Иван Гурьев: «Байыаннай-патриотическай иитиини өрө тардыы эрэйиллэр»

СӨ ытыыга федерациятын ситэриилээх дириэктэрэ Иван Гурьев — Чурапчытааҕы спортивнай оскуоланы 1971 сыллаахха бүтэрбит, самбоҕа, илиинэн киирсиигэ, байыаннай троеборьеҕа, буулдьанан ытыыга спорт маастарыгар хандьыдаат, Манчаары аатынан III спартакиадаҕа (1971 с.) ыстаҥаҕа САССР чөмпүйүөнэ уонна призера, пограничнай аармыйа күрэхтэһиилэрин уонна ССРС Куттал суох буолуутугар кэмитиэтин спартакиадатын хас да төгүллээх призера, 1971-2000 с.с. пограничнай аармыйаҕа холбоһук хамандыырынан, анал бөлөх оперативнай отделын начаалынньыгынан, застава начаалынньыгынан, пограничнай бөлөх командующайын солбуйааччынан сулууспалаабыт (Казахстан, Забайкалье, Москва, Таджикистан, Киргизия, Афганистан, Арктика уонна Хотугу Кавказ) пограничнай аармыйа полковнига. Судаарыстыбаннай кыраныыссаны араҥаччылааһыны, көмүскээһини сэргэ Иван Маркович Гурьев кыраныыссаҕа ыаллыы олорор судаарыстыбалары кытта үлэҕэ бэрэстэбиитэл боломуочуйатын толорбут, терроризмы уонна наркомафияны утары үлэҕэ исписэлиис быһыытынан идэтийбит бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрэ (Афганистаҥҥа, Таджикистаҥҥа, Хотугу Кавказка уонна да атын эрэгийиэннэргэ) ыччаты байыаннай-патриотическай иитии, оскуолаларга алын начаалынай байыаннай бэлэмнэниини киллэрии курдук боппуруостарга хаһыат уонна саайт ааҕааччыларыгар бүгүн тус көрүүлэрин үллэстэр.

— Билиҥҥи кэмҥэ оскуолаларга патриотическай иитии күүскэ туруохтааҕа көстөн таҕыста. Дойдуга уонна өрөспүүбүлүкэҕэ байыаннай-патриотическай иитии бырагырааматын уларытар уолдьаста дии саныыбын. «Снежный барс” диэн байыаннай-патриотическай уонна спортивнай маассабай оонньуу саамай сүрүн патриотическай тыыҥҥа иитэр өттүн спортивнай хайысха баһыйан кэбиһэрэ баар суол. Онон бу оонньуу көннөрү спартакиада, куоталаһыы эрэ курдукка кубулуйан хаалара ситэтэ суох, сүрүн сыал ситиһиллибэт дии саныыбын. Маны уларытар наада.
Оскуолаҕа алын байыаннай бэлэмнээһин уруккуттан баар буолуохтаах этэ. Бу хайысхаҕа уонча сыл, онтон да элбэх сылга хаалыы таҕыста. Бэл, урут оҕолор байыаннай бэлэмнэнии сорох көрүҥнэрин кыайан сатаабат этилэр. Билигин оскуолаҕа манныкка хабааннаах куоталаһыылары аармыйа диэн тугун билбэт дьахталлар салайан ыыталлар. Оттон биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр бойобуой офицердар бааллар эбээт – олору бу үлэҕэ уонна байыҥкамааттарга кытыннарыы, чугаһатыы суох. Дьиҥнээх сэриигэ сылдьыбыт бойобуой уопуттаах элбэх офицер баар. Бэйэм уолум эмиэ офицер. Бойобуой офицердар байыаннай дьыаланы иһиттэн барытын иҥэн-тоҥон билэллэр. Кинилэр бэйэлэрэ биллэ-көстө сатаабаттар, сэмэйдэр. Бу дьоммутун оҕолору олох кыра саастарыттан дойдуга бэриниилээх буолууга иитиигэ тардар наада кэмэ кэллэ.
ДОСААФ үлэтин сөргүтүү эрэйиллэрэ олох көстөн турар. Форма кэтэн баран, хаамыынан эрэ бүтэр курдуктар. Байыаннай патриотическай сүлүөттэри ыытыы умнулла быһыытыйда. Итиэннэ “Ворошиловскай стрелоктар” диэн хамсааһыны хаттаан тилиннэриэххэ баара. Биһиги Федерациябыт иһинэн ыытыллыбыт улахан дьоҥҥо ытыыга күрэхтэһиигэ 450 киһи кыттыбытыттан 60 % тута 1 разряды толорбута. Бу — үчүгэй көрдөрүү.
Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр снайпердары бэлэмниир киин тэриллэн эрэр. Ити кииҥҥэ талан-талан, дэлби сүүмэрдээн эрэ баран аҕыйах дьону ылан, анаан-минээн бэлэмниэхтэрэ.
Бэйэм байыаннай патриотическай темаларга кинигэлэри, кэпсээннэри суруйабын: “Кто ты, таинственный земляк?”, “Настоящие бойцы — борцы”, “Настоящие солдаты, правильные генералы”, ыччакка, баҕар, туһалаах буолуон сөп.
Бу кэмҥэ, билигин ханна туох итэҕэстээхпит көһүннэ. Балары туоратыыга уонна байыаннай патриотическай иитиигэ анаан-минээн толкуйдаммыт былааннаах үлэ барара, үчүгэй бырагыраамалар оҥоһуллан үлэлииллэрэ эрэйиллэр.