Балаҕан ыйын билгэтэ

Сайыммыт биллибэтинэн, «соһуччу» ааһан, ардахтаах, хаҕыс тымныы тыаллаах балаҕан ыйа халыҥ былыты бүрүммүтүнэн тиийэн кэллэ. 

Күһүн ый хайдах билгэлээх эбитий?

Балаҕан ыйын 3 күнэ – бу күн күннээх буоллаҕына, аччаабыта өссө 4 нэдиэлэ үчүгэй күн-дьыл туруоҕа.

Балаҕан ыйын 5 күнэ – хаһыҥ түһэр.

Балаҕан ыйын 8 күнэ – сарсыарда дьыбардаах буоллаҕына, кыһын эрдэ кэлэр уонна тыйыс буолар. Хортуоппуйу хостооһун саҕаланар.

Балаҕан ыйын 10 күнэ – көмүс күһүн. Собо тиксэр (күөл кытыытыгар тахсар).

Балаҕан ыйын 13 күнэ – туруйа барар.

Балаҕан ыйын 14 күнэ – Сэмэнэп Таҥара. Саха ыала отордууртан кыстыкка көһөр кэмэ. Куорат ыала даачаларыттан куораттааҕы дьиэтигэр көһөр. Бу күн былыттаах уонна ардахтаах буоллаҕына, күһүн уһуур.

Балаҕан ыйын 14-21 күнэ – Дьахтар сайына саҕаланар. Дьахтар сайынын бастакы күнэ ыраас, чаҕылхай буоллаҕына – ичигэс күһүн. Силбиктэннэҕинэ – кураан күһүн.

Балаҕан ыйын 19 күнэ – хаар, хаһыҥ түһэр. Үөл кус балаҕан ыйын 30-гар диэри барар, аҕарым буолар.

Балаҕан ыйын 20 күнэ – хаас барар, аҥыр хаһыытыыр.

Балаҕан ыйын 24 күнэ – Ый туолуута. Силбик түһэр.

Балаҕан ыйын 27 күнэ – Иһийээнэп Сир тоҥор Таҥарата. Эһэ арҕаҕар, моҕотой хороонугар киирэллэр. Муора хааһа соҕуруу баран бүтэр. Кус-хаас үөһэнэн айаннаатаҕына, уһун кураан күһүн буолар.

Балаҕан ыйын 28 күнэ – үүнээйи силис тардара тохтуур. Эһэ сэттэ күн устата аһыырын баанан, утуйарга оҥостор. Анды оҕото барар. Хотуттан тыалырдаҕына, курас, тымныы күһүн буолар.