Аныгы пьесаларга саҥа тыыны киллэриэҕиҥ

Былатыан Ойуунускай аатынан Саха тыйаатыра  тохсунньу 25 күнүгэр  «Билиҥҥи кэм драматурдара» диэн бэрт сэргэх көрсүһүүнү ыытта.

Көрсүһүүгэ өрөспүүбүлүкэ тыйаатырдарын дириэктэрдэрэ, режиссердара драматурдары уонна прозаиктары кытары атах тэпсэн олорон, билиҥҥи драматургия туругун, тыйаатырга ханнык туруоруулар наадаларын, көрөөччү тугу күүтэрин, режиссердар уонна драматурдар инникитин ханнык тиэмэлэргэ үлэлиэхтэрин сөбүн дьүүллэстилэр.
Өссө 2018 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тыйаатырдарын сойууһа аныгы кэм драматургиятыгар аналлаах сэминээри ыыппыта. Сэминээргэ Арассыыйа драматура, сценариһа Вячеслав Дурненков  кэлэн кыттыбыта. Алта күннээх сэминээргэ норуодунай тыйаатырдар уус-уран салайааччылара, наука үлэһиттэрэ, режиссер-сценаристар, саҥа саҕалыыр драматурдар, тылбааска үөрэнэр устудьуоннар, суруналыыстар уонна бэйэлэрин холонон көрүөн баҕалаахтар көхтөөхтүк кыттыбыттара.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тыйаатырдарын сойууһун чилиэнэ, театровед Надежда Осипова бэлиэтээбитинэн, бу сэминээр кыттыылаахтара  пьеса суруйарга сорудах ылбыттар уонна 2019 сыллаахха  аһыллыбыт тыйаатыр лабораториятыгар кыттан, кинилэр пьесаларын тыйаатыр артыыстара дорҕоонноохтук аахпыттар. Ол түмүгүнэн 5-6 пьеса тыйаатыр кыра саалаларыгар туруоруллубут, 8 пьеса хомуурунньукка бэчээттэммит.
Бүгүҥҥү көрсүһүүгэ бэйэлэрин санааларын тыйаатыр уус-уран салайааччыта Андрей Борисов, режиссердар Руслан Тараховскай, Роман Дорофеев, Василий Борисов уонна тыйаатыр артыыстара  үллэһиннилэр.

Арассыыйа норуодунай артыыһа Андрей Борисов:

-Билиҥҥи кэм драматургията диэн куруук баара. У.Шекспир туруоруулара -– эмиэ аныгы драматургия. Антон Чехов, Максим Горькай, Николай Островскай остуолга олорон буолбакка, тыйаатырга олорон суруйаллара. Кинилэр бары судургу пьесалартан саҕалаабыттара. Барыта бастакы хардыыттан саҕаланар. Онон, бүгүҥҥү көрсүһүүбүт буолуохтаах көстүү», – диэн тыйаатырга элбэх испэктээгэ турбут Саха сирин норуодунай суруйааччыта Василий Васильев-Харысхалы холобурдаата. -– Кини пьесалара хара маҥнайгыттан сиппит-хоппут пьесалар буолбатах этилэр. «Эһиэхэ бу матырыйаал аҕаллым…» диирэ. Дьэ, ол «матырыйаалын» тыйаатырга режиссердары кытары тэбис-тэҥҥэ үлэлэһэн испэктээк буолан тахсара. Тыйаатырга турбут испэктээктэриттэн «Эргиллиэм хайаан да…» кинигэтэ күн сирин көрбүтэ.

Саха тыйаатырын театроведа Надежда Осипова: «Арассыыйа тыйаатырдара билигин аныгы тиэмэни көрдүүллэр: Арассыыйаҕа буола турар быһыыга-майгыга, дьиэ кэргэн сыһыаныгар, экологияҕа, билиҥҥи олох көстүүлэригэр, устуоруйаҕа, төрөөбүт кыраай дьоруойдарыгар, үтүө санааҕа, кырдьыктаах буолууга, аһымал санааланыыга уо.д.а. аналлаах тиэмэлэргэ пьесалары туруоруохтарын баҕараллар. Онуоха драматурдарга куонкурус тэрийэллэр.
Тыйаатырдар аныгы пьесалары көрдөрөргө араас ньыманы туһаналлар, мусуойдарга, Эргиэн дьиэлэригэр уо.д.а. уопсастыбаннай миэстэлэргэ дьоҕус пьесалары туруораллар. Ол аата бүтүн куораты тыйаатыр куората оҥороллор», – диэн бүгүҥҥү көрсүһүү сүрүн соругун чопчулаата.

Устуоруйа кэрэһэлииринэн, суруйааччылар уонна суруналыыстар үгүстэрэ пьесаны суруйан көрөргө холоноллор, ол аата бэйэлэрин бэрэбиэркэлэнэн көрөллөр эбит. Ол туоһутунан араас сылларга Саха тыйаатырыгар дьүүллэһиигэ киирбит пьесалар буолаллар.
Өрөспүүбүлүкэ тыйаатырдарын уус-уран салайааччылара  билиҥҥи кэмҥэ обургу оҕолорго, ыччакка аналлаах дыраамалар суохтарын бэлиэтээн, эдэр дьон кыһалҕатын, мөккүөрүн, олоххо дьулуурун көрдөрөр суруйуулар элбэх буолалларыгар баҕа санааларын эттилэр. Ону таһынан суруйааччылар суруллубут айымньыны тылбаастааһын, инсценировка, сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэргэ бэчээттээһин тиэмэтин көтөхтүлэр.
Түмүккэ Андрей Борисов: «Билигин саха киинэтэ иннин диэки хардыылаата, саҥа тыыннанна. Ол курдук, биһиги эмиэ аныгы пьесаларга саҥа тыыны киллэриэҕиҥ», -– диэн ыҥырда.