Аутизмнаах оҕолор эмтэнэллэригэр харчы хомуйаллар

«Харысхал» аһымал пуондата аутизмнаах оҕолорго анаан харчы хомуйуутун биллэрэр. Оҕолор дьарыктаналларыгар, эмтэнэллэригэр, сайдалларыгар анаан 318 тыһыынча солкуобай хомуллара ирдэнэр. 

Өрөспүүбүлүкэтээҕи психоневрологическай диспансер дааннайынан, Саха сиригэр «аутизм» диэн диагнозтаах 400 кэриҥэ оҕо баар. Кинилэртэн 330 оҕо — 14-тэн кыра саастаах. Саха сиригэр маннык оҕолору кытта дьарыктанар, сайыннарар исписэлиис тиийбэт. АВА-терапия диэн ньыма аутизмнаах оҕолорго ордук көмөлөһөр.

Ол иһин төрөппүттэр бөлөхтөрө Москваттан «Султанна» диэн киин исписэлиистэрин аҕалан үлэлэтэр, 30 оҕону дьарыктыыр сыаллаахтар. Кинилэр бэйэлэрэ бырахсан, исписэлиистэргэ сөмөлүөт билиэтин атыыласпыттар. Онтон исписэлиистэр 10 күн (ыам ыйын 27 күнүттэн бэс ыйын 7 күнүгэр диэри) олороллоругар, үлэлииллэригэр өссө харчы наада.

— Маннык диагнозтаах оҕолоох сорох ыаллар бэйэлэрэ киин куораттарга баран, эмтэтэр, дьарыктыыр кыахтара суох. Ол иһин манна аҕала сатыыбыт. Дьарык туһата улахан. Былырыын аҕыйах оҕону исписэлиис кэлэн дьарыктыырыгар харчы хомуйбуппут. Үлэ түмүгэ сөҕүмэр этэ, оҕолор сайдыыларыгар тута көстүбүтэ. Онон быйыл да анал идэлээх исписэлиистэр кэлэн үлэлииллэригэр кыах биэрэн, дьоммут-сэргэбит көмөлөһүөхтэрэ диэн эрэнэбит, — диэн төрөппүттэр көҕүлүүр бөлөхтөрүн бэрэстэбиитэлэ Виктория Тырина кэпсээтэ.

Аутизмнаах оҕо күннээҕи олоххо үөрэнэрэ, холобур, бэйэтин көрүнэрэ, таҥнара, тииһин суунара, уо.д.а. ыарахан. Баттаҕын, тыҥыраҕын кырыттарарын куттанар, атын аһы амсайартан аккаастанар буолуон сөп. Исписэлиис манна анаан үлэлээтэҕинэ, элбэххэ үөрэтиэн, сайыннарыан сөп. Оттон төрөппүттэр үксүгэр маннык түгэҥҥэ хайдах буолуохтарын, хайдах дьарыктыахтарын билбэттэр. Онон исписэлиис кинилэри эмиэ үөрэтэр.

«Харысхал» пуонда саайтыгар киирэн, эбэтэр, баан сыһыарытыгар бу куйаар-куодунан төлөөн,  кыһалҕалаах дьоҥҥо көмөлөһүөххүтүн сөп.