«Атах тэпсэн олорон кэпсэтиэх»: Утумунан бэриллэр ыарыылар, оҕону эмтэрии

Муус устар 5 күнүгэр неонатолог-быраас күнүн чэрчитинэн, Саха сиригэр ийэ уонна оҕо доруобуйатын нэдиэлэтэ ыытылла турар.

“Атах тэпсэн олорон кэпсэтиэх” биэриигэ М.Е.Николаев аатынан Мэдиссиинэ Национальнай киинин иһинэн Перинатальнай киин дириэктэрин неонатологическай көмөҕө солбуйааччы, мэдиссиинэ наукатын хандьыдаата, үрдүкү категориялаах быраас Саргылана Николаевна Алексеева ыалдьыттаата.

Саргылана АЛЕКСЕЕВА:

— Арассыыйа Доруобуйаҕа харыстабылын министиэристибэтин дьаһалынан 2023 сылтан 36 утумунан бэриллэр ыарыыны скрининг көмөтүнэн бэрэбиэркэлиибит. Урукку бириэмэҕэ 2 эрэ ыарыыны билэр этибит. Онтон 2006 сылтан — 5, 2023 сылтан хайыы үйэ 36 ыарыыны быһаарабыт. Неонатальнай скрининг көмөтүнэн 5 ыарыыны бэйэбит Мэдиссиинискэй-генетическэй кииммитигэр, онтон 31 ыарыыны Томскайдааҕы Мэдиссииниэскэй-генетическэй кииҥҥэ ыытан быһаартарабыт.

-Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр 10-11 тыһыынча кэриҥэ оҕо төрүүр буоллаҕына, сыл аайы 260-270 оҕо ыалдьар кутталлаах бөлөххө киирсэр. Кинилэртэн генетичэскэй анаалыһы ылабыт. Скрининг чопчу быһаарбытын кэнниттэн сөпкө тайанан эмтээтэхпитинэ, бу оҕолор биир саастыылаахтарыттан туох да атына суох сайдыылаах буолаллар. Ити барыта — неонатолог, педиатр быраастарбыт, психологтар уонна төрөппүттэр көмөлөрүнэн.

-Ийэ үүтэ хантан үөскүүрүй диэн ыйытыы турар. Ийэ аһаабыт аһа куртаҕынан, очоҕоһунан ааһан, илдьирийэн молекулаҕа уларыйан хааҥҥа киирэр, хаантан үүт буолар. Онон ийэ үүтэ — олох бэлэм аһылык. Хаанынан тыынар, аһыыр, туһата суоҕун барытын таһаарар.

-Ийэ үүтэ саамай туһалаах. 2003 сылтан эмиий үүтүнэн эмтэриигэ консультант үөрэҕин баһылыахпыттан ыла төрөөбүт ийэлэри кытары чугастык алтыһан, ким үүттээҕин, үүтэ суоҕун чопчу быһаарабын. Дьиҥэр, олох үүтэ суох дьахтар 0,1-0,2 бырыһыан буолуон сөп.

-Оҕону ийэ үүтүнэн эмтэрии — бастатан туран, таптал. Ийэ оҕоҕо тапталы биэрэр. Аһата олорон дьахтар ис туругун оҕотугар тириэрдэр. Көстүбэт эттик (аура) нөҥүө оҕо уонна ийэ кэпсэтэр, биир ситимнэнэр.

Оҕону эмиийинэн эмтэрии туһатын, ийэ үүтүн испит оҕо туох уратылааҕын, оҕону эмтэрэргэ ханнык саҥа быраабылалар баалларын уо.д.а. ыйытыыларга хоруйдары бу биэриигэ көрүҥ-сэргээҥ.