Араб, кытай, монгол, татаар тылларынан хоһооннор ааҕылыннылар

 »Сэргэлээх уоттара» култуура киинигэр ахсыс төгүлүн ыытыллар «Үрүҥ хаар алгыһа» норуоттар икки ардыларынааҕы бэстибээл өрө көтөҕүллүүлээхтик аһылынна.

Саала иһигэр киһи тобус-толору мустубут. Көрөөччүлэри Хатылаевтар »Тэтим» ансаамбыллара, »Виртуозы Якутии» скрипачтар ансаамбыллара, Посельскаялар ааттарынан Балет оскуолатын үөрэнээччилэрэ, Ирина Винокурова кырачаан иитиллээччилэрэ хоһоон ааҕан эҕэрдэлээтилэр.

Бу нүөмэрдэр бары хаарга сыһыаннаахтар. Бэстибээл кыттааччылара бары хаар туһунан хоһооннорун эрдэ ыыппыттара. ХИФУ устудьуоннара бу хоһооннорун уустаан-ураннаан аахтылар.

Наталья Харлампьева, Саха сирин сойууһун бэрэссэдээтэлэ:

— Бэстибээлгэ Ирактан, Бразилияттан ыалдьыттар өссө кэлэ иликтэр этэ. Кинилэр маҥан хаары көрөн, олус үөрдүлэр, олохторун умнуллубат түгэнэ буолара саарбахтаммат. Бэстибээл доҕордоһуунан бөҕөргүүрүн, саҥа бырайыактар үөскүүллэрин, саҥа хоһооннор төрүүллэрин туһугар тэриллэр, — диэн эттэ.

Сергей Местников, бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы:

— Бэстибээл ахсыс төгүлүн ыытыллар. Бастакы хаар түһэр кэмигэр Дьокуускайбыт ыраахтан-чугастан бары бэйиэттэргэ ыҥырар-угуйар киин буола түһэр. Бразилия, Ирак, Кытай курдук ыраах дойдулартан ыалдьыттар кэлбиттэрэ интэриэс баарын көрдөрөр. Литература ускуустуба тулааһына буолар, киинэ, тыйаатыр литератураттан силистэнэллэр, киһи духуобунай сайдыытыгар улахан суолталаах. Ыалдьыттары көрсө бастакы кыстык хаар түспүтэ үөһэттэн бэлиэ буолар, — диэн эҕэрдэлээтэ.

Иван Ерпылев, Арассыыйа Суруйааччыларын сойууһун дэлэгээссийэтин салайан кэлбитэ. Кини сойуус бырабылыанньатын аатыттан Махтал суругу ааҕан иһитиннэрдэ. Суруйааччылар сойуустарыгар билиҥҥи кэмҥэ улахан уларыйыылар буола туралларын кэпсээтэ. Оттон Саха сиригэр литератураҕа болҕомто уостубатаҕын, төрөөбүт тылынан айар, суруйар кыах баара дьол буоларын бэлиэтээтэ. Нуучча бэйиэтэ айар үлэтигэр тирэҕирэр эпос суоҕун, оттон саха суруйааччылара олоҥхоҕо тирэҕирэр кыахтаахтарыгар ымсыырарын эттэ. Олоҥхо казах тылынан тылбаастанан эрэринэн эҕэрдэлээтэ.

Ирактан кэлбит ыалдьыт Али Аль Шалах араб тылынан хоһоонун аахта. Монголия поэтессата Ану Костя Саха сирин кытта туох майгыннаһар өрүттээхтэрин, туох ситимниирин туһунан кэпсээтэ. Саха сирэ олус ыраах сытарын, кэлиэҕин уруккуттан баҕарарын, уран тылы таптааччылар хоһоон истэ сааланы толору кэлбиттэриттэн соһуйбутун эттэ. Семен Данилов хоһоонун монгол тылыгар тылбаастаабытын аахта. Кини Литинститут устудьуона буоларынан, мустубут устудьуоннар бэрт сылаастык көрүстүлэр.

Татарстан бэйиэттэрэ саха бэйиэттэрин хоһооннорун татаардыы тылбаастаабыттарын аахтылар. Кытай бэйиэтэ, учуонай, Пекин университетын бэрэпиэссэрэ Ван Цзяньчжао Москваҕа олорбут буолан, нууччалыы ыраастык саҥарар. Кини хаар туһунан кытайдыы хоһоонун аахта. Кытайга идэтийбит суруйааччы, сценарист быһыытынан үлэлиир Цао Шуй илиҥҥи уонна арҕааҥҥы култууралары ситимниир наадалааҕын эттэ. Хаар дойду туһунан поэматыттан быһа тардыыны аахта.

Бразилияттан сылдьар суруйааччы, тылбаасчыт Астьер Базилио нуучча тылын туһунан хоһоонун аахта. Саха литературатын доҕоро Улыкбек Есдаулет норуодунай бэйиэт Семен Данилов хаар туһунан хоһоонун казахтыы аахта. Кини »Ньургун Боотур» олоҥхону казахтыы тылбаастыы сылдьар.

Бу буоллаҕа — култуура, литература нөҥүө норуоттар алтыһыылара, доҕордоһуулара. Бу курдук үрдүк сыанаҕа араас омук тылынан хоһооннор ааҕылыннылар. Бэстибээл ыалдьыттара, көрөөччүлэр хаар алгыһын ылынан, бу киэһэ хоһоон истэн дуоһуйдулар, сылаас иэйиигэ куустардылар.