Айсен Николаев: «Бары бырайыактар дьон олоҕун тупсарыыга туһуланаллар»

Ил Дархан Айсен Николаев РФ Бэрэсидьиэнин иһинэн Стратегическай сайдыы уонна национальнай бырайыактары олоххо киллэрии туһунан Сэбиэт мунньаҕар кыттыыны ылла.

Мунньаҕы Кремльгэ ыыппыт бэрэсидьиэн Владимир Путин 2018 сылтан ыла дойдуга национальнай бырайыактары олоххо киллэрии кэмигэр туох үлэ оҥоһуллубутун туһунан сиһилии ырытта уонна 2030 сылга диэри ситиһиллиэхтээх соруктары ыйда. Владимир Путин национальнай бырайыактары олоххо киллэрии түмүктэрин бэлиэтииригэр кэккэ чахчылары сырдатта. Дойдуга куораттары, нэһилиэктэри уонна нэһилиэнньэлээх пууннары саҥардыы бырагырааматын чэрчитинэн 95 тыһыынча кэриҥэ уопсастыбаннай уонна дьон сынньанар түөлбэлэрэ тупсарылыннылар. Кэнники алта сылга дойдуга суол ситимэ оҥоһуллан тупсарылынна. Аҕа баһылык 2024 сыл түмүгүнэн киин сирдэргэ суол 85%-а, оттон эрэгийиэннээҕи трассалар 50% суоллара нормативнай ирдэбиллэргэ эппиэттиэхтээхтэрин эттэ.

«Экология» национальнай бырайыак чэрчитинэн, 60 эрэгийиэҥҥэ 242 мунньуллубут бөҕү, ол иһигэр 157 айылҕаҕа мунньуллар хоромньулаах бөдөҥ сыбаалканы суох оҥордулар.

Доруобуйа харыстабылын салаатыгар бастакы көмөнү оҥоруу саҥардыллар, 1000-тан тахса поликлиника тутулунна, 174 000 мэдиссиинэ оборудованиета ылылынна, нэһилиэктэргэ уонна кыра куораттарга 10 000 фельдшер-акушер пууннара уонна мэдиссиинискэй амбулаториялар тутуллан саҥардылыннылар.

“Демография” национальнай бырайыак чэрчитинэн уһуйааннарга 246 000 саҥа миэстэ арылынна, 1700 кэриҥэ оҕо уһуйаана тутулунна.

Үөрэхтээһиҥҥэ 2019 сылтан ыла 1400 оскуола аһылынна, онно 850 000 оскуола оҕото үөрэнэр. Сыл түмүктэниэр диэри 100 000 миэстэлээх өссө 150 саҥа оскуола тутуллан үлэҕэ киириэҕэ.

Аҕа баһылык Счетнай палаатаҕа 2019 сылтан 2024 сылга диэри национальнай бырайыактар хайдах олоххо киириилэрин ырытан көрөргө, тустаах түмүктэри уонна сүбэлэри оҥорорго, бырабыыталыстыбаҕа — саҥа национальнай бырайыактары олоххо киллэрэргэ бу этиилэри учуоттуурга сорудахтаата. Владимир Путин Арктика уонна Уһук Илиҥҥи эрэгийиэннэргэ ураты болҕомтону уурарга ыҥырда уонна Илиҥҥи экэнэмиичэскэй пуорум түмүгүнэн национальнай бырайыактарга киллэрэр уонна Уһук Илиҥҥи уонна Арктика куораттарын маастар-былааннарыгар болҕомтону уурарга эттэ. “Бу нэһилиэнньэлээх пууннар биһиги дойдубутугар стратегическай суолталаахтар, ол аата ураты болҕомтону эрэйэллэр», — диэн бэлиэтээтэ РФ Бэрэсидьиэнэ.

«Дойду Аҕа баһылыга Национальнай бырайыактар сүрүн соруктарынан дойдуга олох таһымын үрдэтии буоларын тоһоҕолоон эттэ. Саха сирэ национальнай бырайыактары олоххо киллэриигэ көрүллэр үп кээмэйинэн биир инники күөҥҥэ сылдьарын уонна бэриллибит соруктары быһаарыыга улахан кылааты киллэрдэ. 2025 сылтан саҕаланар саҥа национальнай бырайыактар суверенитеты бөҕөргөтүүгэ уонна кэлэр сылларга дойду кэлим сайдыытын хааччыйыыга сүрүн инструменынан буолуохтара”, — диэн бэлиэтээтэ Ил Дархан Айсен Николаев.