Атырдьах ыйа – Аан Дьааһын ыйа

Дьон бу кэмҥэ оттообут отун кэбиһэр. Ол иһин, атырдьах ыйа диэн ааттыыллар. Бу ый олунньуну батыһар. Сайыны иэҕэр самыыр уонна өксүөн ардаҕа диэн икки сүрүн ардахтаах.  Ый бүтэһигин эргин оту-маһы сыырар тыал түһэн, күһүҥҥү күн-дьыл саҕаланар.  Ол үксүгэр ортоку Ыспааһапка – атырдьах ыйын 19 күнүгэр сөп түбэһэр.

Ый ортотугар бурдук буһар, саҥа бурдуктан алаадьы сиэниллэр. Моонньоҕон аһа ситэр, ый бүтүүтэ тэллэй, отон үүнэр. Дьон үксэ айылҕа үтүөтүн сомсон, сир аһын хомуйа тыаҕа тахсар.

Күн-дьыл туран биэрдэҕинэ, бу ыйга оттооһун үлэтэ түмүктэниэхтээх.

Таҥаралар күннэрэ:

Ылдьыын – атырдьах ыйын 2 күнэ. Бу күн күнүскү аһылыкка диэри сайын, онтон киэһэтэ күһүн. Кус оҕото көтөр. Түүн хараҥаран барар. Сорох дьыл бастакы хаһыҥнар түһэллэр. Сөтүөлээһин бүтэр. Ыаллар хортуоппуйдарын амсайаллар.

Бастакы Ыспааһап – атырдьах ыйын 14 күнэ. Сахаларга хотуур ортото, онон бу күн сынньаналлар. Анды оҕото түөрт харах буолар. От-мас  кэхтэн, сарт кутуруга дьүһүннэнэр.

Ортоку Ыспааһап – атырдьах ыйын 19 күнэ. Бурдук хомуура саҕаланар. Күһүҥҥү ардахтар, хаһыҥнар түһэллэр. Бу күн хайдаҕый да, Бокуруопка оннук күн буолар.

Кэнники Ыспааһап – атырдьах ыйын 28 күнэ. Бу күн оту-маһы сыырар тыал түһэр. Ол аата – от-мас уутун куурдан, тымныы түстэҕинэ иһэлиппэт, үлүппэт гына тыалынан көтүтэр. Хас эмэ хонуктаах ардаҕынан бэлиэтиир.