Өрөспүүбүлүкэҕэ арыгы атыытыгар эбии хааччахтар олохтонуохтара

Дьокуускай куорат Дуумата Саха сиригэр арыгы атыытыгар эбии хааччахтары олохтуурга сокуон барылын оҥорон, Ил Түмэн көрүүтүгэр киллэрдэ. Докумуон Ил Түмэн саайтыгар таҕыста.

Чуолаан сокуон барылынан арыгы атыытын хааччахтааһын, бырааһынньыктарга уонна бырааһынньыктар чэрчилэринэн ыытыллар тэрээһиннэргэ арыгыны иһиини аҕыйатыы буолар. Холобур, билигин Саха сиригэр арыгылаах бородууксуйа бытархай атыытыгар кэккэ хааччахтар үлэлииллэринэн, арыгылааһын түмүгэр буруйу оҥоруу ахсаана сыллата намтаан иһэрэ бэлиэтэнэр. Ол курдук, ИДьМ чахчытынан:

Ол эрээри араас тэрээһиннэри ыытыы кэмигэр арыгы атыытын бобууга кэккэ уустуктар бааллара бэлиэтэнэр. Холобур, Дьокуускай куорат Үс Хатыҥ сиригэр «Туймаада ыһыаҕа» бырааһынньык ыытыллар кэмигэр, Дьокуускай куорат атын оройуоннарыгар арыгы бытархай атыытын бобор сир-уот кыраныыссатын олохтуур кыаллыбат. Эмиэ бу курдук Куорат күнүгэр арыгын атыытын бобор уустуктардаах, ол курдук маассабай тэрээһиннэр ыытыллыбат сирдэригэр-уоттарыгар эбии хааччахтары киллэрэр кыаллыбат.

Сокуон барылынан арыгы бытархай атыытыгар бобуу бу күннэргэ олохтонор:

• Норуоттар икки ардыларынааҕы Оҕо көмүскэлин күнэ (бэс ыйын 1 күнэ): оҕо үтүө туруктаах буоларыгар анаммыт күҥҥэ арыгы дьүөрэтэ суох. 
• Ыһыах күнэ (бэс ыйын 21 күнэ) — саха норуотун киһи уонна айылҕа ситимнэрин бэлиэтиир, эт-хаан, кут-сүр уонна өй-санаа өттүнэн ыраастанар сүрүн бырааһынньыга. Ыһыах өбүгэ саҕаттан сиэргэ-туомҥа, оһуохайга, алгыска уонна кымыс иһиитигэр олоҕурбут, арыгыта суох бырааһынньык. Арыгыны иһии Ыһыах төрүт суолтатын утарар. Арыгы атыытын бобуу Ыһыах или-эйэни түстүүр, дьиэ кэргэни уонна норуоту сомоҕолуур аналын харыстыырга, ис дьиҥин үүнэр көлүөнэлэргэ тириэрдэргэ көмөлөһүөхтээх;
• Билии күнэ (балаҕан ыйын 1 күнэ) — бу күн үөрүүлээх линейкалар, үөрэнээччилэр уонна төрөппүттэр көрсүһүүлэрэ ыытыллаллар. Арыгыны иһии үөрэх эйгэтин кытта дьүөрэлэспэт;
• Уопсай үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр Тиһэх чуораан күнэ — ыччаты олох киэҥ аартыгар атаарар дьоһун суолталаах бырааһынньык. Бу күн арыгыны бобуу бырааһынньык төрүт суолтатын харыстыырга көмөлөһүөҕэ.

Сокуон барылынан арыгыны хааччахтааһын күнэ-дьыла олохтоох бэйэни салайыныы уорганынан быһаарыллар уонна тэрээһин буолуо 10 хонук иннинэ интэриниэт ситимигэр тахсар.