«Далбар» ансаамбыл дьоро түһүлгэтэ түстэннэ

Ырыа, ырыа барахсан. Эн, иэгэйэр икки атахтааҕы, иннинэн сирэйдээҕи сүрэҕин сүүйэн, иэтэн-куотан истиҥин-иһирэҕин уһугуннараҕын, сырдыкка-кэрэҕэ тардыһыннараҕын, дьикти абылаҥҥа ыллараҕын, истиҥ иэйиигэ киллэрэҕин. Ырыа — киһини үөрүүгэ үрдүк өрөгөйдүүр, хомолтоҕо уоскутар, хаайтарбыт иэйиитин көҥүлгэ таһаарар дьикти күүстээх.

Тохсунньу 24 күнүгэр “Арчы Дьиэтэ» духуобунай култуура киинин иһинэн үлэлиир «Далбар» норуодунай дьахталлар вокальнай ансаамбыллара «Өрөспүүбүлүкэтээҕи социальнай  хааччыйыы кэлим киинэ» тэрилтэҕэ,  доруобуйаларынан хааччахтаах дьоҥҥо «Ырыа —  олохпут аргыһа» бэрт сэргэх, тыыннаах эт куолаһынан, байаан алыптаах дорҕоонунан ырыа дьоро түһүлгэтин тэрийдэ.

«Далбар» норуодунай ырыа ансаамбылын уус-уран салайааччыта Винокурова Раиса Иннокентьевна 2003 сылтан «Далбар» дьахталлар вокальнай ансаамбылларын тэрийэн ситиһиилээхтик үлэлэтэ сылдьар. Дьону салайан үөрэтиитэ элбэҕи билэрэ-көрөрө уонна учуутал быһыытынан айымньылаахтык үлэлиирэ кыргыттар уонна уолаттар ансаамбылларын  тэрийэригэр тирэх буолбута. Раиса Иннокентьевна олоҕор өрүү инники кирбиигэ сылдьар, бииргэ үлэлиир-алтыһар дьонугар үтүө санаанан аргыстанан ытыктатар, өр сыллаах айымньылаах үлэтин иһин РФ  култуура  үлэһиттэрин идэлээх сойууһун  Бочуотунай грамотатынан, «Саха Өрөспүүбүлүкэтин  култууратын туйгуна» бэлиэнэн наҕараадаламмыта, үлэ бэтэрээнэ.

Сахалыы сиэринэн тэрээһин алгыс  сиэриттэн-туомуттан саҕаланна. Алгыһы СӨ култууратын туйгуна, алгысчыт Петр Кычкин-Сайылык Уола ыытта.

Бу күн саха норуотун кутун-сүрүн туппут, уостан түспэт, номох буолбут ылбаҕай ырыалары «Далбар” ансаамбыл толоруутугар  итиэннэ ансаамбыл талааннаах ырыаһыттара Антонина Тарбахова, Наталья Артемьева, Марина Протопопова ылбаҕай ырыаларын, байаанынан саха биллиилээх мелодиһа, ырыаһыт, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын үтүөлээх үлэһитэ Степан Васильев доҕуһуолунан толордулар.

Ол курдук,  «Сандаарар сааскыны аҕалыам» (И.Артамонов тыл., А. Никифорова мел),  «Татыйаана» (Игнатий Слепцов тыл. уонна мел.), «Ийэ барахсан» (Октябрина Колесова-Айгыына тыллара, Марфа Данилова мел.),  «Кубалар» (Федор Роббек мел.), «Чорооммут» (Егор Лаптев тыл., Егор Айаан мел.),  “Дьүөгэлэрим, кыргыттарыам” (Галина Шахурдина тыл. уонна мел.),   «Сэрии сылларын оҕолоро» (Елена Яковлева тыл. Марфа Данилова мел.),   «Киэҥ Лена» (Харыстаана тыл., Егор Айаан мел.), «Төрөөбүт дойду туһунан ырыа»   (Чаҕылхан тыл., Алексей Попов мел.) уо.д.а атын ырыалар дьон кутун-сүрүн туттулар.

Тэрээһини Арчы Дьиэтин үлэһиттэрэ Любовь Константинова уонна Петр Кычкин иилээн-саҕалаан ыыттылар.

«Далбар» норуодунай ансаамбыл ыллыыр ырыалара киһи дууһатын көтөҕөллөр, сырдыкка-кэрэҕэ угуйаллар, төрөөбүт төрүт саха норуотун ырыаларын кэлэр көлүөнэҕэ киэҥник тарҕата сылдьаллар. «Өрөспүүбүлүкэтээҕи социальнай  хааччыйыы кэлим киинэ» тэрилтэ үлэһиттэрэ, көрөөччүлэр дуоһуйа сынньаннылар, тэрийээччилэргэ махтаннылар.  «Өссө да айымньылаах үлэни, ситиһиилэри, элбэх истээччини, көрөөччүнү баҕарабыт»  диэн алгыстарын тириэртилэр.

Любовь КОНСТАНТИНОВА-Кыталы Куо