Бүтүн Арассыыйатааҕы казактар уопсастыбаларын атамаанын Виталий Кузнецов интервьютуттан

Виталий Кузнецов казачество иннигэр турар соруктары кэпсээтэ.

-Бүтүн Арассыыйатааҕы казачество уопсастыбата — бу Арассыыйа казачей сэриитэ барыта, ол эбэтэр ханнык да туспа тэрилтэ суох. Бу управление, ыстаап, бырабылыанньа. Бу Арассыыйа бары казактарын түмэр. Биһиги бары биир дьиэ кэргэн курдукпут. Стратегическай хайысхабыт — бу байыаннай дьайыыга кыттыы, гуманитарнай миссиялар. Тумус тутуллар хайысхабытынан ыччат кииннэрин тэрийии буолар, Росмолодежь курдук федеральнай структураны, РДДМ кытта бииргэ үлэлээһин. Казактар уопсастыбаларын сэриилэрин бары хайысхаларга сайыннарыы: үөрэх, култуура, история уонна саамай сүрүммүт — ыччат. Барыта ыччат нөҥүө ыытыллыахтаах. Ол эрээри саамай стратегическай сорукпут — бу кыайыы. Уонна Арассыыйа хаһан да кыайтарбатаҕа. Маныаха бары күүспүтүн түмүөхтээхпит.

Казактар байыаннай дьайыыга кыттыыларын хайдах сыаналыыгын?
Казактар Арассыыйа казачей сэриилэринэн ааттанар толору бырааптаахтар. Эһэлэрбит, хос эһэлэрбит курдук Ийэ дойдуларын көмүскүүллэр. Бүгүн инники кирбиигэ 6300 казак сулууспалыыр. Оттон хантараактаспыт, хомуурга хабыллыбыт казактар тустарынан эттэххэ, билигин инники кирбиигэ тэҥинэн 11500 казак сылдьар.
Бу казачай биригээдэлэр, подразделениелар. Холобура, Платов аатынан гвардейскай казачай биригээдэ, «Терек», «Дон», «Сибирь», Волга, Днепр биригээдэлэр, казачай батальоннар. Бүгүн «Таврида» казачай батальон Росгвардия састаабыгар тэрилиннэ. Онон подразделениеларбыт ахсааннарын элбэтэбит.
Биһиги Арассыыйа казачествотын түмүөхтээхпит. Биһиги ааммыт аһаҕас. Казактар инники кирбиигэ аҕаларын, хос эһэлэрин курдук түмүстүлэр. Ыччат эмиэ. Онон тумус тутуллар сорук — казактары түмүү.
Биһиэхэ Калининградтан Анадырьга тиийэ кэлэллэр. Бу сөптөөх суолунан иһэрбитин кэрэһилиир.
Историяҕа куруук буолара: уһулуччу үтүөтүн, бойобуой үтүөтүн иһин киһини казачей уопсастыбаҕа ылаллара. Билигин сүүһүнэн офицердар, дьон Арассыыйа казачей уопсастыбатыгар киирэр баҕалаахтар.

Гуманитарнай көмөнү илдьэ байыастарга инники кирбиигэ барар санаалааххыт дуо?
Туох да уларыйбат, чыынтан, дуоһунастан тутулуга суох кыттыахтаахпыт, конвойга эрэ буолбатах. Мин подразделениеларга сылдьан барытын иһиттэн билиэхтээхпин. Бүгүҥҥү күҥҥэ туох наадатын. Казактар туох кыһалҕалаахтарын билиэхтээхпит.

Туох да уларыйбат, соруктар хабааннара эрэ уларыйда. Оттон байыаннай дьайыыга биһиги казактарбыт кыттыыларын элбэтиэхпит. Соторутааҕыта Арассыыйа Федерациятын Бэрэсидьиэнин иһинэн сэбиэккэ казачей ыччат гуманитарнай миссияҕа кыттыахтааҕын туһунан эппитим уонна Бүтүн Арассыыйатааҕы казачей сэрии анал гуманитарнай конвойун тэрийэр туһунан эппитим. Бу түһүмэхтэринэн тэриллэр.

ВКО саҥа эрэгийиэннэргэ казачество сайдыытыгар кыттар дуо?

Саҥа эрэгийиэннэр диэн туохтарый? Бу казактар түөлбэлээн олорор историческай миэстэлэрэ, бу Улуу Донской сэриитин чааһа, бу Запорожье казачей сэриитэ. Билигин бу боппуруостары субъектар салалталарын кытта быһаарсабыт, Национальностар дьыалаларыгар федеральнай агентствоҕа оробуочай бөлөхтөр тэрилиннилэр. Бэрэсидьиэн дьаһалтатыгар тиийэ.
Билигин үгүс казактар Бүтүн Арассыыйатааҕы казачей сэриилэр састааптарыгар киирэр баҕалаахтар. Саҥа территорияларга үгүс казактар подразделениеларга бааллар, ол иһигэр Оборуона министиэристибэтин кытта бииргэ Арассыыйа казачей сэриилэрин подразделениеларыгар.
Сотору кэминэн бастакы сүһүөх казачей уопсастыбалар тэриллиэхтэрэ уонна салгыы уокуруктардааҕы казачей уопсастыбалар, сэриилэргэ казачей уопсастыбалар тэриллэллэрин туһугар салгыы үлэлиэхпит. Саамай сүрүнэ бу көҕүлээһин сиртэн тирэхтээх буолуохтаах, ол эбэтэр дьон-норуот саҥа сирдэргэ-уоттарга казачей уопсастыбалары тэрийиини туруорсуохтаахтар.

Казактар бааһырбыт байыастарга, байыаннай дьайыыттан эргиллибиттэргэ хайдах көмөлөһөллөрүй?

Хас биирдии казачей уопсастыба — бу дьиэ кэргэн. Бары сэриилэрдээҕи казачей уопсастыбалар бу ыалларга социальнай өттүнэн көмөлөһүөхтээхтэр, кинилэр судаарыстыба төлөбүрүн ылалларын туһугар, ыарахан уонна чэпчэки эчэйиилэргэ төлөбүрдэрин ылалларыгар, доруобуйаларын чөлүгэр түһэрэллэригэр. Байыас өллөҕүнэ үбүнэн көмөлөһүү — бу сокуон. Траурнай тэрээһиҥҥэ кыттыахтаахпыт.

«Российское казачество» ылыллан тылбаастанна