Хаһыаттар 1 Маайдааҕы нүөмэрдэригэр тугу суруйбуттарый?

Былыргы “Кыым”, “Саха сирэ” хаһыаттар 1 Маайдааҕы нүөмэрдэригэр тугу суруйбуттарый? Хаһыат оччотооҕу саһарбыт илиистэрин арыйан көрөр, тэҥнии тутар, бу саас бырааһынньыгын хайдах көрсөллөрүн ааҕар бэрт интэриэһинэй.

1 Маай

Арассыыйаҕа 1 Маай бырааһынньыгын устуоруйата 1890 сылтан саҕаланар. Оччолорго аан бастакытын бу бырааһынньык бэлиэтэммитэ биллэр. Маҥнай төһө даҕаны бэлитиичэскэй ис хоһооннооҕун иһин, сыыйа норуот сааһы, күөҕү уруйдуур тапталлаах бырааһынньыгар кубулуйда. Сэбиэскэй Сойуус ыһыллыбытын да кэнниттэн син биир былааҕы күөрэччи көтөҕөн, эгэлгэ саары хороччу тутан сэлэлии хаамыыга тахсабыт.

Оччотооҕу “Кыым” хаһыакка

“Кыым” хаһыат сэрии иннинээҕи уонна кэннинээҕи сылларын ыам ыйын 1 күнүнээҕи нүөмэрдэрин көрдөххө, киһи бэйэтэ даҕаны билбэтинэн, оччотооҕу кэмҥэ илдьэллэр. Хаһыакка ол кэм ыар сыллара биллэллэр, аныгы курдук былакааттаах, былаахтаах, саардаах хаамыылар туһунан суруйуулар суохтар. Ол оннугар хас нүөмэр аайы үлэ, үлэһити өрө тутар, кыайыы туһунан ыстатыйалар, бэлиэтээһиннэр элбэхтэр. Холобур, 1941 сыл ыам ыйын 1 күнүнээҕи нүөмэрин бастакы сирэйигэр “Туругурдун 1 Маай — рабочай кылаас революционнай күүстэрин боевой көрүнүү! Бары дойдулар пролетарийдара, холбоһуҥ!” диэн луоһуннаах.

Нам, Булуҥ, Мэҥэ Хаҥалас, Бүлүү холкуостара 1 Маайы көрсө олох бары салааларыгар үлэлэрин-хамнастарын сырдаталлар. Ол курдук, “Нам, муус устар 29 күнэ. Маймаҕа нэһилиэгин Маяковскай аатынан холкуоһугар Маай иннинээҕи социалистическай куоталаһыы киэҥник тэнийэн барда. Колхоз ууһа Д. Л. Обутов Маай иннинээҕи куоталаһыыга киирсэн туран, тыа хаһаайыстыбаннай массыыналары ремоннааһыҥҥа күннээҕи нуорматын ортотунан 175 быр. толордо. Кини уһулуччу кыһамньытынан массыына ремонун былаана 100% туолла” диэн суруйаллар.

Оттон 1945 сыллааҕы хаһыат ыам ыйын 1 күнүнээҕи нүөмэригэр бастакы балаһаҕа “1‑эй Маай — үлэһиттэр боевой күүстэрин көрүнэр күннэрэ туругурдун!” диэн суруктаах “Кыайыы Маайа”, “Верховнай Кылаабынай командующай прикаһа”, “Советскай Информбюроттан муус устар 28 күнүнээҕи оперативнай түмүк”, “Электростанциялаах колхоз” ыстатыйалар, бэлиэтээһиннэр, Эллэй “Саргылаах Маай” хоһооно тахсыбыттар. Бу сыллардааҕы хаһыаттартан кыайыы бу чугаһаан, бу кэлэн иһэрэ көстөр. Кыайыыга эрэл ол курдук күүстээх!

“Саха сирэ” хаһыакка

“Саха сирэ” хаһыат 2001 сыллааҕы бырааһынньык иннинээҕи муус устар 27 күнүнээҕи нүөмэригэр чопчу Маай бырааһынньыгар сыһыаннаах “Кэлэн иһэр Үлэ, Саас бырааһынньыгынан!” бэлиэтээһиҥҥэ: “Дьокуускай куорат дьаһалтатын баһылыгын 131‑р №-дээх дьаһалынан үлэһиттэр аан дойду үрдүнэн биир санааланыыларын күнүгэр — Первэй Маайга аналлаах мероприятиелар көҥүллэннилэр.

Ыам ыйын 1 күнүгэр 11 чаастан Киин куоракка Орджоникидзе болуоссатыттан Ленин проспегын устун Ленин болуоссатыгар диэри күргүөмүнэн сэлэлээн хаамыы буолуоҕа. Ленин болуоссатыгар миитин, концерт тэриллэр” диэн суруллар.

Итинтэн салгыы аныгы кэмҥэ эргиллэн, “Саха сирэ” хаһыаты арыйталаан көрөбүн. Аныгы кэм сиэринэн хаһыат инники-кэнники балаһалара өҥнөөх. Номнуо хаһыат “Эдэр саас” саайта үлэлээн, күннээҕи сонуннар онно тахсар буолан, хаһыакка суруйуу көрүҥэ уларыйбыта.

Онтон 2018 сыл ыам ыйын 3 күнүнээҕи нүөмэригэр “Дьокуускай үлэни, Күөх Маайы уруйдаата!” диэн төбөлөөх репотажка өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн Маай тэрээһиннэригэр 298 тыһ. кэриҥэ кыттыбыта суруллар. Итиэннэ ыам ыйын 1 күнүгэр төрөөбүт РСФСР үтүөлээх тутааччыта Май Третьяковтан, үлэ бэтэрээнэ Татьяна Федороваттан, педагог Майя Поповаттан суруналыыс санааларын ылан тиспитэ биир сэргэх көстүү буолбут. Тустаах нүөмэргэ үлэһит дьону сырдатар, үлэҕэ сыһыаннаах балаһалар элбэхтэр.

Күөх Маай кэлин сорохторго төрүт аналын сүтэрэн, үлэһиттэр уулусса устун тэрилтэнэн тахсан хаамар бырааһынньыктарыгар кубулуйдар да, оччотооҕу “Кыым” да, аныгы “Саха сирэ” хаһыаттар, 1 Маайга аналлаах нүөмэрдэрэ өрүү үлэ киһитин өрө тутар аналлаахтар.