Урут диирбэр тиийэбин, биһиги эдэр эрдэхпитинэ, ааспыт үйэ 60—70-с сылларыгар, күһүн-саас Өлүөнэ эбэбит туруутун-эстиитин, айан-сырыы бохсуллуутун холкутук, айылҕа сокуонун быһыытынан, буолуохтаах буолуоҕун курдук ылынарбыт. Өрүһүнэн тимир көлө сырыыта тохтуура.
Оччолорго билиҥҥи курдук араас аарыма тиэхиньикэ, массыына дэлэйэ илигэ, ыам кумаарын курдук ыһан кэбиспит дьоппуон массыыналарын сыттара да суоҕа.
Илин эҥэрдэр эбэбитин туох да айдаана суох Баабылыскайынан, Хаптаҕайынан, Ороссолуоданан наай гыннар сыарҕалаах атынан, эдэрдэр үксүн сатыы курдурҕаччы хааман туоруур буоларбыт. Куоракка киирэн наадабытын син быһаарсан, ситиһэн, таһаҕаспытын үрүсээгинэн сүгэйдээн, киэҥ сиргэ ону-маны билэн-көрөн, истэн сэргэхсийэн төннөрбүт. Олохпут таһыма, сайдыыбыт тэтимэ оччо, эбэбит аа-дьуо сүүрүгүрдэн устан мөлбөһүйэ сытарын курдук буоллаҕа.
Аныгы үйэҕэ тиэрэ байдыбыт, сайынныбыт, түргэтээтибит, сыыдамсыйдыбыт диэххэ наада. Хаппытаал, ырыынак, харахпытыгар харчы кыбыллыбыт үйэтигэр олорор дьон өйдүүн-санаалыын, олоххо ирдэбиллиин уларыйдыбыт. Билигин ыытардыын-ыыппаттыын, эдэрдиин-эмэнниин, дьахтардыын киһи барыта массыыналанна. Үп-харчы, дьыала-куолу көлүөһэ үрдүгэр олордуҥ да, быһаарыллар буолан, барыта ыксал. Эбэбитин сүгүн да тоҥорбот, өрө тыыннарбат буоллубут. Халыҥыы илик мууһу тыаһаппытынан, буруолуу сытар сиикэйи көрбүтүнэн шумахердаабытынан барар, буойуу-хаайыы, быраабыла диэни билиммэт, бэл ГАИ иниспиэктэрин түҥнэри көтөр экстремал эрэттэр буоллахпыт.
Күммүт-дьылбыт, халлааммыт туруга уларыйан, дьыл баччатыгар, сэтинньигэ диэри кыһыммыт баарын биллэрбэккэ, сыр-мыр хаардаабыта буолан, уонтан тахса эрэ кыраадыс тымныйан тураахтаан баран, дьэ, кэмниэ-кэнэҕэс 30-тан таһааран эрэр. Муус киһини эрэ уйар буолуоҕуттан, тыа сирин дьоно муҥхалаан балыгы кыайдылар, кыанар, эдэр дьон салгын сыттыктаах сэптэргэ 5000 тыһыынчаҕа олорсуохтааҕар, Эбэлэрин буруолаппытынан сатыы туораабыттара ыраатта. Онуоха кыһалҕа кыһарыйаахтыыр буоллаҕа…
Хатас – Баабылыскай анныларынан кыһыҥҥы массыына суолун оҥорон, кыдьымаҕын ыраастаан, уу халытан мууһун халыҥатан чугаһатан эрэллэр. Хайыы үйэҕэ чааһынай массыыналаахтар быыс-арыт булан үөс диэки өҥөҥнөһөн эрэллэрин бопсон, мэһэйдэһэн суолу оҥорооччулар суолга тааһы-кумаҕы өрөһөлүү кутарга тиийэ күһэлиннилэр. Ону баара, тыа сирин шумахердара онтон иҥниэхтэрэ дуо, багааһынньыктарыгар укта сылдьар, сатабыллаах тимир уустара оҥорбут эриллэн хомуллар анньыыларынан талбыт сирдэринэн кыдьымаҕы солоон нөҥүө-маҥаа сылдьан эрэллэр үһү. Тимирэр куттал чаҕыппат, ыстараап-түһээн салыннарбат, суут-сокуон тохтоппот, бу туох ааттаах сырдык тыыннарын таҥара илиитигэр туттарбыт харса-хабыра суох дьонуй?
Мин быйыл үлэбинэн Дьааҥыга атырдьах ыйыгар тиийэн баран, куоракка бу аҕыйах хонуктааҕыта кэллим. Дьааҥы улууһун…
Аска-үөлгэ сыһыаннаах сиэри-туому төһө билэҕитий? Хаһан эмэ истибиккит дуо? Аһы үрэр аньыы. Ас амтана алдьанар.…
Улууска олорор атах таҥаһын маастардарын көрдөөн, билэр-билбэт дьоммун барыларын атахтарыгар туруоран, соҕуруунан-хотунан эрийэн, бу эйгэҕэ…
Хас өрөбүл ахсын Арчыга оһуохайбыт үрдүк тэрээһиннээхтик ыытыллар. Бүгүҥҥү оһуохайбыт Муома улууһугар ананна. Куоракка олорор…
Битэмииннэр тустарынан билэҕит дуо? Үксүбүт күүһү-уоҕу биэрэллэр, иммунитеты үрдэтэллэр, баттах түһэрин тохтотоллор диэн билэбит. Манна…
ЧУРАПЧЫГА – МАССЫЫНА СЕРВИҺЭ Саха сирин хас биирдии улууһугар социальнай хантараагынан өйөбүлү ылбыт дьиэ кэргэттэр…