киирии тылыгар эттэ.
Айсен Николаев эппитин курдук, тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыытын боппуруоһа өрөспүүбүлүкэҕэ сүрүн соругунан турарын, билиҥҥи уустук кэм улахан сыалы-соругу, аныгылыы тэрээһини, технологическай култуураны туруорары ирдиир диэн тоһоҕолоон бэлиэтээтэ. Кини эппитинэн, Саха сирин аграрнай сиэктэрэ уопсай судаарыстыбаннай соруктары толорууга, бастатан туран, бородууксуйанан хааччыйыыга кылаатын киллэриэхтээх. Ол курдук, оҥорон таһаарыыны элбэтэн, өрөспүүбүлүкэ олохтоохторун, хаачыстыбалаах аһынан-үөлүнэн хааччыйыахтаах – бу буолар сүрүн сорук.
Салгыы өрөспүүбүлүкэ баһылыга Саха сиригэр тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыны үбүлээһин улаатан иһиэрин бэлиэтээтэ. Ол курдук, тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарааччылара тустаах министиэристибэ нөҥүө субсидия 40 көрүҥүн уонна муниципальнай тэриллиилэр нөҥүө субвенция быһыытынан 12 көрүҥ үбүнэн көмөнү ылаллар.
Племенной үлэҕэ, ветеринарияҕа, каадыры бэлэмнээһиҥҥэ, ону таһынан материальнай-тэхиньиичэскэй баазаны бөҕөргөтүүгэ, тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтин атыылаһыыга үлүгэрдээх көмө оҥоһуллара этилиннэ.
«Ол эрээри, судаарыстыба мэлдьи өйүүрүн үрдүнэн, тыа хаһаайыстыбатын валовой бородууксуйатын оҥорон таһаарыы үрдээбэт, кэтэһиллибит түмүгү биэрбэт. Онон бачча көмө оҥоһуллубут кэннэ, атын таһымҥа тахсан, урукку пуорманы уларытан, субсидияны биэриигэ саҥа ньыманы туттан, оҥорон таһаарыыны сөпкө тэрийэн, бородууксуйаны улаатыннаран, ыларга эрэ буолбакка, биэрэргэ эмиэ кыһаллыахтааххыт», — диэн Айсен Николаев чопчу эттэ.
Бу күн Ил Дархан Айсен Николаев тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар киллэрбит кылааттарын, үтүөлэрин иһин бу хайысхаҕа уһулуччу көрдөрүүлээх, таһаарыылаах үлэлээх дьоҥҥо наҕараадалары туттарда.
Кыайыы күнэ. Муҥура суох үөрүү, харах уута аргыстаах, кыырыктыйбыт чанчыктаах, өрөгөйдөөх бырааһынньык! Ити билигин, итинник…
Бу хаартыска 1975 сыллаахха Кыайыы 30 сылыгар түһэриллибит. Урут хаартысканан түһэрии үөдүйэн турдаҕына дьарыктана сылдьан…
Аҕа дойду уоттаах сэриитигэр Улуу Кыайыы 80 сылынан Ем.Ярославскай түмэлигэр “Реликвии Великой Отечественной…” быыстапка буолла.…
Модун кыахтаах Сэбиэскэй судаарыстыба улуу нуучча норуотун салалтатынан биэс сыллаах алдьархай аргыстаах Аҕа дойду сэриитин…
1827 сыллаахха атыыһыттар көҕүлээһиннэринэн, үпкэ-харчыга тус кыттыһыыларынан Дьоҕус баһаарга тутаах дьиэни 1830 сыллаахха диэри туттарбыттар…
Бүгүн, ыам ыйын 11 күнүгэр, уочараттаах оһуокай Арчы дьиэтигэр үрдүк таһымнаахтык ыытылынна. Үс Дьоруойдаах Бүлүү…