Байыас, Саха сирэ эйигин кытта!

Дьокуускай куорат Бестужев‑Марлинскай уулуссатын 5-с дьиэтин 1 куорпуһугар «Саха сирэ эйигин кытта» өрөспүүбүлүкэтээҕи уопсастыбаннай хамсааһын ыстааба баар. Күн аайы амарах санаалаах далбар хотуттар иистэнэр сыахха байыаннай дьайыыга сылдьар байыастарбытыгар таҥастары тигэллэр, маскировочнай сиэккэлэри баайаллар, харысхаллары, окуопа чүмэчилэрин оҥороллор, аадырыстаах баһыылкалары ыыталлар.

Биир күн анаан ыстаап үлэтин билсэ, волонтердары кытары кэпсэтэ бара сырыттым. Ыстаапка үлэ тигинэччи бара турар, биир хоско аҕам саастаах өттө маскировочнай сиэккэ баайар, иккис хоско иистэнньэҥнэр массыыналарын тыаһа тырылаан олорор. Сотору-сотору кууллаах, хоруопкалаах дьон киирэн таһаҕас хаалларан бараллар. Бу тэрилтэлэр гуманитарнай көмө аҕалаллар эбит.

Манна сарсыарда 9‑с чаастан киэһэ 7 чааска диэри үлэлиибит диэн «Саха сирэ эйигин кытта» ыстаап бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Анна Ефимова кэпсээнин саҕалыыр:

«Биһигини урбаанньыт Петров эбиэтинэн хааччыйар. «Жар-пицца» диэн саха уолаттарын тэрилтэтэ эмиэ бэйэтин бородууксуйатын мэлдьи аҕала турар. Итини сэргэ иһэр уубутун уу тэрилтэлэрэ хааччыйаллар. Бу гуманитарнай көмөнү Раиса Уварова салайааччылаах Хаҥалас бөһүөлэгин волонтердара ыыттылар. Ааспыт сылларга госпиталларга анаан элбэх «бублигы» тигэн аҕалбыттара, окуопа чүмэчитин оҥороллор, билигин ичигэс таҥаһынан көмөлөһөллөр».

Бу күннэргэ Арассыыйа Дьоруойа Филипп Евсеев кэлэн волонтердары кытары көрсүбүт, ыстаап үлэтин кытары билсибит уонна байыаннай дьайыыга сулууспалаабыт биригээдэтигэр, танкистарга, халлаан тымныйбытынан сылаас, ичигэс флис көстүүмнэри сакаастаабыт. Ону таһынан тааҥкалары бүрүйэргэ уон маскировочнай сиэккэни бэлэмнээбиттэр. Бу сакааһы кылгас кэм иһигэр тигэн ыыппыттар.

«Биһиги быйыл сайын Ил Дархан гранын ылбыппыт, онон флис таҥаһы кытта көстүүмнэри уонна балаакканы тигэр, маскировочнай сиэккэни баайар таҥастары атыыласпыппыт. Ону таһынан, иистэнэр массыыналары ыламмыт, үлэ күүскэ бара турар. Норуот күүһүнэн үлэлиир дьоҥҥо итинник граннары биэрэллэрэ олус туһалаах. Биһиги быйыл күһүн балаҕан ыйын 26 күнүгэр үлэлээбиппит иккис сылын туолла. Ыстаапка сүрүннээн 25–30 киһи куруук үлэлиир дьон. Бу күннэргэ эмиэ таһаҕас ыыттыбыт. Биһиги ыстааппыт нөҥүө байыастар төрөппүттэрэ, дьиэ кэргэттэрэ, аадырыстаах тус баһыылкалары элбэхтик ыытар буоллулар. Мин быйыл сайын Запорожьенан, Донецкайынан бара сылдьаммын аадырыстаах баһыылкалар хайдах айаннаан тиийэллэрин, Новоазовскайга баар волонтердар хайдах тарҕаталларын тэҥҥэ сылдьаммын көрдүм. Уолаттар аадырыстара толору баар буоллаҕына, баһыылка чопчу тиийэр, ону дьонноро даҕаны билигин итэҕэйдилэр», — диэн салайааччы кэпсиир.

Ааспыт сырыыга ыыппыт туонна курдук таһаҕастара барыта аадырыстаах баһыылка эбит. Ол баһыылкалар билигин тустаах миэстэтигэр тиийэн эрэр буолуохтаахтар дэһэллэр волонтердар. Оттон суол суох кэмигэр баһыылкалары аны сөмөлүөтүнэн эрэ ыыталлар. Волонтердар кэпсииллэринэн, манна морозильниктара суох буолан, тоҥ астары ылбаттар. Ол эрээри, төрөппүттэр барахсаттар оҕолорбут төрөөбүт астарын аһаатыннар диэн бэрэски, алаадьы, балык ыыта сатыыллар, онтулара уһун айаҥҥа буорту буолара чуолкай, онон итинник баһыылкалары ылбаттар эбит.

Бу ыстаапка күҥҥэ ардыгар 25‑кэ тиийэ киһи кэлэн үлэлэһэр, иистэнэ үөрүйэх дьон иистэнэр, онтон атыттар сиэккэ баайаллар. Итини таһынан, барар баһыылкалары наардааһын, окуопа чүмэчитин оҥоруу, о. д.а. үлэлэргэ көмөлөһөр дьон наада буолаллара чуолкай. Онон атыттар даҕаны туора турбаккаҕыт, уолаттарбытыгар кэлэн көмөлөһүҥ диэн ыҥырабын.

«Биһиэхэ билигин «Сылаас күһүн» диэн аахсыйа бара турар. Онно улуустартан, куорат тэрилтэлэриттэн көхтөөхтүк кытталлар, манна атыттар эмиэ кыттыһалларыгар ыҥырабын. Үөрэх дьыла саҕаланан, ХИФУ уонна автодорожнай техникум, юридическай лиссиэй устудьуоннара кэлэн көмөлөһөн бардылар. Устудьуоннар көмөлөрө биһиэхэ эмиэ олус наада. Бары күргүөмүнэн кэлэннэр, кылгас кэмҥэ саба түһэн, элбэх сиэккэни баайдылар. Күн аайы уолаттар бара тураллар, онон таҥас тигээччилэр, сыахтар, ательелар көмөлөрө олус наада, үтүө санаалаах дьону ыҥырабын», — диэн Анна Николаевна кэпсээнин түмүктээтэ.

Волонтердар — амарах ийэлэр

Марта Винокурова, биэнсийэлээх, иистэнньэҥ:

— Мин манна олунньуттан кэлэн көмөлөһөбүн. Нам улууһун Хатырыгыттан төрүттээхпин, куоракка олорбутум ыраатта. Биэнсийэҕэ тахсан олоробун, онон нэдиэлэ аайы манна кэлэн иистэнэбин. Билигин биһиги күн-дьыл уларыйыытыгар флис таҥастан көстүүмнэри тигэбит. Кэмпилиэкпит аны кээнчэлээх уонна бэргэһэлээх буолла. Билиҥҥи уустук кэмҥэ биһиги бары биир сыаллаах буолуохтаахпыт — оҕолорбут байыаннай дьайыыга сылаастык таҥна-сапта, харыстана сылдьалларын хааччыйыахтаахпыт. Уолаттарбыт этэҥҥэ тоҥмокко-хаппакка сылдьалларын туһугар бары көмөлөһүөхпүтүн наада, онон атыттары эмиэ ыҥырабын.

Ньургуйаана Готовцева, байыаннай дьайыы кыттыылааҕын ийэтэ:

— Былырыын бэс ыйыттан үлэлэһэбин. Күн аайы кэлэн иистэнэбит, өрөбүллэргэ өрүүбүт. Биһиги көстүүмнэри, кээнчэлэри, үрүсээктэри, плащ-балааккалары тигэбит. Иллэҥ дьон кэлэн биһиэхэ көмөлөһүөхтэрин сөп. 2–3 чаас даҕаны кэлэн үлэлээтэххэ, баһаам. Сакаас олус элбэх, иистэнэр киһи аҕыйах. Оҕо бөҕө күн аайы бара турар. Мин уолум мобилизациянан ыҥырыллан байыаннай дьайыыга сылдьар. Мэдиссиинэ киинигэр үлэлии сылдьан ыҥырыллыбыта, онон билигин онно санитардыыр.  Бу күннэргэ уоппускаҕа кэлэн барда.