“Айыллаан аартыктара” үлэтин ис хоһооно — өбүгэ үгэһэ (видео)

Мэҥэ Хаҥалас улууһун Хара нэһилиэгин «Айыллаан» култуура киинин айар кэлэктиибэ “Айыллаан аартыктара” сонун бырайыагы 2021 сыллаахха олоххо киллэрбитэ. 

Саҥа сүүрээн сүрүн соруга — өбүгэ  үгэһин өрө тутуу, ол сырдык эйгэни ырыа-тойук нөҥүө кэлэр кэнчээригэ тиэрдии, уһуйуу. Бу туһунан Харатааҕы «Айыллаан» култуура киинин исписэлииһэ, СӨ култууратын туйгуна Виталий Очиров маннык кэпсиир:

— “Айыллаан аартыктара” биэс  алгыстаах аартыктаах: Сатабыл, Сүрүн, Аламай, Айар уонна Алгыс. Бу аартыктары ситии быатыныы ситимнээн, холбоон, биэс харахтаах харысхал бэлиэтин саҕан таһаарабыт. Аартыктар бука бары тус-туспа үтүө дьылҕалар. Ол курдук, биэс араас эйгэни хабан бар дьоммутугар үгүс үтүөнү үмүрү тардан аҕалабыт.

2021 сыл тохсунньу тоһуттар тымныытыгар “Айыллаан аартыктара”   Валентина Бочонина кинигэтигэр олоҕуран, дьоллоох Дьокуускай килбэйэр киинигэр «Арчы дьиэтин» сырдык уораҕайыгар «Таайтарыылаах таҥха»  өйдөбүлүн, сэрэбиэйдээһинин, сэттэ түһүмэҕин көрдөрөн, устан «Саха» НКИХ утары уунан, бүтүн Саха сиригэр  киэҥ эйгэҕэ таһаарбыппыт. Онон тыа кулуубун холугар сүҥкэн улахан үлэни саҕан таһаарбыппыт.

Онтон «Сайылыкка көһүү» сиэрин-туомун оҥорбуппут. Саха үгэһинэн хатыҥ сэбирдэҕэ собо тылын саҕа буолуута «Салама»   сиэрин-туомун толороллор. Ол эбэтэр Аар айылҕабыт уһуктуута Аан Алахчын Ийэ Хотуҥҥа сүгүрүйүү сиэрин ситэрэллэр.  Салама ыйааһынын кэннэ тута Харабыт үтүө түөлбэтин эр хоһууттара, байанайдаах сааһыттара, Аар Айылҕабыт өлүүлээбит, ирээттээн бэрсибит кустарын мунньан аҕам саастаах нэһилиэкпит олохтоохторугар күөстээн үссэнии, астаах сандалы тула олорон истиҥ кэпсэтии. Айылҕаҕа тахсыбычча өйдүүн-санаалыын сырдаан, куттуун-сүрдүүн тупсан оонньууну оройуттан тутабыт, көрсүспүччэ көрүлүүбүт. Бу курдук сыл аайы Аар Айылҕабытын кытта ситиммитин ситэрэн, үүнэр ыччат өбүгэ үтүө үгэһин тутуһарын курдук иитии үлэтин ыытабыт.

Соторутааҕыта идэһэ сиэрин-туомун оҥорон, видео устан тарҕаттыбыт.

Ити курдук, тыа сирин кулууба кэрэхсэбиллээх үлэни ыытан, сонун бырайыагы олоххо киллэрэн, атын нэһилиэктэргэ холобур буолар үлэлээх.