Салгыы
“Чыпчаал” бириэмийэ үһүс төгүлүн туттарыллыаҕа

“Чыпчаал” бириэмийэ үһүс төгүлүн туттарыллыаҕа

27.02.2023, 11:59
Хаартыска: СИА.
Бөлөххө киир:

Олунньу 28 күнүгэр Дьокуускайга “Чыпчаал” национальнай киинэ бириэмийэтин туттарыы буолуоҕа. Бу бириэмийэ 2019 сыллаахха олохтоммута, быйыл үһүс төгүлүн туттарыллыаҕа.

Хаартыска: СИА.

Бастакы бириэмийэни туттарыыга 8 номинация баара. 2021 сыллаахха Арассыыйа атын уобаластарыттан киинэлэр кыттыбыт буоланнар, эрэгийиэннээҕи диэн ааттаммыта, номинациялар эбиллибиттэрэ. Онно 8 саха киинэтэ уонна Хакасияттан, Башкортостантан, Татарстантан, Бурятияттан кыттыбыттара.

“Чыпчаал” бириэмийэ сүрүн сыала-соруга – саха киинэтин сайыннарыы, аатын ааттатыы, идэтийбит таһымҥа тахсарыгар күүс-көмө буолуу. Атыннык эттэххэ, бэйэбитигэр эмиэ “Оскар” курдук киинэ бириэмийэлээх буолуохтаахпыт. Бу бириэмийэ ааспыт сылга тахсыбыт киинэлэртэн бастыҥнарын быһаарар, таһаарыылаахтык үлэлээбит дьону бэлиэтиир. Ол курдук, быйыл 2022 сылга киэҥ экраҥҥа тахсыбыт 12 киинэ киирдэ, мантан бастыҥнарын талан ылыахтара. Артыыстары, режиссердары эрэ буолбакка, бары үлэлээбит дьону – оператордары, сценаристары, тыас устааччылары, уо.д.а. бэлиэттиэхтэрэ.

“Чыпчаал” бириэмийэ бирииһэ – күҥҥэ үҥэн, сырдыгы тарҕатан, үрдүккэ тардыһан, илиитин өрө үүммүт киһи статуэтката. Бириэмийэни режиссер, СӨ ускуустубатын үтүөлээх үлэһитэ Алексей Романов толкуйдаан, олоххо киллэрбитэ. “Сахафильм” хампаанньа култуура, духуобунай сайдыыга министиэристибэлиин уонна СӨ кинематографистарын сойууһунаан кыттыгас тэрээһиннэрэ буолар.

Хаартыска: Э.Новиков.

“Кыттааччылар долгуйа кэтэһэллэр”

Эдуард Новиков, режиссер, Саха сирин кинематографистарын сойууһун бэрэссэдээтэлэ:

—Дьиҥэ, кыра өрөспүүбүлүкэбитигэр сылга 12 бастыҥ уус-уран киинэ талыллан киирэрэ диэн улахан буоллаҕа дии. Онон өссө үрдүккэ, идэтийбит таһымҥа кынаттаары, бу бириэмийэни олохтообуппут. Бириэмийэ харчынан бирииһэ суох, ол оннугар, аата-суола сыттаҕа. Онон киинэни уһулааччыларбыт сыллата долгуйа кэтэһэллэр.

Эспиэрдэр хамыыһыйалара номнуо үлэлээтэ, быйыл тас дойдулартан эспиэрдэр бааллар. Саха киинэтин сайдыытын кэтээн көрөр, интэриэһиргиир буоланнар, биир-биэс харчыта суох үлэлииргэ сөбүлэспиттэрэ эмиэ элбэҕи этэр. “Чыпчаалбыт” сылтан сыл сайдан иһиэҕэ.

— Кыайыылаахтары таларга ханнык киритиэрийдэр баалларый?

— Уус-уран өттүн, сэргэх ис хоһоонун сэргэ, төһө билиэт атыыламмытын, көрөөччү төһө сэҥээрбитин, идэтийбит таһымҥа уһуллубутун, күрэстэһэр кыахтааҕын, о.д.а. барытын ортотунан ылан көрөбүт.

— Бэстибээлгэ анаммыт уонна көрөөччүгэ туһуламмыт киинэлэр диэн тус-туспалар дии. Оннук араараҕыт дуо?

— Суох, оннук араарбаппыт, сүрүнэ, үчүгэй ис хоһоонноох буолуохтаах. Саха киинэлэрэ атын эрэгийиэннэргэ тахсаллара, аатын киэҥник ааттаталлара, үбү-харчыны хомуйаллара үчүгэй буоллаҕа дии. Инникитин “Чыпчаал” бириэмийэни туттарыыны тэлэбиидэнньэҕэ быһа эпииргэ тахсар курдук кэпсэтиэхпитин баҕарабыт.

— “Чыпчаал” бириэмийэни туттарыы этэҥҥэ ааһарыгар, сайдан, кэҥээн иһэригэр баҕарабыт!

Хаартыска: СИА.

Түөрт дойду эспиэрэ

Быйылгы кыайыылаахтары Казахстантан, Киргизияттан, Татарстантан, Москваттан киинэни үөрэтээччилэр, кириитиктэр быһаарыахтара. Ол курдук судьуйалар билиҥҥитэ киинэлэри номнуо көрөн, онлайн көрүҥүнэн хаста да мунньахтаан, мөккүһэн, биир тылга кэлэн, кыайыылаахтары быһааран олороллор. Дьэ, кимнээх кыайбыттарын олунньу 28 күнүгэр билиэхпит.

Судьуйалар кимнээҕий?

Инна Смаилова (Казахстан) — киинэни үөрэтээччи, кандидат искусствоведение хандьыдаата, ФИПРЕССИ (Норуоттар икки ардыларынааҕы кинопресса федерацията) чилиэнэ, Ассоциации кинокритиков Казахстан киинэ кириитиктэрин уонна Казахстан национальнай киинэ академиятын чилиэнэ.

Гульбара Толомушева (Киргизия) — киинэни үөрэтээччи, Кыргызстан кудтууратын үтүөлээх диэйэтэлэ, Кыргызстан кинематографистарын сойууһун чилиэнэ, ФИПРЕССИ уонна НЕТПАК (Азия киинэлэрин сайыннарар ситим) чилиэнэ.

Ильдар Ягафаров (Татарстан) — кинорежиссер, Татарстан кинематографистарын сойууһун бэрэссэдээтэлэ, «Tatfilm» киинэ устуудьуйатын салайааччы.

Андрей Апостолов — киинэни үөрэтээччи, «Ленфильм» киинэ устуудьуйатын сүрүн эрэдээктэрэ, «Горькийфест» уонна «Окно в Европу» бэстибээллэр бырагыраамаларын дириэктэрэ.

Бастыҥнар кимнээхтэрий?

Быйыл “Чыпчаал” бириэмийэҕэ ханнык киинэлэр киирдилэр?

“Бастыҥ киинэ” номинация — «Вертолет», «Оҕо саас» («Детство»), «Дикий челлендж», «Дьулуур», «Зина и Леха», «Күн кыыhа Күннэй», «Кэрэни көрбүт”, «Песни лета», «Бэйбэрикээн-2», «Биһиги кыһыммыт», «Бүгүн-былыр».

“Бастыҥ режиссер»: Михаил Лукачевскай («Дикий челлендж», «Вертолет»), Никандр Федоров («Оҕо саас»), Валентин Макаров («Дьулуур»), Дмитрий Давыдов («Нелегал», «Песни лета»), Любовь Борисова («Кэрэни көрбүт»), Степан Бурнашев («Биһиги кыһыммыт»).

“Бастыҥ сценарист”: Иннокентий Васильев-Лэгэнтэй («Вертолет»), Алексей Амбросьев («Дикий челлендж», «Зина и Леха»), Валентин Макаров уонна Мария Находкина («Дьулуур»), Дана Сард («Күн кыыhа Күннэй»), Дмитрий Давыдов («Нелегал», «Песни лета»), Любовь Борисова («Кэрэни көрбүт»), Сандал Баишев («Бүгүн-былыр»), Степан Бурнашев уонна Светланна Таайко («Биһиги кыһыммыт»).

“Бастыҥ продюсер”: Иннокентий Васильев-Лэгэнтэй, Семен Аманатов («Вертолет»), Дмитрий Шадрин, Алексей Егоров («Дикий челлендж»), Иван Болотников, Дмитрий Шадрин («Кэрэни көрбүт»), Сандал Баишев, Гаврил Адамов («Бүгүн-былыр»), Иннокентий Луковцев («Дьулуур»), Алексей Михайлов («Зина и Леха»), Марфа Пермякова («Күн кыыhа Күннэй»), Дмитрий Давыдов («Нелегал», «Песни лета»), Степан Бурнашев «Биһиги кыһыммыт»).

“Бастыҥ артыыска»: Инга Леонова («Вертолет»), Нарыйа Лаптева («Дьулуур»), Ольга Спиридонова-Ника («Күн кыыhа Күннэй»), Зоя Попова («Бэйбэрикээн-2»), Саина Иванова («Бүгүн-былыр»), Ирина Михайлова («Биһиги кыһыммыт»), Елена Маркова, Нюргуяна Шадрина («Кэрэни көрбүт»).

“Бастыҥ артыыс»: Гаврил Менкяров («Дьулуур», «Вертолет»), Толепберген и Алексей Егоров («Дикий челлендж»), Иннокентий Орестов («Зина и Леха»), Николай Пономарев («Күн кыыhа Күннэй»), Дариус Гумаускас, Александр Чичахов («Кэрэни көрбүт”), Николай Солдатов, Ким Новиков, Дмитрий Юрченко («Песни лета»), Анатолий Николаев («Бэйбэрикээн-2»), Ярослав Лебедев («Бүгүн-былыр»), Илья Яковлев («Биһиги кыһыммыт»), Эржан Даулетбеков («Нелегал»).

“Бастыҥ оператор”: Семён Аманатов («Вертолет», «Дикий челлендж», «Дьулуур», «Не хороните меня без Ивана»), Андрей Егоров («Оҕо саас»), Данила Горюнков («Биһиги кыһыммыт»), Александр Красновскай («Песни лета»), Иван Семёнов («Нелегал»).

“Бастыҥ худуоһунньук”: Саргылана Скрябина («Вертолет», «Дьулуур», «Кэрэни көрбүт»), Анатолий Кириллин («Дикий челлендж”), Ада Разумова («Нелегал»), Петр Соловьев, Альбина Аркадьева («Бүгүн-былыр»), Тамара Иванова, Максим Третьяков («Песни лета»), Иван Семёнов («Нелегал»).

“Бастыҥ композитор”: Моисей Кобяков («Оҕо саас», «Дикий челлендж», «Кэрэни көрбүт”), Илья Петухов («Күн кыыhа Күннэй»), Андрей Гурьянов, Дарья Звездина («Песни лета»), Андрей Федоров («Бүгүн-былыр»), Сергей Ярмонов («Биһиги кыһыммыт”).

“Бастыҥ звукорежиссёр”: Иннокентий Сивцев («Вертолет», «Дикий челлендж», «Кэрэни көрбүт», «Песни лета»), Эллэй Сергучев («Оҕо саас»), Данил Еремеев («Күн кыыhа Күннэй»), Сергей Ярмонов («Наша зима», «Бэйбэрикээн-2», «Нелегал»).

Хаартыска: Э.Новиков тиксэриитэ, СИА.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
Бары сонуннар
Салгыы
29 марта
  • -10°C
  • Ощущается: -17°Влажность: 41% Скорость ветра: 6 м/с

Сообщить об опечатке

Текст, который будет отправлен нашим редакторам: