Чыаппаралар гаас кыһалҕатын атыннык быһаарбыттар

СӨ тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов салайааччылаах Бырабыыталыстыба отчуоттуур бөлөҕө олунньу 28 күнүгэр Чыаппара уонна Бахсы  олохтоохторун кытары көрүстэ.

Чыаппараҕа нэһилиэнньэ биир сүрүн кыһалҕанан, Чурапчыга тардыллыбыт гаас ситимэ кинилэр олорор сирдэрин таарыйбакка ааспытын ааттаатылар. Олохтоох фермер Петр Дмитриевич “ситими тардар наадалааҕын боротокуолга киллэриҥ!” диэн туруоруста. Ол эрэн чыаппаралар үгүстэрэ бу хайысхаҕа атын быһаарыы булан – газгольдер туруоран, тиэйиллэр гааһынан ититинэр буолан эрэллэр эбит. Александр Атласов Чыаппараҕа бу ньыма хайдах сайдан эрэрин, туһанар тэрил сыанатын, гаас сыллааҕы ороскуотун туһунан туоһуласта. Икки сыл үлэлэппит олохтоох фермер газгольдер емкоһа, оһоҕо, таҥыыта, барыта холбоон 650 тыһ.солк., кыстыырга 44-45 тыһ.солк. баранарын кэпсээтэ. Кини: “Турба нөҥүө кэлэр гаас тиэйиллэр гаастааҕар ортотунан үс төгүл үрдүк сыаналаах, бу манна судаарыстыба көмөтө көрүллэрэ эбитэ буоллар”, — диэн туруоруста. Онуоха миниистир: “Саха сиригэр бу ньыма саҥа сайдан эрэр, онон субсидия эбэтэр ханнык эрэ атын көмө оҥорууга сөптөөх бырагыраама киллэриэх тустаахпыт. Чурапчыга эрэ буолбакка, атын улуустарга эмиэ бу ньыманы олоххо киллэрэр кэскиллээх буолуон сөп”, — диэн хардарда.

Маны кытта кэккэ күннээҕи кыһалҕалар ырытылыннылар. Быһыт тутуута, сайылыктарга уот ситимин тардыы, эт-үүт туттарыытын сыаналара уо.д.а. кэккэ боппуруостарга ыйытыылар киирдилэр.
“Балбаах сокуона” туохха наадалааҕый?” диэн ыйытыыга Александр Павлович сиһилии быһааран эттэ:
— Бу сокуон дьайыыта билэргит курдук, с кулун тутар 1 күнүттэн үлэҕэ киирэр. Дьиҥэр, бу сокуон сүөһү иитиинэн дьарыктанар дьону көмүскүүр сыаллаах ылыллыбыта. Билиҥҥи быраап туругунан мунньулубут балбаах “отход производства” диэн ааттанар, бу бөҕү сөптөөх ньыманан суох оҥорботоххо экологтартан улахан ыстараапка түбэһиэххэ сөп. Саҥа ылыллыбыт сокуонунан сүөһү иитэр киһи Россельхознадзорга сайабылыанньа түһэрэн, балбааҕын “побочный продукт” диэн ааттаан, ити ыстарааптан куотунуон сөп. Балбаах бөх буолан бүтэн, органическай уоҕурдуу аатырар. Онон ыам ыйыгар диэри сокуон иһинэн сөптөөхтүк тутта охсор ордук.

Чыаппара олохтооҕо Анастасия Шеломова “Саҥа балыыһа тутуллан үөрүүбүт муҥура суох этэ. Ол эрэн бырааспыт дэкириэккэ баран хаалбыта, саҥа быраас хаһан кэлиэй?” диэн ыйытта. СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин исписэлииһэ Сардана Тарабукина: “Чыаппараҕа бырааскыт декретнай уоппускаҕа барбытын билэбит, төһө кыалларынан түргэнник солбуйар киһи кини миэстэтигэр кэлиэхтээх”, — диэн хоруйдаата.
Мунньах бэрт көхтөөхтүк ааста, үгүс ыйытыы, туоруорсуу киирдэ. Нэһилиэк депутата Афанасий Гоголев: “Тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Чурапчы улууһун куратора буолара олус үчүгэй. Кэлэр кэмнэргэ бу курдук таһаарыылаахтык тэҥҥэ үлэлэһэ туруохха”, — диэн отчуоту биһириирин биллэрдэ.