Бүгүн — Ленинград блокадаттан босхоломмут күнэ

Тохсунньу 27 күнэ – Ленинград куорат блокадаттан босхоломмут күнэ. Аҕа дойду сэриитигэр Ленинград (Санкт-Петербург) куорат 1941 сыл балаҕан ыйын 8 күнүттэн 1944 сыл тохсунньу 27 күнүгэр диэри (872 күн устата) блокадаҕа олорбута.

Сэрии саҕаланыыта Ленинградка 3,2 мөлүйүөн киһи олороро. 333 бөдөҥ бырамыысыланнай тэрилтэ, элбэх фабрика, собуот, 130 научнай-чинчийэр институт, 60 үрдүк үөрэх кыһата, 106 техникум баара. Онон Ленинград дойду научнай, экэнэмиичэскэй, бырамыысыланнай киинэ этэ. Ол да иһин Гитлер бастаан Ленинграды ылан баран, Москваны ылыам диэн суоттаммыта. Кини Ленинграды бастакы кыһыҥҥа блокаданан мөлтөтөн баран, сааһыары ылыам, сири кытары тэҥниэм, суох гыныам, оттон сирин-уотун Финляндияҕа биэриэм диэн былааннааҕа. Финнэр бу сэриигэ Сэбиэскэй Сойууһу утары ньиэмэстэргэ кыттыспыттара.

Блокада саҕаланарыгар куорат бородууктанан ситэ хааччыллыбатах этэ. Ладожскай күөлүнэн эрэ суол баара. Бу суолу фашистар артиллериянан ытыалыыллара, сөмөлүөтүнэн буомбалыыллара. Онон аччыктааһын саҕаламмыта, дьиэлэри ититии, уунан хааччыйыы тохтообута. Олус уһун, тымныы кыһын буолбута. Бастакы кыһыннарыгар хоргуйууттан, тоҥууттан сүүһүнэн тыһыынча киһи өлбүтэ. Блокада сылларыгар Ленинградка барыта 1- 1,5 мөлүйүөн киһи өлбүтэ диэн суруйаллар.

1943 сыл тохсунньутуттан куораты бородууктанан хааччыйыы син тупсубута, онон дьоҥҥо нуорманан аһылык биэрэллэрэ.

1944 сыл тохсунньутугар сэбиэскэй сэриилэр Ленинградскай-Новгородскай эпэрээссийэни оҥорон, өстөөх сэриилэрин 220-280 килэмиэтир киэр илгибиттэрэ. Бу үөрүүлээх күҥҥэ куоракка салют ыппыттара.

И.В. Сталин 1945 сыл ыам ыйын 1 күнүнээҕи бирикээһинэн, Ленинградка Сталинграды, Севастополы, Одессаны кытары тэҥҥэ дьоруой-куорат аата иҥэриллибитэ.

Хаартыска: spbgau.ru