Ардах кэлэрин хайдах билэбит?

Быйыл ардахтаах сыл буолан, халлааммыт оттотумаары гынна, оҕустахпыт аайы кэлэн түһэ турар дэһээччи элбэх. Ардах кэлэрин хайдах билиэххэ сөбүй?

— Эрбэһиҥҥэ, сэбирдэҕин төрдүнэн үрүҥ күүгэннэр тахсыбыт буоллахтарына,  куйаас ыкпыт, сотору кэминэн ардах кэлэр

— кураан күннэр кэннилэриттэн, ардах саҥа түһэн эрдэҕинэ, этиҥ уһуннук сүүллэн эттэҕинэ ардах улаатар уонна уһуур

— этиҥнээх ардах иннигэр сахсырҕалар ампаар, дьиэ ойоҕоһугар, истиэнэтигэр түһэллэр

— ыҥырыа сайын ыраас күҥҥэ уйатыттан тахсыбакка бүктэҕинэ, сотору ардах кэлэр

— ынах ыам аайы ааннньа иэппэт буоллаҕына, соторунан ардах кэлэр

— ый эргэтинээҕи ардах, ый саҥатынааҕы ардаҕы кытта силбэстэҕинэ, былыт, ардах уһуннук турар

— ый дьиэтэ кэтит буоллаҕына, халыҥ, уһун сис былыт кэлэр

— ыаммытынан үүт аанньа үрүттэммэтэх буоллаҕына, соторунан ардах кэлэр. Ол салгын баттааһына үрдээн, үүт сүөгэйэ үөһэ дагдайбатыттан сибээстээх

— ардах чугаһаатаҕына чоппуускалар ийэлэрин таһыттан арахпаттар

— чаччыгыныар күүскэ айманар буоллаҕына, сотору ардах кэлэр

— халлаан оройугар эбир былыттар төттөрү-таары элбэхтик устар буоллахтарына, этиҥнээх ардах түһэрэ чугаһыыр

— тэтиҥ лабаата аллара санньыйбыт буоллаҕына, соторунан ардах кэлэр

— тыал, ардах кэлэригэр майаҕас балык сиһин уҥуоҕа токуруйан хаалар

— сордоҥ өрүс кытылыгар тахсыбатах, далайыгар тимирбит буоллаҕына, уһун ардах, тыал-куус кэлэр

— ардах чугаһаатаҕына, кумаар киһиэхэ түһэрэ элбиир

— долгун сүүрүгү утары уһуннаҕына, сотору ардах түһэр.

(И.Сосин, И.Неустроев “Сахалыы күнү-дьылы билгэлээһиннэр” кинигэттэн).