Амма улууһун Эмис оскуолатын 100 сыллаах үбүлүөйэ бэлиэтэннэ

Амма улууһун арыйа, 1837 сылтан Эмис нэһилиэгэ ааттаах дьону үөскэтэ, иитэ сириэдийэр. 1860 с. диэки Тыымпы Мохсоҕоллоох алааһыгар быстар дьадаҥы Нооноон Баһылай дьиэ кэргэнигэр Платон Алексеевич Слепцов-Ойуунускай сэҥээрбит дойдутун сураҕырда, аатын үйэтитэ улахан олоҥхоһут  Тимофей Васильевич Захаров-Чээбий күн сирин туойаары төрүүр.

Саха сиригэр сэбиэскэй былаас олохтонор. 1919 сылтан ревком чилиэнинэн, 1922 сылтан сэбиэт бэрэссэдээтэлинэн талыллан оскуола боппуруоһун туруорсан, 1923 сыллаахха Абаҕа Дьоҥкуудатыттан төрүттээх педсеминарияны бүтэрбит Тимофей Васильевич Чемокинныын билии кыһатын «Аччаахыга» Ноойоон баай-Егор Михайлович Новиков хара дьиэтигэр 17 үөрэнээччилээх аһаллар. Үөрэнээччилэрэ араас идэлээх биллиилээх дьон: Владимир Михайлович Новиков-Күннүк Уурастыырап, Василий Назарович Чемезов, Екатерина Афанасьевна Захарова-Саха Күөрэгэйэ уо.д.а.

Мин 1954 сыллаахха оскуола боруогун атыллаабытым. Маҥнайгы учууталым Николай Тихонович Цеев диэн. Сэбиэскэй былаас интэринээккэ олордон, босхо таҥыннаран, аһатан үөрэппит оҕотобун.

В.М.Новиков-Күннүк Уурастыырап аатынан оскуола дириэктэрэ Гаврил Дмитриевич Захаров, үөрэтэр үлэҕэ солбуйааччы Елена Прокопьевна Захарова, иитии үлэтигэр солбуйааччы Дария Владимировна Захарова кэлэктииптэрин түмэн, сомоҕолоон үтүмэн үлэни үмүрүппүттэрин сөҕө махтайдыбыт. «Эмис оскуолатын 100 сыллаах үбүлүөйэ» диэн «бассаабынан» ыҥырталаан ыалдьыттаттылар. Бибилэтиэкэр Ульяна Устиновна Захарова архыыпка үлэлээн оскуолаҕа үлэлээбиттэри, үөрэммиттэри булаттаан, бары мөккүөрдээх боппуруостарга сиэрдээх эппиэттэри биэрэн уоскутар үтүөкэн киһи. Хас биирдии выпусктарга кураатардар анаммыттара олус бэрт буолла. Дойдубут барахсан айан суолун быылын сабар ардахтаан, тиийиибитигэр икки иилээх кыраһыабай кустуктары түһэрэн көрүстэ.

Сарсыарда ыраас халлаан, чаҕыл күн, күөрэгэй дьүрүлэ, салгын чэбдигэ, тэлгэһэҕэ араас өҥнөөх сибэккилэринэн дугунан оскуолабытыгар саламаны чэчирдэргэ баайа кымыстаах алаадьынан арчылаан көрүстүлэр. Күннүк Уурастыырап искибиэригэр билии аартыгын нэһилиэк Аҕа баһылыга Прокопий Петрович Бубякин, оскуола дириэктэрэ Гаврил Дмитриевич Захарв, бэтэрээн учуутал Прасковья Семеновна Неустроева, Ульяна Устиновна Захарова тэрээһини аһар лиэнтэни быстылар.

Чээбий-Захаров Т.В., Чемокин Т.В. мэтриэттэрэ, 60 сыллааҕыта бүтэрбит бриллиантовай выпуск ааттара, оскуола устуоруйатын кэпсиир тимир, арыллар кинигэ үйэлээх бэлэх буоллулар.

Үөрэппит учууталлар ааттарын үйэтитэр Христофор Максимов ырыата куар-куодтаах ыскамыайка баар буолла (ааптар — Ольга Саввична Михайлова, бэтэрээн учуутал). 70- 60 сыл көрсүбэтэх «оҕолору» үөрэнээччилэр арыаллаан кылаастарынан тарҕаһан бары сырдатар, иитэр үлэлэрин кэпсээн, көрдөрөн, ас арааһын, дэлэгэйин астаабыттарын тардан, 200-тэн тахса киһиэхэ, оскуола кэлэктиибэ үөрэнээччилэриниин бэртээхэй кэнсиэр көрдөрөн уйан дууһабытын лыҥкыната ыллатар үөрүү өрөгөйүн биллибит.

Сарсыныгар «0» кылааска үөрэммит «Күөрэлэҕэ» ыһыах түһүлгэтигэр көлүөнэлэр парааттара, нэһилиэнньэ көхтөөх кыттыылаах көх-нэм, көр-нар, күрэхтэр, киэһэ Е.А.Захарова-Саха Күөрэгэйин аатынан таас МФОК-ка (дириэктэр — Анжелика Александровна Иванова) Виктор Иванов-Сиэйэ Уолун куолайынан ыллыыр Алтаайтан доҕорунаан көрөөччүлэр үҥкүүлэрэ доҕуһуоллаах олус үчүгэй кэнсиэр тэрилиннэ.

Остуоруйа олбоҕор олордон ойон ааспыт оҕо сааспыт сандаарар сарыалын үтүмэннээх үлэни сатаан саҕалаан, сааһылаан, салайан томточчу толорон үөрүү үрдүгүн үссэннэрэн үйэбитин уһатар дьоллоох түгэни тосхойбут бары оҕолорбутугар, дьоммутугар албан ааттаах дьону иитэр, такайар учууталлардаах кыһа ,сайдан, улаатан, баҕа санаабытын барҕарда төрөөбүт Эмиспитигэр «Куду » бөһүөлэгэр Таас улахан оскуола дьэндэйдин! Кэрэттэн кэрэ кэскили иэйдэҕим буолуохтун!

Анастасия Степановна Захарова, педбэтэрээн.

Дьокуускай.