Биэтэс Билээхэп: “Ээ-эх,  орой-мэник  оҕо  саас…”

Астаапый, куорат оҕонньоро, хас эмэ сылы санаа ымыыта оҥостубут, баҕарбыт баҕата туолан, курдаттыы тартаран кута-сүрэ туоххаһыйбыт төрөөбүт-үөскээбит төрүт дойдутугар, дэриэбинэтигэр сайылаан санаата кэлэн, саха тэҥэ суох сылдьар.  

Куорат сиргэ,  култуура быһа сиэбит бэйэтин барааскалара бэтэрээннэр, араас көрсүһүүлэригэр муһуннахтарына, Евстафий Епидифорович диэн ачыаһырдаллар. Эчи, айбыттара аат баранан ааттаатахтара.  Манна, тыа сиригэр, атах  сыгынньах сүүрэкэлиир эрдэҕиттэн Астаапыйтан атыннык ааттаабаттар.

Куорат  иллэҥ оҕонньоро, эриллэҕэс эриэхэбэй мас тайаҕар тэптэрэн,  оҕо сылдьан орох тэппит суолларынан Эбэ кытылынан, оҕуруот сирдэринэн, ынах хомуйбут мэччирэҥнэринэн, үөттэр-талахтар быыстарынан дуоһуйа дьаарбайар. Сайыҥҥы хараан киэһээлэргэ  атастарыныын киэһээҥҥи ыамҥа  ыанньыйан  дээдэспит сириннэрдээх ыаллар ынахтарын барыларын үмүрү үүрэн аҕалаллара. Аллараа,  Эбэҕэ, ходуһаҕа киирэр суол айаҕа буолан, Астаапыйдаах хотоннорун таһыгар, сыыр анныгар сүүнэ уопсай түптэ уматыллан, сөрүүн түһүүтэ  хонууну үллүйэн күөх буруону унаарытара. Сүөһүлэр барахсаттар  саба түһэр бырдахтан саһан абыраналлара, астына кэбинэн кирдиргэтэллэрэ.

Түптэ барахсан билигин да уматыллар эбит. Астаапый кырдьаҕас түптэ таһыгар тохтоон, орой мэник оҕо сааһын, бу түптэҕэ атахтарын буһаран айдааны тардыбытын бу баардык өйдөөн-санаан  иҥиэттэн ылла.  Икки сыл аҕа Хаһыйаан, Бэппийээн атастарыныын түптэни үрдүнэн  ойо оонньуур идэлээхтэрэ.  Хас да дьоҕус түптэни ойуоккалаан, уолаттар улахан уопсай түптэни үрдүнэн ойбуттарын батыһан, Астаапый сүүрэн кэлэн  ойон, оруобуна эстибит вулкан курдук кытара аҥайа сытар  күллээх түптэ ортотугар  сыгынньах атахтарынан батары түстэ. Санаатыгар атахтара тыбыс-тымныы буола түстүлэр. Уолаттар хаһыытаспытынан  далбаатана турар илиилэриттэн хабан, сулбу тардан таһааран абыраабыттара. Дьэ, иэдээн диэтэҕиҥ. Ол сайын биэлсэр  Арамаанаба Таанньаттан мөҕүллэ-мөҕүллэ, буһан тириилэрэ сороломмут атахтарын бэрэбээскилэнэн, өрө тэбэн сыппыта…

– Ээх-эх, орой-мэник оҕо саас… – Астаапый,  Евстафий Епидифорович кырдьаҕас, баһын быһа илгистэн, чыпчырынан ылла.

– Кэл, бардыбыт, – аныгынан шортик диэн аатырар иэннэриктээх ыстааннаах,  күн уота килэриччи сиэбит уончалаах Астаапый,  80-наах Астаапый кырдьаҕаһы сиэтэн оҕо сааһын остуоруйа дойдутугар илдьэ бара турда…