Бүгүн Үөһээ Бүлүү улууһа төрүттэммитэ 88 сылын туолла

Үөһээ Бүлүү улууһа  олунньу 10 күнүгэр 1935 сыллаахха төрүттэммитэ. Улуус сирин иэнэ 42 тыһ. кв.км, нэһилиэнньэтин ахсаана 21 тыһ. тахса. Улуус соҕуруу өттүгэр Өлүөхүмэ, арҕаа – Ньурба уонна Сунтаар, илин – Бүлүү уонна Горнай, хоту – Өлөөн улуустарын кытта кыраныыссалаһар.

Үөһээ Бүлүү улууһа өрөспүүбүлүкэ арҕаа өттүгэр баар. Дьокуускай куораттан Үөһээ Бүлүү улууһун киинигэр диэри сиринэн – 677 км, салгынынан – 610 км, уунан – 847 км тэйиччи сытар.

Нэһилиэнньэни омугунан ылан көрдөххө, 2010 сыллааҕы дааннайынан: сахата –  98,1%, нууччата – 0,8 %, онтон атын омуга – 1,1%. Онон сахалар уутуйан олохсуйан олороллор диэн этэр кыахтаахпыт.

Билиҥҥитэ 21 муниципальнай тэриллии баар: Балаҕаннаах, Боотулуу, Кырыкый, Быракаан, Үөһээ Бүлүү, Дүллүкү, Далыр, Үөдүгэй, Кэнтик, Маҥаас, Мэйик, Нам, Оҥхой, Өргүөт, Ороһу, Сургуулук, Тамалакаан, Туобуйа, Харбалаах, Хомустаах уонна Хоро нэһилиэктэрэ.

Улуус экэниэмикэтигэр инники миэстэни тыа хаһаайыстыбата ылар. Төрүт олохтоох нэһилиэнньэ уратытынан, үгэс буолбут дьарыгын, сиэрин-туомун, тылын-өһүн, култууратын өрө тута сылдьара буолар. Тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар сирэ 69,3 тыһ. гектар, итинтэн бааһыната – 2,6%, оттонор ходуһата – 37,3%, мэччирэҥэ – 56,7%, туһаныллыбат сирэ –3,5%.

1917 с. диэри Үөһээ Бүлүү улууһа Бүлүү уокуругар киирэрэ, 24 нэһилиэктээх этэ: 1-кы Чочу, 2-с Чочу, Харбалаах, Кэнтик, Халбаакы, Дүллүкү, Ороһу, Туобуйа, Мэйик, Үөдүгэй, 2-с Үөдүгэй, 3-с Үөдүгэй, Нам, Ороһу, 1-кы Хоро, 2-с Хоро, 1-кы Күүлэт, 2-с Күүлэт, 1-кы Боотулуу, 2-с Боотулуу, Оноҕоччут, Чуукаар, Сургулуук.

Ол кэннэ Үөһээ Бүлүү 1935 сыллаахха олунньу 10 күнүгэр Бүлүүттэн арахсан, туспа улуус буолбута. Онон олунньу 10 күнэ Үөһээ Бүлүү улууһун төрүттэммит күнүнэн ааҕыллар. Быйыл улуус 88 сылын экэнэмиичэскэй бигэ туруктаах, олохтоох-дьаһахтаах, үгэстэргэ олохсуйбут баай култууратын өрө тутан көрсөр.

Ааспыт сылга Олоҥхо ыһыаҕын үрдүк таһымнаахтык, киэҥ далааһыннаахтык ыыппыттара, быйыл, саха норуотун чулуу уолун, Саха АССР Совнаркомун бастакы бэрэссэдээтэлин, учуонай-экэнэмиис Исидор Барахов төрөөбүтэ 125 үбүлүөйдээх сылын бэлиэтииллэр.