Бүтүн Арассыыйатааҕы онлайн куоластааһын: эбийиэктэри кытары билсиһии. Үөһээ Бүлүү улууһа

Саамай элбэх эбийиэк 2024 сыллааҕы куонкуруска Үөһээ Бүлүү улууһуттан киирдэ – манна биэс нэһилиэктэн тута 10 бырайыак кыттар. Бэйэлэрин бырайыактарын Дүллүкү, Үөһээ Бүлүү, Хоро, Үөдүгэй уонна Нам нэһилиэктэрэ киллэрдилэр.

Санатан эттэххэ, уопсастыбананй сирдэри тупсарыыга Бүтүн Арассыыйатааҕы онлайн-куоластааһыҥҥа 2024 сылга Саха сирэ 17 муниципальнай оройуонтан 67 эбийиэги киллэрдэ.

Бырайыактары кытта 14.gorodsreda.ru сайтка билсиэххитин уонна муус устар 30 күнүгэр диэри куоласкытын биэриэххитин сөп. Куоластааһын дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин көҕүлээбит, «Олорор дьиэ уонна куорат эйгэтэ» национальнай бырайыак чэрчитинэн «Табыгастаах куорат эйгэтин тэрийии» федеральнай бырайыагынан ыытыллар.

Дүллүкү нэһилиэгэ
Араас өрүттээх успуорт былаһаакката. Успуорт былаһаакката Дүллүкү нэһилиэгин хабар ортотугар тутуллара былааннанар. Сирин ньуура эриэ-дэхси. Манна бырайыагынан успуорт араас көрүҥүнэн (футбол, волейбол, баскетбол, теннис, бадминтон уо.д.а.) дьарыктанарга аналлаах, тус-туспа былаһааккаларга араарыллара былааннанар.
Сынньалаҥ зоната «Дьоруой ийэлэр сквердэрэ». Бу сквер эмиэ Дүллүкү нэһилиэгин ортотугар баар буолуо. Бырайыак быһыытынан «Дьоруой ийэлэр сквердэригэр» монумент (бүүс), сибэкки кулуумбата, ыскамыайка, киһи хаамар сиригэр билииккэ, сырдатарга банаардардар туруохтара.
Ураты болҕомто хонуу дизайныгар ууруллуо.

Үөһээ Бүлүү нэһилиэгэ
Үөһээ Бүлүү нэһилиэгэр киирии. Ханнык баҕарар нэһилиэккэ, куоракка киирэргэ бастаан бу сир-уот туһунан иһитиннэрэр киирии бэлиэни бэлиэтии көрөҕүн. Киирии бэлиэ – нэһилэк «визитнэй карточката» буолар. Билигин эбийиэк территорията бүүс-бүтүннүү тупсарыыга үлэни ыытарга бэлэм.
Өрүс кытыла. Оҥоһуллуохтаах кытыл уһуна 0,69 км. Билигин эбийиэк территорията бүүс-бүтүннүү тупсарыыга бэлэм буолан, ФИАС систиэмэтигэр киирэн турар. Манна киһи хаамар сирин, бэлэспиэтинэн хатааһылыыр суолу, Комсомольскай болуоссаты саҥардыы, ону тэҥэ сынньанар сири оҥоруу үлэтэ ыытыллыа.

Хоро нэһилиэгэ
Нэһилиэк Култууратын уонна сынньалаҥын паарката. Бырайыак култуура-историческай нэһилиэстибэни, омук быһыытынан уратын уонна үгэһи тутуһууну сайыннарыыга уонна чөлүгэр түһэриигэ туһуланар. Билиҥҥитэ ыһыах ыһыллар сирэ аныгы ирдэбилгэ эппиэттээбэт, инньэ 90-с сыллардааҕы тутуунан турар. Ыһыахтыыр сир ытык бырааһынньыгын эрэ бэлиэтиир сиринэн буолбакка, нэһилиэк олохтоохторун уонна ыалдьыттарын сынньаналларыгар наадалаах.
Өрүс кытылын тупсарыы. Бүлүү өрүс кытыла нэһилиэнньэлээх пуун аттыгар баар. Манна үс зонанан арааран: успуордунан дьарыктанар, оонньуур, секцияларынан эрчиллэр сир баар буолуо. Элбэх өрүттээх успуорт былаһаакката зоналарынан арахсан олбуорданыа. Сатыы киһи хаамар сирэ 100 м усталаах буолуо, манна бөх тоҕор ууруна, ыскамыайка, фонтан, сибэкки кулуумбалара баар буолуохтара, лаампа иилиллэр остуолбалара туруохтара.

Үөдүгэй нэһилиэгэ
Арапыана Маара диэн сиргэ оҕо оонньуур былаһаакката оҥоһуллуо. Бу оҕо оонньуур саҥа сирэ. Андреевскай нэһилиэгин Механизаторскай уонна 70 лет Октября уулуссалар быһа охсуһууларыгар оҥоһуллуо. Онно успуор зоната, оҕолор төрөппүттэрин кытары сынньанар сирдэрэ, ону тэҥэ футболлуур хонуу баар буолуо. Үлэ үс түһүмэҕинэн барыа. Бастакы түһүмэх аспыт сылга түмүктэммитэ, 2024 с. «Тупсаҕай куорат эйгэтин тэрийии» бырагырааманан үп көрүллэн иккис түһүмэх үлэтэ саҕаланыа. Быйыл памп-трек, сатыы киһи сылдьар сирэ уонна лаампалары ыйааһын үлэтэ ыытыллыа.
«Куҥку» Үөдүгэй пааркатын дизайн-бырайыагын «База14» бүрүө 2021 с. оҥорбута. Үһүс түһүмэххэ сынньалаҥ зоната оҥоһуллуо – сыаны, амфитыйаатыр уо.д.а.

Нам нэһилиэгэ
Хомустаах нэһилиэгин сынньалаҥ киинэ. Паарканы П. Львов уулуссатыгар саҥа сквер уонна успуорт былаһааккатын аттыгар былаанныыллар. Манна беседкэлэри, көлччэни, бэлэспиэдинэн сылдьар суолу уонна сибэккиээх кулуумбалары туруортуохатар. Онон бу эргин олорооччулар пааркаҕа сынньана таарыйа көлүччэҕэ уста сылдьар кустары-хаастары көрөн астыныахтара, катамаранынан хатааһылыхтара.

Кардашевскай уулуссатын 2/1 аттыгар оҕо уонна успуор былаһааккалаах сынньанар сир. Сквергэ уулуссаҕа эрчиллэр араас тренажердарынан, воркаутунан, тиэнистиир остуолунан хаччыллыа. Кэккэлии оҕолор оонньуур комплекстара, хачыаллар, ол иһигэр балансир хачыал, уйа хаычал, карусель уонна батут баар буоуло.

Санатан эттэххэ, сири-уоту тупсарыыга куоластааһын муус устар 30 күнүгэр диэри ыытыллыа. Маннык 14 саастарыттан үөһэттэн саҕалаан өрөспүүбүлүкэ бары олохтоохторо куоластыахтарын сөп. Саха сиригэр былырыыҥҥы куоластааһын түмүгүнэн куоластааһыҥҥа кыттааччы ахсаана 88 205 киһи этэ. Куоластааһын олус боростуой уонна кыра бириэмэни ылар: «Госуслуги» нөҥүө 14. gorodsreda.ru платформаҕа киирэн муниципальнай тэриллиини булан, ыйыллыбыт бырайыагы талаҕын.

Оттон ким сатаабатахха, онлайн куоластааһыҥҥа волонтердар көмөлөһүөхтэрэ. Саха сирэ Бүтүн Арассыыйатааҕы куоластааһыҥҥа 2018 с. кыттар. Бу сыллар усталарыгар 144 тиэргэн уонна 68 уопсастыбаннай сир тупсарыытын бырайыактара олоххо киирдилэр.