«Бэс Чагда» сынньанааччылара Москва куоракка экскурсияҕа.
Нэһилиэнньэ доруобуйатын чэбдигирдии, үйэтин уһатыы, төрөөһүнү элбэтии – судаарыстыба ыытар социальнай бэлиитикэтин сорҕото буолар. Манна сонотуоруйдарга, куруортарга эмтэнии эмиэ киирсэр.
Ааспыт үйэ 90‑с сылларыгар бастакы бэрэсидьиэн Михаил Николаев ырааҕы-киэҥи анаара көрөн, саха дьоно доруобуйаларын чэбдигиртиннэр диэн, Москва аттынааҕы күп-күөх ойуур ортотугар сир, дьиэ атыылаһан, туттаран, “Бэс Чагда” сонотуоруйу төрүттээбитэ. Бу кэмтэн үтүмэн киһи эмтэнэн, сынньанан аастаҕа. Кэнники кэмҥэ дьон доруобуйатын көрүнэр, эрдэттэн эмтэнэр буолбута кэрэхсэбиллээх.
Чахчы, күп-күөх ойуур ортотугар турар эбит, тэлгэһэтэ сибэккинэн симмэммит. Эчи, мастара улахаттарын! Сибэккилиир мастары, ландыштары, пионнары сонургуу көрдүбүт.
Бу сайын мин эмиэ бу сонотуоруйга сынньанан, доруобуйабын чэбдигирдэн кэллим. Суруналыыс буоларым быһыытынан, билбиппин-көрбүппүн ааҕааччыларбар үллэстиим.
Хомойуох иһин, Саха сиригэр сонотуоруй бэрт кэмчи, куруорт диэн суох. Оттон атын эрэгийиэннэргэ бас быстар сыаналаах. Холобур, Белокурихаҕа 7 күҥҥэ эмтэммэккэ, олоруу эрэ иһин 50–100 тыһыынча солкуобайы көрдүүллэр. Атын да куруортарга олоруу, эмтэнии иһин хонугар кырата 7–15 тыһыынча солкуобай буолар, ол эбэтэр, икки нэдиэлэҕэ 100‑тэн тахса тыһыынча солкуобай буолан тахсар. Маннык сууманы киһи барыта уйунар кыаҕа суох.
“Бэс Чагдаҕа” Саха сирин олохтоохторугар — бүддьүөт үлэһиттэригэр, үлэ бэтэрээннэригэр 50%-наах чэпчэтии көрүллэн, путевка сыаната 41,1 тыһыынча солкуобай буолар. Манна 14 хонук устата олоруу, күҥҥэ үстэ аһылык, эмтэнии киирэ сылдьар. Ол эбэтэр, биир күҥҥэ 2,9 тыһыынча солкуобайы төлүүллэр. Ол иһин тыа сириттэн, хоту улуустартан кэлээччи үгүс. Сорохтор хастыы да төгүл кэлэллэр эбит.
Маны таһынан, үлэлээбэт үлэ бэтэрээннэригэр 2 сылга биирдэ айаннарын ороскуота толуйуллар уонна сонотуоруйга-куруорка сынньаныы путевката 80%-на төлөнөр.
Анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар, кинилэр төрөппүттэригэр, сокуоннай кэргэттэригэр 100%-наах толуйуу оҥоһуллар. Ол эбэтэр, бастаан 60 тыһыынча солкуобайы төлүүллэр, онтон кэлбиттэрин кэннэ бу төлөбүр толору төннөрүллэр. Айаннарын ороскуота эмиэ төлөнөр.
“Бэс Чагда” “Внуково” аэропортан чугас соҕус, Москваттан тэйиччи турар буолан, куорат кииниттэн таксыынан айаннаатахха, 2 тыһыынча солкуобайгын ууран биэрэҕин. Эбэтэр, “Крылатское” метроттан оптуобуһунан айаннаан кэлиэххэ сөп.
Чахчы, күп-күөх ойуур ортотугар турар эбит, тэлгэһэтэ сибэккинэн симэммит. Эчи, мастара улахаттарын! Сибэккилиир мастары, ландыштары, пионнары сонургуу көрдүбүт. Урутаан эттэххэ, баараҕай дууптар, муҥураат бэстэр, харыйалар быыстарынан күүлэйдиир ыллык баар. Бу ыллык устун күннэтэ чэбдик салгынынан тыына, айылҕа кэрэтиттэн дуоһуйа хаамыы чэбдигирдии бырагырааматыгар киирсэр.
Былырыыҥҥыттан саҕалаан, улахан өрөмүөн буола турар. Эмтиир куорпус толору өрөмүөннэммит, саҥа миэбэлинэн, мэдиссиинэ тиэхиньикэтинэн хааччыллыбыт.
Бастакы олорор куорпус иккис этээһэ эмиэ өрөмүөннэммит. Манна киирэ сылдьан көрдөххө, барыта сабыс-саҥа миэбэллээх, утуйар таҥастаах, тиэхиньикэлээх, кылабачыйа турар суунар хостоох. 4–5 “сулустаах” гостиницаҕа сылдьар курдук. Бастакы этээскэ өссө да өрөмүөн буола турар буолан, тыастаах-уустаах этэ.
Биһигини иккис куорпуска түһэрдилэр. Бу дьиэ тутуллубута номнуо үйэ буолбут, өрөмүөн ыытыллыбыта отучча сыл ааспыт. Ол эрээри, хос аайы тэлэбиисэр, кондиционер, кыра халадыынньык баар.
Аһаталлара үчүгэй, бэл, бүлүүдэлэри таллараллар. Сахалыы бүлүүдэлэри (саламаат, ис миинэ) эмиэ астыыллар эбит. Сарсыардааҥҥы аһылык кэнниттэн фруктаны, кислородтаах уонна клюкваттан, дөлүһүөнтэн утахтары биэрэллэр.
— Иккис куорпуска эмиэ өрөмүөн хайаан да ыытыллыаҕа, — диэн этэр сонотуоруй дириэктэрэ Георгий Дмитриевич Трофимов. — Уустуга диэн, сүүсчэкэ сыллааҕыта тутуллубут дьиэ буолан, хапытаалынай өрөмүөнү эрэйэр, тутуу матырыйаалын сыаната үрдүү турар. Үлэлии кэлээт да, онно санитарнай ирдэбиллэргэ эппиэттиир өрөмүөнү оҥорбуппут. Мэдиссиинэ лиссиэнсийэтин ылан, анал тэриллэри атыылаһар, дьону эмтиир кыахтанныбыт.
120 миэстэлээхпит, СӨ Бастайааннай бэрэстэбиитэлистибэтин иһинэн үлэлиибит. Инники былааммыт киэҥ, өссө да саҥа тутуулары ыытыахпытын баҕарабыт. Ил Дархан көмөтүнэн, бэс ыйыгар “Газель” массыынаны биэрдилэр, онно махталбыт улахан.
Сөбүлээбитим диэн, манна биир бырагырааманан сүһүөҕү эрэ эмтээбэккэ, элбэх быраас көрөр эбит: кардиолог, невролог, окулист, травматолог, хирург, гинеколог, уролог, эндокринолог, физиотерапевт, уо. д.а. Анаалыстары ылаллар, УЗИ-га, ЭКГ, рентгеҥҥэ түһэрэллэр, “холтер” аппарааты кэтэрдэллэр, укуолу, эмтэри аныыллар. Сүһүөхтэрэ ыалдьар дьоҥҥо тобукка укуолу биэрэллэр эбит. Инсульт, инфаркт, эндопротез кэнниттэн чөлгө түһэрэр эмтэнии баар.
Быраастар анаабыттарынан, уунан, уотунан, магнитынан эмтиир физио-процедураларга, массааска, эмтиир физкултуураҕа, бассейҥҥа, о. д.а. сылдьаҕын. Икки нэдиэлэ биллибэккэ ааһар.
Кылаабынай быраас Елена Балюра этэринэн, Саха сиригэр ыраах, түгэх дэриэбинэлэргэ олорор дьон элбэх бырааска көрдөрүнэллэрэ уустук. Ол иһин сонотуоруйга кэлэн, туох кыһалҕалаахтарынан, кылгас кэм иһигэр элбэх бырааска көрдөрөллөрүн, чинчийиини ааһалларын ситиспиттэр.
Кини этэринэн, Саха сириттэн сылдьар дьон үгүстэрэ сүһүөхтэрэ ыалдьар. Онон сүһүөх-уҥуох ыарыыларын эмтииргэ болҕомтону күүскэ уурар былааннаахтар.
Биир сүрүн хайысханан байыастар доруобуйаларын чөлгө түһэрии буолар. Кинилэри олус кичэйэн эмтииллэр. Сонотуоруйга волонтер ыстааба үлэлиир. Сынньанааччылар иллэҥ кэмнэригэр харыстыыр сиэккэлэри өрөллөр, байыастарга анал таҥастары тигэллэр, харысхаллары оҥороллор.
Өрөбүллэргэ Москва кэрэ-бэлиэ сирдэринэн экскурсиялар тэриллэллэр. ВДНХ-ҕа, Кыайыы пааркатыгар, түүҥҥү куоракка экскурсиялар бааллар. Саҥа тутуллубут Кыайыы храмыгар, аныгылыы оҥоһуллубут түмэлгэ сылдьан, астынныбыт. Чахчы, киһи дуоһуйар көстүүтэ!
Түмүккэ, бу дьон туһугар үлэлиир сонотуоруйга саха дьоно баран сынньаныҥ, эмтэниҥ диэн этиэм этэ.
САНАА
Наталья Лугинова, 72 саастаах, Дьокуускай олохтооҕо:
— Бу иккис сырыым. 2019 сылтан сүрдээҕин тупсубут, уларыйбыт диэн көрдүм. Уолум байыаннай дьайыыттан кэлээри сылдьар, госпитальга сытар. Манна бэртээхэйдик сынньанным, эмтэнним. Балыыһа буолбатах эрээри, олус кыһамньылаахтык көрөллөр-истэллэр эбит. Укуол, массаас, физио-эмтээһин, озонотерапия, барыта баар. Тымырдарбын кэҥэтэн, хараҕым сырдаата, хааным баттааһына намтаата.
Араас тэрээһиннэр, кэнсиэртэр, экскурсиялар буолаллар, олус көхтөөхтүк сырыттыбыт, сэргэхсийдибит. Киэһэ аайы остуол оонньууларын тэрийэллэрэ буоллар, өссө ыкса алтыһыах этибит. Бастакы бэрэсидьиэммит дьон-норуот туһугар анаан оҥорон хаалларбыта үлэлии, сайда турара сүрдээх үчүгэй. Өссө да сайда туруон баҕарабын!
ААПТАР ХААРТЫСКАҔА ТҮҺЭРИИЛЭРЭ
Быйыл Индия дэлэгээссийэтэ Туймаада ыһыаҕын биир бочуоттаах ыалдьытынан буолла. Ил Дархан Айсен Николаев суруналыыстарга: “Туймаада…
Cарсыарда эрдэ туран, хоммут сирбиттэн чугас Охлопков Ф. М. түмэлигэр бара сырыттым. Түмэл икки этээстээх өрдөөҕүтэ тутуллубут…
Туймаада ыһыаҕар үгүс быыстапка биир сүрүн сонун былаһааккатынан саҥа сүүрээннэри олоххо киллэрэр «Якутия «Технопарк» тэрилтэ…
Ыйытыы: Кыыһым оскуолатын 2023 сыллаахха бүтэрбитэ, атын идэҕэ туттарсыан баҕарар. Ити эксээмэнин түмүгүнэн үөрэххэ туттарсыан сөп…
Чокуур Сааба сыдьааннара хаан-уруу аймаҕынан тоҕуоруһа мустан күндү убайдарын, аҕаларын, эһээлэрин, хос эһээлэрин, хос-хос эһээлэрин…
Ыйытыы: Дьокуускайдааҕы мэдиссиинэ кэллиэһэ 9‑с кылаас кэнниттэн үөрэххэ ылбат дииллэр. Ити кырдьык дуо? Хоруй: Дьокуускайдааҕы…