Бүгүҥҥү “Саха сирэ” хаһыат интэриэһи тардар

“Саха  сирэ” хаһыат чэппиэрдээҕи нүөмэрэ киоскаларга эмиэ үгүс дьону сирдээн аҕалыаҕа.  

Этэҥҥэ кыстыгы туораатахпытына, ыһыы, от үлэтин кэмэ кэлбитэ биллибэккэ хаалыаҕа. Сыл аайы кэриэтэ аһыҥа элбээтэ дииллэрин бары истэҕит. Онон үлэ былааннанан  эрдэттэн саҕаланыахтааҕын туһунан бүгүҥҥү хаһыаттан билсиҥ.

Бу күннэргэ «Сахамедиа» военкордара уочараттаах командировкаларыттан дойдуларыгар кэллилэр. Кинилэртэн биирдэстэрэ — Саха иһитиннэрэр ааҕыныстыба видеооператора  Евгений Петров. Байыаннай дьайыылар буола турар сирдэригэр инники кирбиигэ тиийэн, Саха сириттэн барбыт байыастар хайдах сылдьалларын, сулууспалыылларын сырдаппыттарын туһунан военкор суруналыыс Сайаана Львоваҕа сиһилии кэпсээбитэ интэриэһи тардыаҕа.

Бу сыл саҕаланыыта  режиссер Люба Борисова “Кэрэни көрбүт” киинэтэ  Арассыыйа үрдүнэн  киэҥ экраҥҥа  тахсан, үгүс дьон биһирэбилин ылан, улахан бэстибээллэргэ ситиһиилэммитэ.   “Сэмсэ санаа” биэриигэ  суруналыыс Чокуур Гаврильев  режиссер, сценарист Люба Борисованы кытары кэпсэппитин ааҕыҥ.

“Атыттары билбэппин, биир бэйэм санаатахпына, иннинэн сирэйдээх, иэгэйэр икки атахтаах мутугунан быраҕан муҥурун булларар кылгас үйэтигэр хаһан да умнубат түгэннэрдээх, өйүттэн-санаатыттан сотуллубат суоллардаах буолар эбит. Олох оннук түгэннэриттэн уонна суолларыттан биирдэрэ – оскуола. Төһө да сааһырдаргын, тойон да, чаҕар да буолларгын, оскуолатааҕы сылларгын умнубат эбиккин. Мэктиэтигэр алтан чуораанын тыаһын истэргэ, Амма Аччыгыйалыы  эттэххэ, “банаардаах сырдыкка”, кэрэҕэ уонна үйэлээххэ сиэтэн киллэрбит учуутал убайдаргын көрөргө, оонньоон-көрүлээн, айдаарсан ааспыт оҕолоргунаан бииргэ сылдьарга дылыгын” диэн Милан Афанасьев учууталын туһунан суруйуута киинэ көрө  олорордуу суруллубут. Ааҕыҥ уонна сэргээҥ.

Арассыыйаҕа Педагог, уһуйааччы сылынан, “Земскэй учуутал” федеральнай бырагырааманан Дьааҥы улууһун Адыаччы оскуолатыгар омук тылын учууталынан таһаарыылаахтык үлэлии сылдьар Оксана Бочарованы кытта оҕону үөрэтии, “Земскэй учуутал” бырагыраама туһунан суруналыыс Людмила Попова кэпсэтиитин ааҕыҥ.

“ – Ельциҥҥэ чугаһаат: “Борис Николаевич, здравствуйте, я журналист из Якутии!” – диэн долгуйан хаалан улахан баҕайытык чаҥкынаабыппын кулгааҕым эрэ истэн хаалла. Киһим соһуйан тохтуу түстэ, илиитин биэрдэ. Адьас соторутааҕыта Саха сиригэр кэлэ сылдьыбытын туһаннаҕым ол. Тыын быһаҕаһынан тыына-тыына: “Интервью биэриэҥ дуо диэччи буоллум”, – Тамара Васильевна астына ахтар. Уопуттаах суруналыыс сулустаах чааһын “Манчаары” сыһыарыыга Иван Ксенофонтов-Силиги сырдатыытын хаһыаппытыгар ааҕыҥ.

Бултаах-астаах дойду буоларын быһыытынан, Өймөкөөн улууһунааҕы норуот маастара, Томтор нэһилиэгин олохтооҕо Фекла Сивцева кус кынатыттан оҥорбут көбүөрдэрэ болҕомтону тартылар. Оттон Өймөкөөн нэһилиэгин иистэнньэҥэ Лена Репина тикпит унтуулара, сонноро эмиэ кини маастарыстыбатын чаҕылхайдык арыйдылар. Өймөкөөн нэһилиэгин иистэнньэҥнэрэ быыстапкаҕа кыттар оҥоһуктарынан толору тиэммит массыынаҕа маастардар кэлэ-бара босхо айанныыр усулуобуйаларын тэрийбитигэр баһылыктарыгар Павел Васильевка хаһыат нөҥүө махталларын тиэртилэр. Сэлэлээн хаамыы биир бастыҥ киэргэлинэн Тымныы полюһа Өймөкөөн улууһун дэлэгээссийэтэ буолбутун үгүс дьон бэлиэтээтэ. Дойдулара ырааҕын аахсыбакка, өймөкөөннөр 60-ча киһи буолан кэлэн кыттыбыттара – бастыҥ холобур. Салгыы Норуот маастарын күнүгэр анаммыт балаһаттан үгүһү билиэххит.

“Бииртэн биир бырагыраамаҕа кыттан истэхпит аайы, «амтаһыйан» иһэбит. Бастаан Ыччат министиэристибэтин гранынан уу баһар массыынаны ылбыппыт. Ол кэннэ улуус дьаһалтатын уонтан тахса граныгар кыайан барбыппыт. Саамай киэн туттуубут – быйыл киириэхтээх «Мыымах” кыбартаала. Бу элбэх оҕолоохторго, эдэр ыалларга анаабыт 50 учаастактаах кыбартаалы тутууга «Тыа сирин кэлимник сайыннарыы» бырагырааматыгар киирсэн, субсидия ылбыппыт. Үс болдьох устата бырагыраамаларга, граннарга «киирсэргэ» үөрэннибит. Быйыл өссө хас да бырагыраамаҕа анньыһарга бэлэмнэнэбит”, – диэн толкуйдаах баһылык солбуйааччыта Полина Иванова. Бу ханнык улуус отчуотугар сылдьан холобурдаабыппын бүгүҥҥү хаһыаттан билиэххит.

“Саха сиригэр саҥа киинэ бөҕө уһуллар, биһиги эмиэ премьералары көрүөхпүтүн баҕарабыт. Ону “дьоҥҥут аҕыйаҕа бэрт, 40-ча көрөөччү туһугар киинэни аҕалар кыаллыбат” дииллэр. Мин санаабар, бу барыс эрэ туһугар оҥоһуллар үлэ курдук санааһын сыыһа, “Сахафильм” национальнай киинэ хампаанньа оҥорбут киинэлэрин дьоҥҥо көрдөрөн култуура таһымын үрдэтээһин өрөспүүбүлүкэ соруга буолуохтаах. Гостуруоллуур артыыстар эмиэ көрөөччү ахсаанын мыынан тумнан ааһаллар. Дьокуускай тыйаатырдара тоҕо ханнык эмэ бырагыраама чэрчитинэн сыл аайы ойдом сытар нэһилиэктэргэ кэнсиэрдии кэлбэттэрий?” диэн бу курдук суруналыыс Егор Карпов Чурапчы улууһугар ыытыллыбыт ситэриилээх былаас отчуотуттан  холобурдаабытын сиһилии бүгүҥҥү хаһыакка ааҕыаххыт.

Ити курдук, “Саха сирэ” хаһыат атын да матырыйааллара олус ааҕымтыалар, интэриэһи тардаллар.