Арктика күнүнэн Ил Дархан Айсен Николаев эҕэрдэлиир

Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо! Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын  уонна тус бэйэм ааппыттан Арктика күнүнэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин!

Бу биһиги бырааһынньыкпыт — дойду Арктика зонатын үс гыммыт биирэ Саха сиригэр баар. Бу Уһук Хотугу сиргэ уһулуччулаах дьон олорор территориялара. Манна тыйыс килиимэттээх сиргэ нэһилиэнньэлээх пууннар икки ардыларыгар сүүһүнэн биэрэстэлээх, ураты кэрэ айылҕалаах. Биһиги дойдубут Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Арктиканы баһылааһын дойду сүрүн соруга буоларын биллэрбитэ. Кини Арктика үгүс элбэх экэнэмиичэскэй кыахтаах эрэгийэнэ буоларын бэлиэтээбитэ.

Саха сирэ Арктика бэбиэскэтигэр инники хардыыга сылдьар. Саха сиригэр Арктика зонатын сайыннарыы стратегията ылыллан, Арктика бөһүөлэктэрин сайыннарыы маастар-былааннара оҥоһулуннулар. Саҥа оскуолалар, оҕо уһуйааннара, култуура уонна успуорт эбийиэктэрэ, олорор дьиэлэр тутуллаллар. Холобур, бэҕэһээ, кулун тутар 12 күнүгэр, Арктика улууһун Хонуу нэһилиэгэр улахан дьону уонна оҕолору көрөр поликлиникалаах үс мэндиэмэннээх улахан балыыһа комплекса үлэҕэ киирбитэ.

2030 сылга диэри  Арктика зонатын сайыннарыыга Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай бэлиитикэтин хайысхатыгар Ыйаах баттаммыта. Бу стратегическай суолталаах докумуон үс сүрүн хайысхата быһаарылынна: нэһилиэнньэ олоҕун хаачыстыбатын үрдэтии, социальнай инфраструктураны сайыннарыы уонна 2023 сылтан итэҕэһэ суох сүрүн хапытаалга инвестиция киириитин улаатыннарыы.

Арктика улуустарыгар ураты бырайыактар үлэлииллэр. Саха сирин Арктика зонатыгар бастакы мэдиссиинэ көмөтүн тэрийиигэ пилотнай бырайыагынан  «Мобильнай быраастар» бырагыраама  үрдүк көдьүүстээҕин көрдөрдө. Быраастар Саха сирин Арктика улуустарын 89 бөһүөлэгин барытын кэрийдилэр, телемэдиссиинэни туһаныыга тохтоло суох диспансернай кэтээн көрүүнү тэрийдилэр.

Өссө биир сэдэх бырайыагынан «Синергия Арктики» буолла. Бу бырйыак көмөтүнэн Саха сирин Арктика улуустара бары түргэн тэтимнээх интэриниэтинэн хааччыллаллар, оптоволокно уһуна 7 тыһыынчаттан тахса километр буолуоҕа.

Арктикаҕа туох баар саҥа көҕүлээһиннэри туруктаах сайдыы бэбиэскэтин кытта сибээстээхтэр. Дойду Арктическай зонатын тирэх пууннарыгар Булуҥ улууһун Тиксии-Найба агломерацията киирбитэ. Хайыы-үйэ 8 эргиэн-логистическай кииннэрэ аныгы оборудованиелаах тутулуннулар. 2025 сылга диэри маннык кииннэр Арктика улуустарынан барытыгар аһыллыахтара. Хоту сир оҕолоругар «Арктика оҕолоро», «Хотугу сир төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуоттарын култуурунай нэһилиэстибэлэрин сыппара эйгэтигэр киллэрии», «Эдэр табаһыт», «Арктика учуутала» диэн бырайыактар олоххо киллэриллэллэр.

Биһиги ураты болҕомтобутун Арктика ураты айылҕатын харыстааһыҥҥа уурабыт. «Чистая Арктика» федеральнай бырайыагынан номнуо 850 тонна тимир уонна да атын тобохтор хомулуннулар.

Онон биһиги Арктикабыт киһи олоҕор аныгы уонна кэскиллээх буоларын туһугар салгыы үлэлиэхпит!

Күндү доҕоттор! Барыгытыгар дьолу-соргуну, кытаанах доруобуйаны уонна бары былааннары олоххо киллэриигэ ситиһиилэри баҕарабын!