Хаартыска: СИА, Мария Васильева
Биэнсийэҕэ тахсыах иннинээҕи саастаах дьоҥҥо ханнык чэпчэтиилэр уонна социальнай көмө миэрэлэрэ баалларый? Бу туһунан Социальнай пуонда Саха сиринээҕи салаата иһитиннэрэр.
2019 сылтан биэнсийэҕэ тахсыах иннинээҕи саастаах дьоҥҥо саҥа чэпчэтиилэр киирбиттэрэ: диспансеризацияҕа, үлэлээх, дьарыктаах буолуу мэктиэтигэр.
Маннык саастаах дьону ууратар уонна үлэҕэ ылартан аккаастанар үлэни биэрээччилэргэ административнай уонна холуобунай эппиэтинэс көрүллэр буолбута.
Биэнсийэҕэ тахсыах иннинээҕи саас 5 сыл иннинэ кэлэр. Холобур, икки оҕолоох дьахтар 50 сааһыгар биэнсийэҕэ тахсар буоллаҕына, биэнсийэҕэ тахсыах иннинээҕи сааһа 45-гэр кэлэр. Оттон эр киһиэхэ – 55 сааһыгар. Оттон ыарахан, сэрэхтээх үлэлээх дьон биэнсийэҕэ эрдэ тахсаллар. Кинилэр бу эрдэ тахсар саастарын 5 сыл инниттэн “предпенсионер” буолаллар.
Чэпчэтиилэр федеральнай уонна эрэгийиэннээҕи диэн арахсаллар. Федеральнай чэпчэтиилэргэ киирсэллэр:
— дьиэҕэ, уонна сир учаастагар нолуоктан босхолонуу. Биир эбийиэги — биир дьиэҕэ, биир учаастакка, биир гарааска нолуогу талаҕыт.
— диспансеризацияны ааһарга сылга икки күн бэриллэр, бу үлэ күннэригэр хамнас толору төлөнөр.
— үлэтэ суох буолуунан босуобуйа үрдүк кээмэйэ төлөнөр (биир сыл иһинэн учуокка турдахха).
— үлэлиир уонна үлэлээбэт «предпенсионеры» босхо идэҕэ үөрэтии.
— үлэни биэрээччи маннык статустаах киһини ууратар уонна «сааһырбыккын» диэн төрүөттэнэн, үлэҕэ ылартан аккаастанар бырааба суох.
Эрэгийиэннээҕи чэпчэтиилэр араас буолуохтарын сөп. Сорох эрэгийиэннэр тырааныспарга босхо айан, эмп атыылаһарга чэпчэтии, ОДьКХ өҥөтүгэр эчпчэтии, тырааныспар нолуогуттан босхолооһун, о.д.а. Саха сиригэр маннык суох.
Биэнсийэҕэ тахсыах иннинээҕи сааһы хайдах бигэргэтэллэрий?
Анал ыспыраапканы Социальнай пуонда салаатыгар баран ылан, эбэтэр, «Госуслуги» портал нөҥүө сакаастыахха сөп. Бу ыспыраапка үс көрүҥнээх буолуон сөп: нолуок сулууспатыгар, Дьарыктаах буолуу киинигэр р уонна үлэни биэрээччи анаан. Ыспыраапканы туппутунан, тустаах тэрилтэҕэ баран, сайабылыанньа суруйаҕыт.
Үнүр солуоҥҥа тыҥырах оҥорторо тиийдим. Дьоҕус остуолга “Хаас оҥорторорбор гепатит, СПИД, сифилис уо. д. а. ыарыылар сыстыахтарын…
Бүгүн, атырдьах ыйын 30 күнүгэр, Дьокуускай куоракка Саха гимназиятыгар уопсастыбанньыктар, волонтердар, төрөппүттэр, үөрэнээччилэр кыттыылаах "Дьокуускай…
Өймөкөөн улууһун Сордоҥноох нэһилиэгин олохтоохторо Марта уонна Михаил Винокуровтар сайыҥҥы кэмҥэ оҕону үлэҕэ сыһыаран үлэ…
"Карат” диэн ыҥырыллар ааттаах, төрөөбүт Сахатын сиригэр “Е. Николаевна” диэн ытыктабыллаахтык ааттанар кэрэ аҥаар 2001 сылтан…
2025 сыл балаҕан ыйын 1 күнүттэн баантан эбэтэр микро-үп тэрилтэлэриттэн (МФО) ханнык эрэ табаары ыларга…
Полиция үлэһиттэрэ сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор көрүүтэ-истиитэ суох сылдьыыларын уонна буруйу оҥорууларын сэрэтэр систиэмэ…