Бүлүү улууһугар, Дьокуускайга дьон номнуо тэллэйдээбит

Бүлүү улууһугар, Дьокуускай куоракка дьон номнуо тэллэйдээбитин туһунан социальнай ситимнэргэ киэҥник тарҕанна. Урукку сылларга ыһыах саҕана тэллэй хомуйбуттарын истэ илигим. Анал үөрэхтээх учуонайдар маны хайдах быһаараллар?

Миколог-учуонай, РНА Сибиирдээҕи салаатын Саха сирин ирбэт тоҥ буордаах зонатын биологическай кыһалҕаларын чинчийэр институт чинчийэр-инженерэ Людмила Михалеваны кытта сибээстэһэ сырыттыбыт.

— Тэллэй бэс ыйыгар үүнүүтэ нуорма. Ити тэллэй үүнүүтүн, сайдыытын биологическай эргиирин, кэлиҥҥи уонунан сылларга килиимэт сылыйыытын, саас эрдэ кэлиитин кытта сибээстээх буолуон сөп. Айылҕа эрдэ уһуктар.

Тэллэй хас даҕаны түһүмэҕинэн үүнэр. Хатыҥ, тэтиҥ, биирдэ эмэ бэс масленогын бастакы түһүмэҕэ халлаан хайдаҕыттан тутулуктанан бэс ыйын 15-22 күннэригэр биирдиилээн үүнүөн сөп. Ол эрээри, сыл чопчу усулуобуйатыттан тутулуктанан арыый элбээн да ылар кэмнэрдээх. Итини тэҥэ, эрдэ өтөх тэллэйэ эмиэ тахсыан сөп. Бэс ыйыгар дьон үксүн луук хомуйар, ыһыахтыыр, тыаҕа тахсара ахсааннаах буолар. Ол иһин биллибэккэ-көстүбэккэ хаалар.

Күн-дьыл сайыҥҥы-күһүҥҥү туругун эрдэттэн чопчу этэр кыаллыбатын курдук, тэллэйдээх дьыл буоларын дуу, суоҕун дуу чопчу сабаҕалыыр кыаллыбат, — диэн Людмила Гаевна быһаарар.

Куорат эргин тэллэй хото үүммэтэҕэ хас да сыл буолла. Онон социальнай ситимнэргэ тарҕаммыт хаартыскалары көрөөт, тэллэйдьиттэр тиллэ түстүлэр. Ол эрээри, учуонай быһаарбытын курдук, тэллэйгэ төһө үүнүүлээх сыл буоларын билиҥҥитэ чопчу этэр кыаллыбат. Кэтэһэбит эрэ.