Хаартыска:У.Апросимова, Ж Стрюкова
Саха сирин ситэриилээх былааһын 2024 сыллааҕы отчуота Чурапчы оройуонугар түмүктэннэ. Түмүк мунньахха СӨ Бырабыыталыстыбатын бастакы вице-премьера Дьулустаан Борисов салайааччылаах рабочай бөлөх чилиэттэрэ оройуон 17 нэһилиэктэригэр сырыттылар.
Көрсүһүүлэргэ 1,4 тыһыынчаттан тахса киһи кытынна. Оройуоҥҥа отчуоттуур тэрээһиҥҥэ түмүк мунньахха Дьулустаан Борисов 2024 сылга бэс ыйыгар Дьокуускайга сылдьан дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Саха сиригэр демографическай бэлиитикэ таһымын үрдүктүк сыаналаабытын санатта. Саха сирэ Уһук Илиҥҥэ элбээн иһэр нэһилиэнньэлээх эрэгийиэн.
Саха сиригэр хас биирдии бэһис ыал элбэх оҕолоох. 2024 сыллаахха үс ыалга үс игирэ оҕоломмуттара, ол иһигэр Чурапчы улууһуттан Елисеевтар дьиэ кэргэттэригэр. 2024 сыл Саха сиригэр Оҕо саас сыла буолан ааста. Оҕо туһугар кыһамньы бастакы уочаратынан инники турар. Отчуоттуур сылга дьиэ кэргэн сылыгар Чурапчы, Нам, Уус Алдан оройуоннарыгар уонна Дьокуускайга Элбэх өҥөнү оҥорор кииннэр аһыллыбыттара.
«2024 сылга Саха сиригэр социальнай суолталаах 61 эбийиэк, ол иһигэр 14 оскуола, түөрт оҕо уһуйаана, үөрэх үс атын эбийиэгэ, физическэй култуура уонна успуорт алта эбийиэктэрэ, доруобуйа харыстабылын 18 эбийиэгэ, култуура 16 эбийиэгэ үлэҕэ киирдилэр», – диэн бэлиэтээтэ Дьулустаан Борисов.
Кини этэринэн, Чурапчы улууһугар 2024 сыллаахха култуура эбийиэктэрэ эмиэ үлэҕэ киирбиттэр, доруобуйа харыстабылын бастакы звенолара уонна коммунальнай инфраструктура ситимин саҥардыыта ыытыллыбыт. «Култуура» национальнай бырайыагынан Чурапчы улууһун Толоон сэлиэнньэтигэр култуура дьиэтэ тутуллан, А.А. Саввин аатынан Чурапчы историятын уонна этнография түмэлин хапытаалынай өрөмүөнэ ыытыллыбыт. «Моя Якутия в ХХІ веке» үтүө дьыала хамсааһынын чэрчитинэн Чурапчыга бибилэтиэкэ-архыып баар буолбут.
Чурапчыга аныгы балыыһа комплекса, хас да сулууспаны холбоон, аһылынна. Саҥа эбийиэк «Доруобуйа харыстабылын» национальнай бырайыагынан тутуллан, аныгы оборудованиенан хааччылынна. Чурапчы улууһун Толоон сэлиэнньэтигэр коммунальнай инфраструктура ситимин саҥардыы чэрчитинэн 2,4 МВт кыамталаах саҥа хочуолунайы үлэҕэ киллэрдилэр.
СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Саха сирэ бырамыысыланнай кыаҕа улаатарыгар ураты болҕомтону уурда. 2024 сыл түмүгүнэн Саха сирэ бырамыысыланнай оҥорон таһаарыыны индексациялааһыҥҥа уонна тутуу үлэтин кээмэйинэн бастакы миэстэни ылар.
Дьулустаан Борисов Чурапчы улууһугар 2025 сылга социальнай гаастааһын бырагырааматын 244 дьиэни- уоту хабар былааннааҕын иһитиннэрдэ. Кини Чурапчыга — 197, Харбала-1- 24 уонна Үрүҥ Күөлгэ — 3 дьиэ гаастарын чуолкайдаата.
Ону тэҥэ отчуокка тыа хаһаайыстыбатын, социальнай эбийиктэри тутуу, кэтэх олорор дьиэлэри хочуолунайдарга холбооһун, тыа сиригэр эдэр исписэлиистэри дьиэнэн-уотунан хааччыйыы, үүт сыанатын үрдэтии, көрүүтэ-истиитэ суох сылдьар ыттар ахсааннарын бэрээдэктээһин, хаарбах дьиэлэртэн көһөрүү уонна доруобуйа харыстабылын тиһигин тупсарыы боппуруостара көтөҕүлүннүлэр.
Чурапчы оройуонугар оробуочай сырыы чэрчитинэн Дьулустаан Борисов «1941-1945 сс. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Кыайыы 80 сыла» үбүлүөйдээх мэтээллэри туттарда, улуус нэһилиэнньэтин кытта көрсүһүүлэри тэрийдэ.
Бу күннэргэ Өлүөнэ Эбэҕэ үлэ саамай суолталаах уонна көдьүүстээх көрүҥэ –мууһу эрбээһин уонна хараардыы ыытылла…
Бу күннэргэ күн-дьыл туруга хайдаҕый? Күнү-дьылы кэтээн көрөөччүлэр туох дииллэрий? Өрөспүүбүлүкэ арҕаа өттүгэр, күнүс соҕуруу…
Чукотка автономнай уокуругар Баимскайдааҕы хайа байытар кэмбинээтин тутуу саҕаланна. Баимскайдааҕы ГОК тутуутун хаамыытын РФ Бырабыыталыстыбатын…
Күн оройо буола оҕуста. Сотору кэминэн улахан оҕолоро оскуолаттан кэлиэхтэрэ. Аҕалара эбиэттии кэлиэ. Бэйи эрэ,…
Ил Дархан Айсен Николаев Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕар Николай Иванович Афанасьевка "Саха Өрөспүүбүлүкэтин бочуоттаах…
Улуу Кыайыы өрөгөйдөөх күнүгэр Ийэ дойдуларын көҥүлүн күөннэринэн хаххалаан көмүскээбит, итии хааннарын тохпут буойун суруналыыстар…