«Ананий Кононович Андреев. Жизнь и деятельность» кинигэни дьон-сэргэ биһирээтэ

Национальнай бибилэтиэкэ историяҕа саалатыгар, Дьокуускайга, «Ананий Кононович Андреев. Жизнь и деятельность» кинигэ биһирэмэ өрө көтөҕүллүүлээхтик буолла.

А.К.Андреев Москваҕа Свердлов аатынан Коммунистар университеттарын, Сталин аатынан Бүтүн Сойуустааҕы Промышленнай Академияны бүтэрбитэ. Сахалартан бастакы үрдүк үөрэхтээх инженер-теплоэнергетик. САССР Киин Ситэриилээх Кэмитиэтин уонна норуодунай Комиссардар Сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ, судаарыстыбаннай диэйэтэл, Дьокуускайдааҕы киин электростанцияны салайбыт, САССР коммунальнай хаһаайыстыбатын наркомунан үлэлээбит. Таатта улууһун Дьохсоҕон нэһилиэгиттэн төрүттээх саха чулуу уола Ананий Кононович Андреев (1901-1944 сс.) олоҕун, үлэтин сэһэргиир архыып докумуоннарынан бигэргэммит дьоһун кинигэ бэчээттэнэн тахсыыта бар дьон үөрүүтүн үксэттэ.

Тэрээһиҥҥэ Таатта улууһун дьоно-сэргэтэ, Дьокуускайга олорор дойдулаахтара, устудьуоннар, ыҥырыылаах ыалдьыттар мустан быыстапка бэртээхэйин көрдүлэр, астына-дуоһуйа сэһэргэстилэр. Дьоро күн «СӨ ОДьКХ» ГУП генеральнай дириэктэрэ В.С.Чикачев, СӨ Национальнай архыыбыттан Н.С.Степанова, Таатта улууһуттан Дьохсоҕон нэһилиэгин баһылыга П.Е.Захаров, «ОДьКХ» ГУП Тааттатааҕы филиалын бэрэстэбиитэллэрэ дьоһун кинигэ күн сирин көрбүтүнэн истиҥ эҕэрдэлэрин тиэртилэр, тус санааларын үллэһиннилэр. Ананий Андреев сатабыллаах салалтатынан томороон тымныылаах Саха сиригэр коммунальнай хаһаайыстыба акылаата бигэтик ууруллубутун, уот ситимин ыстаансыйата үлэҕэ киирбитин, Дьокуускай куорат генеральнай былаанын оҥкула оҥоһуллубутун, бу сайдыыга дьоһун хардыы, кэскиллээх, далааһыннаах үлэ буоларын киэн туттан, бэлиэтээн эттилэр.
Өркөн өйдөөх, тобуллаҕас толкуйдаах Ананий Кононович Андреев олоҕун, үлэтин-хамнаһын сырдатыыга, кинигэни таһаарыыга, сырдык аатын үйэтитиигэ улахан болҕомтотун, ахсаабат кыһамньытын уурар, Тааттатааҕы ОДьКХ үлэтин сырдатар түмэли салайар Г.Е.Арылаховаҕа уонна кинигэҕэ үлэлэспит дьоҥҥо махтал тыллар, истиҥ эҕэрдэлэр этилиннилэр. Дохсун ытыс тыаһыгар доҕуһуоллатан махтал суруктар, сэмэй бэлэхтэр туттарылыннылар.

Мустубут дьоҥҥо туһаайан Галина Арылахова санаатын үллэһиннэ:
«Киэн туттар ытык киһибит А.К.Андреев Саха сиригэр олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыба уонна энергетика салаата сайдыытыгар олук уурбута. Биһиги кини аатын үрдүктүк чиэстиибит, сырдык аатыгар сүгүрүйэбит. Кэнчээри ыччаппыт ытык дьоммут ааттарын өйдүү-саныы сылдьалларыгар элбэх араас өрүттээх үлэни ыытабыт. Ол курдук, САССР коммунальнай хаһаайыстыбатын бастакы народнай хамыһаара Ананий Андреев сырдык аатын үйэтиигэ СӨ “ОДЬКХ” ГУП Тааттааҕы филиалын, бу тэрилтэ идэлээх сойууһун, Дьохсоҕон нэһилиэгин өйөбүллэринэн үлэлэр тиһиктээхтик тэриллэллэр. Ананий Кононович төрөөбүт-үөскээбит сиригэр, сүүрбүт-көппүт кырдалыгар, Куонаан арыытыгар анал искибиэр, Булгунньахтаах алааһыгар мемориал, нэһилиэк киинигэр «Сырал тулааһына» диэн бэртээхэй балаҕан тутуллубуттара. Маны сэргэ, Дьохсоҕон оскуолатын бүтэрэн техническэй үөрэххэ үөрэнэр бастыҥ үөрэхтээх устудьуоҥҥа Ананий Андреев аатынан анал истипиэндьийэ сыл ахсын туттарыллара үтүө үгэскэ кубулуйда «, — диэтэ.
Манна даҕатан, тустаан таатталарга тохтуур буоллахха, Г.Е.Арылахова кыһамньытынан, сыратынан Ананий Кононович Андреев олоҕун, үлэтин сырдатар бу иккис кинигэ буолар. Бастакы кинигэ Ананий Кононович төрөөбүтэ 115 сылыгар тахсыбыта.

Салгыы Г.Е.Арылахова «СӨ ОДьКХ» ГУП өйөбүлүнэн ытык Таатта сиригэр-уотугар музей тэриллибитин, манна Саха сиригэр олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатын историятын сэһэргиир матырыйааллар түмүллэллэрин, бу Ананий Кононович Андреев аатын үйэтитэр сыаллааҕын эттэ. Ытык киһи Саха сирэ сайдарыгар олус элбэҕи оҥорбут улахан үтүөлээҕин бэлиэтээтэ.
Национальнай архыып докумуоннарынан бигэргэтиллибит «Ананий Кононович Андреев. Жизнь и деятельность» диэн болҕомтону тардар бэртээхэй кинигэни Н.С.Степанова, Г.Е.Арылахова, В.С.Сивцев, А.В.Казаев оҥорбуттар. Кинигэ «Лидер» кинигэ кыһатыгар 300 ахсаанынан бэчээттэнэн тахсыбыт.