Бырааттыы Бугаевтар уонна кинилэр ураты хорсун быһыылара

Сахабыт сирин араас улуустарыттан төрүттээх үлэһит дьон, кинилэр байыаннай дьайыыга ураты хорсун уонна дьоруойдуу быһыыны көрдөрбүттэрин туһунан кэпсээннэр элбэхтэр. Улуу Аҕа дойду сэриитин бэтэрээннэрин кэнниттэн биһиги кэммит дьоруойдара кэллилэр. Өбүгэлэрбит хорсун быһыыларын таһынан, билиҥҥи дьоруойдарбыт туһунан кэпсиир эмиэ суолталаах.

Биһиги кыракый Сиэгэн Күөлбүтүттэн дойдубутун көмүскүү хас да уолбут барбыта. Ол иһигэр бырааттыы Бугаевтар бааллара. 2022 сыллаахха быстах мобилизациянан Василий Бугаев ыҥырыллыбыта, кини Запорожье хайысхатынан снайперынан сылдьыбыта уонна 2023 сыл сайыныгар дьоруойдуу охтубута. Ол кэнниттэн «Хорсун быһыы иһин» уордьанынан наҕараадаламмыта. Онтон Оборуона министиэристибэтин кытта хантараакка илии баттаһан Иван барбыта, оттон «Боотур» добровольческай этэрээккэ киирэн Иннокентий барбыта. Бырааттыы Бугаевтар — биһиги кэммит дьоруойдара. Кинилэргэ патриотизм диэн кураанах тыл буолбатах, бу эһэлэрин,  Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа И.И. Бугаев курдук, кытаанах майгылаах эр киһи буолуу күүстээх санаатын ылыныы.

Иван Бугаев бу күннэргэ хорсун быһыыларын уонна байыаннай үөрүйэҕин иһин Суворов уонна байыаннай дьайыы кыттыылааҕын мэтээллэринэн наҕараадаланна, кини кылгас уоппускаҕа дойдутугар кэлэ сылдьар. Иван өстөөх позицияларыгар хас да төгүл штурмҥа сылдьыбыта, бааһырбыта. Саха норуота бэйэтин сытыы өйүнэн уонна толкуйунан уратылаах, бу кинилэр хааннарыгар баар. Ол курдук, байыаннай дьайыы зонатыгар Иван хонуу усулуобуйатыгар биир ытыынан элбэх буулдьалаах ботуруон оҥорор ньыманы айбыта. Бу ботуруон араас снарядтартан турар, термоусадочнай полимертан оҥоһуллубут хахтаах утаҕы батыһа ботуруон киинигэр холбонор, охсор элеменнэр капсулированнай гильзаҕа угуллар. 2024 сыл ахсынньытыгар Дьокуускай куоракка кылгас уоппускаҕа сылдьан Иван Дьокуускай куорат 33-с оскуолатын улахан кылааһын оҕолорунаан уонна бу оскуола технологияҕа учуутала В.И. Гоголевтыын ботуруону тупсаран биэрбиттэр. Биһиги буойуттарбыт Иван айбыт ботуруонун олус үрдүктүк сыаналаабыттара, ол билигин Арассыыйа Сэбилэниилээх Күүстэрин байыаннай чаастарыгар түргэнник хамсыыр эбийиэктэри, чуолаан пилота суох көтөр аппарааттары (fpv-дроннары) кытта охсуһарга туттуллар. Бу туһунан Киин тэлэбиидэнньэҕэ Владимир Соловьев бырагырааматыгар кэпсээн тураллар.

2025 сыл ахсынньы 20 күнүгэр Дьокуускай куорат «Патриот» ыччат киинигэр байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар уонна кинилэр дьиэ кэргэттэригэр көмөлөһөр доброволецтар (волонтердар) «Кыайыыга бииргэ» пуорумнара буолан ааста. Пуорум сыала —  тэрилтэлэри уонна волонтерскай бөлөхтөрү түмүү уонна өрөспүүбүлүкэбит гражданскай уопсастыбатын активнай чааһын көҕүлээһин. Манна Саха Өрөспүүбүлүкэтин волонтерскай тэрилтэлэрэ кыттыбыттара. Пуорумҥа Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Г.М. Степанов, М.К. Аммосов аатынан ХИФУ ректорын сүбэһитэ Е.И. Михайлова, СӨ ыччат дьыалатын уонна социальнай алтыһыытын миниистирэ П.В. Шамаев, Дьокуускай куоракка «Биир кэлим координационнай киин» ыстаабын салайааччыта Г. С. Куркутов эҕэрдэ тыллары эппиттэрэ. «Маннык тэрээһиннэр волонтерскай тэрилтэлэр икки ардыларыгар сибээс олохтуурга олус суолталаахтар, бу биһиги буойуттарбытыгар байыаннай дьайыыга көмөнү тупсарарга көмөлөһөр. Бу эйгэҕэ былаас уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр икки ардыларыгар партнерство баар буолуохтаах», — диэн этиилэри оҥорбуттара.

Бу пуорум чэрчитинэн, үөрүүлээх быһыыга-майгыга Е.И. Михайлова байыаннай дьайыы кыттыылааҕар Иван Бугаевка уонна ботуруону тупсаран оҥорсубут Дьокуускай куорат 33-с оскуолатын технологияҕа учууталыгар, суруйааччы Василий Иннокентьевич Гоголев-Уйулҕаҥҥа Роспатент интеллектуальнай бэйэ бас билиитин федеральнай сулууспатын салайааччыта Ю.С. Зубов илии баттааһыннаах патены туттарда. Патент ыларга өрөспүүбүлүкэбит бырабыыталыстыбата уонна Ил Дархан А.С. Николаев улахан көмөнү оҥорбуттара.

Биһиги уолаттарбыт бүгүн көрдөрөр патриотизмнарын сөҕөбүт. Бу ураты буола сатааһын буолбакка, генетическэй таһымҥа иитиллибит дьиҥнээх иэйии. Хас биирдии күн биһиги Аҕа дойду уоттаах сэриитигэр эһэлэрбит оҥорбут хорсун быһыыларын курдук хорсун-хоодуот быһыылары көрөбүт уонна истэбит.

Бу уолаттарга уустук балаһыанньаҕа хорсун быһыыны оҥорор дьоҕур «уһуктубутун» кэрэһилиир.
Биһиги эрэлбит: өйдөбүнньүк кэлэр көлүөнэҕэ устуоруйаҕа ытыктабылы эрэ буолбакка, тус бэйэтин быһыытыгар-майгытыгар, быһаарыытыгар эппиэтинэһи иитиэҕэ.

Степан Кривошапкин.