Ардай аһыылаах элбээбит

Сыллата адьырҕа кыыллар дьоҥҥо-сэргэҕэ кутталы үөскэтэллэр уонна тыа хаһаайыстыбатыгар элбэх хоромньуну таһаара тураллар. Онон “СӨ Биологическай ресурсалар, ураты харыстанар айылҕалаах сирдэр уонна аан айылгылар дириэксийэлэрэ” тэрилтэ Бултка управлениета бөрө ахсаанын сүрүннээһиҥҥэ быйылгы үлэтин саҕалаата.

Алтынньыттан адьырҕа кыыллары утары үлэбитин саҕаламмытынан биллэрдибит. Бу хайысхаҕа быйыл бүддьүөт үбэ олох кыра көрүллэн, өрөспүүбүлүкэҕэ идэтийбит 16 биригээдэ тэрилиннэ. Булчуттар билиҥҥитэ хара тыаларыгар маассабайдык тахса иликтэр. Халлаан сылаас уонна хаар чараас буолан, бултуурга ыарахаттары көрүстүлэр. Бөрөнү бултааһын үксэ хапкаанынан, туһаҕынан ыытыллар. Уонна орох үктэнэригэр элбэх халыҥ хаардааҕа ордук. Кэлиҥҥи сылларга киин оройуоннарга хаар хойутаан түһэр буолла. Ол бөрөһүттэргэ кэккэ кыһалҕалары үөскэтэр. Булчуттар үксүгэр саас бултааһыҥҥа үчүгэй түмүктэри көрдөрөөччүлэр. Быйылгы тэрээһиммит болдьоҕо кылгас, ахсынньынан түмүктүөхтээхтэр.

Бөрөлөр үксүгэр бу кэмнэргэ, ол эбэтэр күһүн хойутуу оҕолоро улааппытын кэннэ оҕолорун бултуурга, ас булунарга үөрэтэллэр. Ол иһин элбэх бултанар тыа кыылын уонна дьиэ кыылын тардыыта элбиир. Бултанар кыыл хоромньутун айылҕа харыстабылын исписэлиистэрэ ааҕаллар. Оттон дьиэ хаһаайыстыбатыгар таһаарар хоромньуларын туһунан иһитиннэриини бэтэринээринэй сулууспа үлэһиттэрэ хомуйаллар.

Оттон тыатааҕы ахсаанын сүрүннээһин тэрээһинигэр быйыл бүддьүөт көрүллүбэккэ, биригээдэ тэрийбэтибит. Ол оннугар экология оройуоннааҕы иниспиэктэрдэригэр уматык (гсм) көрөммүт, куттал үөскээбит сирдэригэр бу кыыл ахсаанын сүрүннүүр үлэни дириэксийэ иниспиэктэрдэрэ ыыттылар. Урукку сылларга саамай кыһалҕалаах оройуоннарга эһэни сойуолаһыыга (ахсаанын сүрүннээн) 9 биригээдэни тэрийэр этибит.

Николай Левин,

“СӨ Биологическай ресурсалар,

ураты харыстанар айылҕалаах сирдэр уонна

аан айылгылар дириэксийэлэрэ” тэрилтэ Булт управлениетын сүрүн исписэлииһэ.