Атырдьах ыйа — Аан Дьааһын ыйа

Ый бэлиэтэ — тоҕус мутуктаах дүҥүр ойуута.

Дүҥүр тыаһа этиҥ ньирилииригэр дьүөрэ. Бу тыас аналын быһыытынан ыраастыыр ыйаахтаах. Дүҥүргэ чугас, дүҥүрү сатаан тутар-хабар дьону бу кэмҥэ Аан Дьааһын аатын ааттаан хараҕы аһар, кырдьыгы арааран билэр алгыһы түһэриэхтэрин сөп. Сатаабат сата баһын тардар дэнэр. Онон сатаабат эрээри мээнэ этэр-саҥарар, тыас таһаарар сэрэхтээх.

Оттон дүҥүр сирэйин быһыыта сымыыт ньолбоҕорун курдук. Сымыыттан олох үөскээн-төрөөн тахсар буолан,  сымыыт өйдөбүлэ омук-омук ахсын бары баар. Бүтэй, күрүө тутуута диэн эмиэ бэрт дьирээлээх үлэ баар. Бүтэй икки, күрүө икки эмиэ түгэхтээх тутуулар. Оттуур сири сымыыттааҕар бүтэй гына бүтэйдээн кэбиһэллэр. От күрүөтэ икки, киһи сүрүн күрүөтэ икки дьүөрэлэр. Кэбиһиилээх от быһыыта сымыыт курдук буоллаҕына, букатын сытыйбат. Оттон саха кыыһа сымыыттааҕар бүтэй буолуохтаах диэн  Айыыһыт үөрэҕэр кытаанах үөрэх баар.

Атырдьах ыйын билгэтэ

• 1 — ардаатаҕына, күһүнэ өксүөн, курааннаатаҕына, күһүнэ кураан буолар.
• 2 — куйаас аны түспэт, сөтүөлээһин уурайар.
• 10 — моонньоҕон буһар.
• 14 — Бастакы Ыспааһан. Ыспааһаптар ардахтара түһэр. Хотуур ортото. Ыҥырыа мүөт таһара уурайар.
• 16 — силлиэ түстэҕинэ, кыһына хаардаах буолар.
• 17 — хараҥаччы барар.
• 19 — Иккис Ыспааһап. Хаһыҥ түһэр.
• 27 — тыаллаах ардах түстэҕинэ, балаҕан ыйа силбиктэнэр.
• 29 — Үһүс Ыспааһап. От үлэтэ үмүрүйэр. Ый бүтүүтэ оту-маһы орохсутар тыал түһэр. Эһиил үчүгэй дьыл кэлиэх буоллаҕына, от кэнчээрилиир.

Саха ыалын халандаардарыттан, 2015, 2024  сс. «Айар» кинигэ кыһата.