Хаартыска: ХИФУ пресс-сулууспата.
М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет ректора Анатолий Николаев 2024 сылга үөрэххэ ылыынан суруналыыстарга пресс-кэмпириэнсийэ ыытта. Бүгүҥҥү туругунан 5019 киһи үөрэххэ киирбит.
“Быйыл Судаарыстыбаннай өҥө порталын, “Поступи онлайн” нөҥүө элбэх оҕо докумуонун туттарда. Биһиги сыллата үөрэххэ туттарсааччыны көрөрбүт аҕыйаан иһэр. Ол да буоллар сорохтор тутар хамыыһыйаҕа кэлэллэрин, кэпсэтэллэрин ордороллор.
Быйыл тус сыаллаах үөрэххэ улахан уларыйыы баара. Работа.ру федеральнай систиэмэ нөҥүө барда, кэккэ уратылардаах.
Былырыын 360-ча тус сыаллаах сөбүлэҥинэн үөрэххэ ылбыт эбит буоллахпытына, быйыл – 260-ча” – диэн ректор этэр. Ол да буоллар, атын үрдүк үөрэх кыһаларыгар тэҥнээтэххэ, ХИФУ тус сыаллаах үөрэххэ ылыыта ордук эбит.
Бүгүҥҥү туругунан университекка 5019 киһи үөрэххэ киирбит. 23 тыһ. тахса сайабылыанньаны биэрбиттэр. Билигин даҕаны төлөбүрдээх уонна кэтэхтэн үөрэхтэргэ ылыы салгыы бара турар. Ону таһынан, судаарыстыбаннай лииньийэ нөҥүө 30-ча тас дойдуттан туттарсааччыны ылбыттар. Арассыыйа атын эрэгийиэннэриттэн 40-тан тахса киһи үөрэххэ киирбит. Төлөбүрдээх үөрэххэ 800-тэн тахса киһини үөрэххэ ылбыттар, бу ааспыт сылы кытта тэҥнээтэххэ быдан аҕыйах, былырыын 1600-чэкэ кэриҥэ этэ диэн иһитиннэрдэ. Онон 2024-2025 үөрэх дьылыгар барыта холбоон 5500-5700 устудьуону ылар былааннаахтар.
“Кэлиҥҥи сылларга мэдиссиинэ институтун, тас дойду филологията уонна регионоведение институтун улаханнык сэҥээрэллэр. Кэккэ сылларга аангылыйа, кытай тыллаах лингвистикаҕа туттарсаллар. Бу хайысхаларга биир миэстэҕэ ортотунан 20-40 киһи куонкурустаһар, онтон университет үрдүнэн – 4,5.
Хомойуох иһин, сорох педагогическай хайысхаларга орто баал намтааһына бэлиэтэнэр. Манна кэккэ төрүөттэр бааллар, обществознаниеҕа өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн биир кэлим эксээмэн намыһах соҕус.
Инженернэй хайысхаларга куонкурус быдан үрдүк буолуо диэн кэтэспиппит да, олус улахан буолбатах. Сорохторго өрүү буоларыныы үрдүк. Уопсайынан ылан көрдөххө, инженернэй хайысхаҕа ирдэнэр биир кэлим эксээмэни туттарааччы оҕо аҕыйах. Холобур, инженернэй хайысхаларга үгүстэригэр физика эксээмэнин түмүгэ көрүллэр. Икки сыл анараа өттүгэр физикаҕа эксээмэни 900-чэкэ оҕо туттарар эбит буоллаҕына, быйыл 650-ча эрэ” – диэн быһаарар.
Ректор иһитиннэрбитинэн, эһиилги үөрэххэ туттарсыыга өссө улахан уларыйыы киириэн сөп эбит, чуолаан педагогическай хайысхаҕа. Ол курдук, бу иннинээҕи сылларга, холобур, физика учууталын идэтигэр туттарсааччы физиканы туттарбакка эрэ ити биридимиэт оннугар математика баалын көрдөрүөн сөп эбит буоллаҕына, эһиилгиттэн туттарсар хайысхаларын биридимиэтэ олоччу ирдэниэх курдук эбит. Ол эбэтэр физикаҕа туттарсааччы физика эксээмэнин, химияҕа туттарсааччы – химияны нуучча тылын таһынан булгуччу туттараллара ирдэниэҕэ. Оччотугар физика, химия учууталлара “дьэписиит” буолар чинчилээхтэр. Тоҕо диэтэххэ, тустаах биридимиэттэри талар оҕо ахсаана аҕыйах.
Саха сиригэр быйыл барыта сүүрбэттэн тахса оҕо биир кэлим эксээмэни 100 баалга туттарбытыттан, түөрт оҕо Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университекка киирбит. Ону таһынан, 26 оҕо олимпиада түмүгүнэн эксээмэнэ суох (без вступительных испытаний) киирбит.
Былыр-былыргыттан дьон харчыга сыһыаннаах бити-билгэни итэҕэйэр, туһанар. Ол ханныктарый? Остуолга кураанах иһиттэр, вазалар, бытыылкалар туруо…
Дьокуускайга сылы эргиччи оҕуруот аһын, күөх үүнээйини үүннэриинэн дьарыктанар "Саюри" тэпилииссэ комплексыгар газовай электрстанция (ГПУ)…
Сахаҕа сылгы сүдү суолталаах, ону кытта сылгы идэһэ биир мааны аһылыгынан биллэр. 1980–1990‑с сылларга тэҥнээтэххэ,…
Бүгүн, сэтинньи 23 күнүгэр, Усуйаанатааҕы ЕДДС Уйаандьы сэлиэнньэтин баһылыгын солбуйааччытыттан иһитиннэрии киирбит. Кини 1999 уонна…
Уус Алдан улууһугар Тиит Арыыга 16 сылын доҕордуу көрсүһүү үрдүк тэрээһиннээхтик ыытылынна. Манна Тиит Арыыттан…
Бу күннэргэ дойду бары сиригэр-уотугар өтөрүнэн бэлиэтэммэтэх сылыйыы буола турарын туһунан Арассыыйа Гидромет киинин научнай дириэктэрэ…