Атамайга — аймах ыһыаҕа

Горнай улууһун Атамай нэһилиэгэр от ыйын 4 күнүгэр Васильевтар-Максимовтар диэн аймах ыһыаҕа буолан ааста.

Аймаҕы-урууну түмэр, холбуур, ситимниир олус улахан суолталаах аймах ыһыаҕа Атамай нэһилиэгэр хаһыс да төгүлүн ыытыллар. Ыраахтан-чугастан аймахтар мустан төрүччүлэрин салҕаан, үөрэтэн, эбэн ону тэҥэ сонуннарын үллэстэн, ирэ-хоро кэпсэтэн, үөрэн-көтөн, ыллаан-туойан, күрэхтэһэн көрсүһүү күнэ олус сэргэхтик ааһар. Быйыл Васильевтар аймах киэн тутта бэлиэтээтилэр, чиэстээтилэр  өрөспүүбүлүкэтээҕи  Бастыҥ үлэ династията Бочуоттаах кинигэҕэ киирбит, тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар өбүгэлэрэ саҕалаабыт үтүө дьыалаларын, көлүөнэттэн көлүөнэҕэ тиэрдэн күн бүгүнүгэр тиийэ иилээн-салайан үлэлии-хамныы сылдьар туруу үлэһит дьоннорун-сэргэлэрин. Санатан эттэххэ, ааспыт уон биир сыл устата Бастыҥ үлэ династията Бочуоттаах кинигэҕэ уопсайа 85 династия киирбитэ биллэр. Быйыл 2025 сылга конкурс түмүгүнэн эбии 10 бастыҥ династия киирдэ, ол иһигэр Атамай нэһилиэгиттэн төрүттээх Васильевтар династиялара киирбитэ. Бэлиэтээн эттэххэ, бу кинигэҕэ киирбит 95 бастыҥ династиялартан саамай элбэх үлэ ыстаастаах (861 сыл) Васильевтар династиялара буолан Горнай улууһун Атамай нэһилиэгин дьонун-сэргэтин үөрүүтэ икки бүк үксээн турар.
Бу бэлиэ күн Бастыҥ үлэ династиятын кыттыылаахтарын эҕэрдэлээтилэр Горнай улууһун дьаһалтата, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управленията, Атамай нэһилиэгин дьаһалтата. Ыҥырыылаах ыалдьыттары түһүлгэлээн олорон сахалыы сандал остуолунан маанылаатылар. Күн устата ырыа-тойук аргыстаах, күөн күрэстэрдээх, араас эриэккэс оонньуулардаах аймах ыһыаҕа үрдүк таһымҥа ааста.

Түгэнинэн туһанан өрөспүүбүлүкэтээҕи Бастыҥ үлэ династията Бочуоттаах кинигэҕэ киирбит Васильевтар династияларын итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит. Өссө да өр сылларга династия ситимэ быстыбакка, көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэ турдун, тыа хаһаайыстыбата өрүү сайда турдун. Горнай улууһугар бастыҥ үлэ династията баар буолбутунан киэн туттабыт.

Татьяна Алексеева, Атамай