Байытар оонньуулар дуо?

Кэмиттэн кэмигэр Саха сиригэр сокуону кэһэн туран, сүүйүүлээх оонньуулары тэрийэннэр тутуллубут сурахтара иһиллэр.

Бу дьон өйүн сүүйэр куһаҕан дьаллык оонньуулар 90‑с, 2000‑с сыллартан силис-мутук тардаллар. Ол саҕана туох да бобуу-хаайыы суоҕа, ханна баҕарар ымсыырдар, саататар аптамааттар күннэри-түүннэри үлэлииллэрэ. Ким эрэ байара, ким эрэ дьадайара.

2009 сыл от ыйын 1 күнүттэн Арассыыйа сиригэр-уотугар оонньуу биисинэһэ бобуллубута, арай Крым Өрөспүүбүлүкэтигэр, Алтаай, Краснодар, Приморскай кыраайдарга, Калининградскай уобаласка анал оонньотор зоналар хаалбыттара.

Сыл бүтэ да илигинэ

Төһө да сокуонунан бобуллубутун үрдүнэн, сүүйүүлээх оонньуулары тэрийээччилэр тутуллубуттарын туһунан сонуннар тахса тураллар.

Дьокуускайга эрдээх ойох Свердлов уонна Пирогов уулуссаларыгар баар киһи олорбот дьиэлэригэр икки оонньуур кулуубу арыйбыттар. СОБР байыастарын кытта полицейскайдар биэс олохтоох киһини туппуттар, кинилэр ыстаарсай хассыыр оруолун толороллор эбит. Бу дьоҥҥо силиэстийэлиир уорган РФ ХК 171.2 ыст. 3 ч. холуобунай дьыала тэрийбит.

Дьокуускай к. икки олохтооҕо 2023 сыл атырдьах ыйыттан 2024 сыл муус устарыгар диэри анал оборудованиелаах сүүйүүлээх оонньуулары сокуону кэһэн туран тэрийэ сылдьыбытын ИДьМ уонна Росгвардия үлэһиттэрэ тараччы тутан ылбыттар. Силиэстийэ көрдөрбүтүнэн, уорбаланааччылар атыы туочукатын бас билээччилэри кытта куортам дуогабарын оҥостоннор уонна оонньотор терминаллары туруоран, сокуоннайа суох дохуоту ыла олорбуттар.

Массыыналарын уонна маҕаһыыннары, кафелары дьэҥдьийии түмүгэр 25 оонньуур аптамааты, сибээс малларын, көмпүүтэр тиэхиньикэтин, электроннай информацияны харайар тэриллэри, баан каарталарын, харчыны булан ылбыттар. Бу дьоҥҥо холуобунай дьыала тэриллибит.

2023 сыл олунньутуттан 2024 сыл алтынньытыгар диэри Дьокуускай куорат хас даҕаны олохтооҕо бөлөх тэринэн сүүйүүлээх оонньуулары тэрийбит.

Дьэҥдьиир кэмигэр силиэстийэлиир уорган үлэһиттэрэ 500 тыһ. солк. тахса харчыны, күндү металтан оҥоһуктары уонна буруйу дакаастыыр матырыйаалы булбуттар.

Тэрээһиннээх бөлөх үс салайааччыта хаайылынна, оттон өссө үс киһини дьиэтээҕи хаайыыга олортулар. Билигин буруйу оҥорууга кыттыгастаах дьону буларга уонна тутарга туһуламмыт силиэстийэлиир дьаһаллар уонна суһал көрдөөһүн үлэлэрэ бара тураллар.

Сокуон кытаатан иһэр

Сүүйүүлээх оонньуулары ыытары, тэрийэри судаарыстыба хонтуруолугар ылан, эппиэтинэһи, кытаатыннаран иһэр.

2024 сыл балаҕан ыйын 1 күнүттэн “О государственном регулировании деятельности по организации и проведению азартных игр и о внесении изменений в некоторые законодательные акты Российской Федерации” диэн Федеральнай сокуоҥҥа киирбит уларыйыылар, сүрүннээн, оонньуур аптамааттары таарыйаллар.

Манна “оонньуур аптамаат” өйдөбүлүн чуолкайдаатылар. Билигин маннык аптамаатынан — оонньотор оборудование куорпуһун иһигэр баар оҥоһук эбэтэр компьютернай бырагыраама ааттанар, ол букмекерскай тэрилтэ үлэһиттэригэр килийиэн материальнай сүүйүүтүгэр сабыдыаллыыр кыаҕы биэрбэт. Оттон өскөтө аптамаакка интэриниэтинэн холбонон киирэр буоллахха, сүүйүүлээх оонньууну тэрийээччи маннык оборудованиены туттуо суохтаах.

Латарыайа эмиэ — биир мөкү дьаллык

Өссө биир киһини тэһэ кэйэр дьаллык — латарыайаҕа оонньооһун буолар. Сөбүнэн көрөн, дьону кытта көххө кыттыахха сөп, сүүйэргэр улаханнык эрэммэт да буолларгын. Ол туох да куттала суох. Оттон кыһыйа-абара, латарыайа билиэтин куруук атыылаһар дьоҥҥо бу кутталлаах. Оннук дьону көрдөххүнэ, төһө сүүйэҕин диэн син биир ыйытаҕын. Тоҕо эрэ миэхэ биир да улаханы сүүйэн, тугу эрэ ылынным, туох эрэ суолталаахха тутуннум диир киһи көрсө илик. Баҕар, кистииллэрэ буолуо. Тэлэбиисэргэ ыытыллар “Столото”, “Спортлото” курдук латарыайаҕа кыттар дьон, дьиҥэр, элбэхтэр ээ. Биирдэ эмит олоро түһэн, биир сылга төһө харчыны латарыайа

билиэтигэр бараабыттарын ааҕаллара буоллар, төһө суума тахсан кэлиэ этэй? Көтүппэккэ, өссө хаска да оонньуур буоллахтарына, бука ботуччу суума буолуохтаах. Холобур, биир оонньооччу 450 тыһ. солк. сүүйэн баран, ааҕынан-суоттанан көрбүтэ, дьиҥнээх сүүйүүтэ 60 тыһ. солк. эрэ буолан хаалбыт. 390 тыһ. солк. алта сыл тухары латарыайа билиэтин атыылаһыыга барбыт.

“Биирдэ буостаҕа киирбитим, киһи бөҕөтө турар. Туохха уочараттыыр буоллахтарай диэн өҥөҥнүү туран, билэр кыыспын көрдүм. Туох уочаратай диэн ыйыппыппын, латарыайам сүүйүүтүн ылаары турабын диэтэ. Дьээбэҕэ, төһөнү сүүйдүҥ диэбиппэр, күлэ түһэн баран, 300 солк. диэтэ”   диэн кэпсэтиини истибиттээхпин. Кэпсээччи, өссө киһи бөҕөтө турара, ол аата ынырыктык оонньууллар эбит диэн сөхпүтүн биллэрбитэ. Дьэ итинник, ол 300 солк. туһугар төһөлөөх элбэх билиэт атыылаһыллыбыта буолуой.

Оонньонор тиҥэһэ

“Случайнай” кыайыылааҕы генераторынан талларар оонньуу тэнийбитэ син балайда буолла. Туох-туох суоҕуй? Иһит-хомуос, таҥас-сап, мал-сал, ас арааһа. Аны сайдаммыт сүөһүгэ тиийдибит. Тиҥэһэ барахсан 1497 солк. сыаналанан куйаар устун көппүтүн билэрэ эбитэ дуу? Бу лохотроҥҥа 20 киһи кыттар, 5 кыайыылаах талыллар. 20 билиэти 1497 солк. төгүллээтэххэ, 29940 солк. тахсан кэлэр. Арааһа, идэһэ быһыылаах, 5 кыайыылаах үллэстэр буоллаҕа.

Оттон сокуон хараҕынан көрдөххө, хайдаҕый? Латарыайаны тэрийэргэ (өскөтө төлөбүрдээх уонна кыттааччылар билиэт атыылаһар буоллахтарына) РФ Бырабыыталыстыбатын көҥүлэ наада. Саха сиринээҕи түһээн сулууспата интэриниэт-былаһааккаларга, социальнай ситимнэргэ маннык сокуону кэһэн туран оонньонор латарыайалар элбээбиттэрин иһитиннэрдэ. Онон инникитин манан дьарыктанар дьон “Латарыайа туһунан” 138 №-дээх 11.11.2003 с. Федеральнай сокуону билсэллэрэ ордук.

Мария К. кэпсиир:

— Бэйэбин син бааттаах киһинэн ааҕынабын. Оҕо эрдэхпинэ, аптамааттартан оонньууру кытта таһаарааччыбын. Кыралаан сүүйэбин, ол гынан баран, хаһан да улахан сууманы сүүйбэтэҕим. Бу билигин кэргэним латарыайаны хайдах оонньотоллорун ахсаан көмөтүнэн ааҕан-суоттаан быһааран биэрбитин кэннэ, дьэ тохтоотум. Арыгы, табах курдук син биир тутулукка киирэр эбиккин. Онон саҕалыы илик буоллаххытына, чугаһаамаҥ диэн сүбэлиибин.

Иван В., куорат олохтооҕо:

— Кыраны да сүүйдүҥ да, бээ, тохтуом диэбит санааҥ көтөн хаалар. Тохтуур наһаа уустук, дьиҥэр, 100 солк. оннук улахан суума буолбатах курдук эрээри, аахтахха, бука элбэх буолуо. Кэргэммин кытта наар онтон кыыһырсабыт. Латарыайаны ылыма диирин өйбүнэн өйдүүбүн эрээри, кыайан тохтообоппун. Хайдах эрэ санаабар, улахан сүүйүүм иннибэр кэтэһэр курдук.