Хаартыска: Мария Васильева, ЯСИА.
2026 сыл — илиҥҥи гороскуобунан Уот кыһыл Ат сыла. Дьэ, быйыл Саҥа дьыллааҕы харыйалары хайдах киэргэтэр эбиттэрий?
Былырыыҥҥы «тренд» — боробулуоханы харыйа тула спираль курдук эргитэн баран, хойуу уоттаах гирлянданы ыйаан кэбиһэллэрэ. Оччоҕуна бу уоттаах гирлянда харыйа тула көтө сылдьар курдук көстөр. Быйыл бу ньыманы эмиэ туһаналлар.
«Тренд» диэн тугуй? «Муода», «муодаҕа киирбит» диэн өйдүөххэ сөп.
Кыһыл харыйа
Быйыл, Уот кыһыл Ат сыла үүнэринэн дуу, маннык «тренд» баар буолбут. Олус хойуу кыһыл отонноох, 1,8 миэтэрэлээх лабаалар бааллар. Олору холбооттоон баран, эмиэ спираль курдук, харыйаны эргийэ иҥиннэрэллэр. Бу кыһыл лабааларга өссө элбэх кыһыл оонньуурдары ыйыыллар. Харыйа быыһыгар, онон-манан кыһыл пуансеттия сибэккилэрин, эбэтэр, кыһыл оонньуурдары ыйыыллар.
Эбэтэр, наһаа улахан, икки өттүнэн субуруйбут кыһыл баанчыгы төбөтүгэр ыйаан кэбиһэллэр. Элбэх оонньуурунан киэргэппэккэ, наһаа улахан сибэккилэри биир-икки сиринэн ыйаан да кэбиһиэххэ сөп.
Биллэн турар, аан бастаан элбэх уоттаах, сылаас, араҕас өҥнөөх «роса» гирлянданы лабааларга эрийэллэр.
«Муустаах» харыйа
Харыйаҕа олус элбэх уоттаах, тымныы, маҥан өҥнөөх «роса» гирлянданы (100-200 м) лабаа ахсын эрийэллэр. Эмиэ олус элбэх, дьэҥкир муус чопчулары («сосулькалары») ыйыыллар. Кистэлэҥэ — муус чопчуну быалаабакка, анал күрүчүөгүнэн (скрепканан) иҥиннэрэллэр, оччоҕо биэтэҥнээбэккэ, лабааҕа сыстан турар курдук буолар. Наһаа элбэх чопчу суох буоллаҕына, дьэҥкир таастаах уһун сыапачыканы ылан, 10 см буолар гына кырыйаллар уонна олору чопчу курдук субуруччу ыйыыллар. Арыый да харчыны кэмчилээһин буолар.
Манна оонньууру ыйаныллыбат, чэ баҕар, аҕыйах үрүҥ көмүс кылабачыгас, эбэтэр, дьэҥкир оонньуурдары ыйыахха сөп. Үрүҥ көмүс сыапачыкалары хас да хос тутан баран, сытыары, намылыччы ыйаталыахха сөп.
Маны тэҥэ, быйыл кырыарбыт курдук маҥан лабаалардаах харыйаҕа бүүс-бүтүннүү маҥан, үрүҥ көмүс, дьэҥкир оонньуурдары ыйаан, «хаардаах» харыйаны эмиэ туруораллар.
«Нуучча» истииллээх харыйа
Кэнники кэмҥэ нуучча дьоно-сэргэтэ бэйэлэрин төрүт култуураларыгар төннөн, кэрэхсээн эрэллэр. Ол сиэринэн, харыйаларын бубликтары, сушкалары тиһэн, гирлянда оҥорон, киэргэтэллэр.
Нуучча остуоруйаларын дьоруойдарын, матрешка, кокошник, сылабаар, Хаар киһи, туораах, Тымныы оҕонньор, Хаарчаана, о.д.а. оонньуурдары иилэллэр. Былыргы, сэбиэскэй саҕанааҕы ретро оонньуурдар да барсаллар.
Сахалыы истииллээх оҥордоххо, хайдах буолара эбитэ буолла?
Маны тэҥэ, цирк истииллээх, винтаж, эко истииллээх (мастан, таҥастан оонньуурдар, кумааҕы гирляндалар), барыта биир эрэ өҥнөөх оонньуурдардаах харыйалар эмиэ муодаҕа бааллар. Сыл аайы оонньуурдары уларытар ороскуоттаах, харайарга да табыгаһа суох буолуо. Чэ, ону бэйэҕит билэҕит. Тугу эрэ уларытыан, саҥаны киллэриэн баҕарар киһи туохтан да иҥнибэт.
Түмэл иитэр-үөрэтэр үлэҕэ музейнай педагогика диэн улахан суолталаах эйгэ буолар. Бу, оҕо экспонат көмөтүнэн устуоруйаны…
Саха сиригэр уот тарыыба социальнай тэрилтэлэргэ эмискэ улааппытын, онон саахал тахсар куттала баарын туһунан Саха…
Саха сирин Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Георгий Степанов Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин пресс-кэмпириэнсийэтин – быһа эпиирин…
Саха сирэ үчүгэйдик сайдар уонна Бэрэсидьиэн этэринэн, бойобуой киирсии лииньийэтигэр аан да дойдуга суох байыастары…
Суруналыыс омук массыынатын ылыныам диэн биэс сыл харчы мунньуммут. Ол эрээри, массыынаҕа сыана олус үрдээн…
Дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин сылы түмүктүүр пресс-кэмпириэнсийэтигэр тыһыынчанан ыйытыы киирэр. Онтон биирдэстэрин мэдиссиинэ университетын 5-с…