Дэгиттэр талааннаах хоту дойду хоһуун үлэһитэ

Анаабыр улууһун “Алмаас” Култуура киинин норуот айымньытыгар салаатын салайааччыта, РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Попова Мария Анисимовна култуура эйгэтигэр үлэлээбитэ 45 сылын туолла.

Мария Анисимовна Дьэһэйтэн төрүттээх удьуор табаһыт Дьаакынаптар сыдьааннарынан буолар. Аҕата Анисим Михайлович Дьяконов-Айампа үлэһит бэрдэ, булчут, табаһыт, кэлин тырахтарыыстаабыта. Хомойуох иһин, оһолго түбэһэн, күн сириттэн эрдэ күрэммитэ. Мария ийэтэ, СӨ доруобуйа харыстабылын туйгуна Винокурова Анастасия Афанасьевна идэтинэн быраас буолан, үлэҕэ анатан Үрүҥ Хайаҕа көспүттэр. Ол кэмҥэ элбэх киһини эмтээн, дьонун-сэргэтин абыраабыт.
Мариялаах бииргэ төрөөбүттэр бэһиэлэр, саамай улаханнара кини. Мария оскуола кэнниттэн 1980 с. хореограф идэтин ылан, кэлин үөрэҕин үрдэтэн, менеджер идэтин баһылаан, култуура эйгэтигэр үлэлиир. 1990 сылтан “Хэйро” үҥкүү ансамбылын тэрийэн, 15 сылы быһа үлэлэтэр. Үс көлүөнэ ыллаан-туойан ааспыт оҕолоро дойдубут араас сирдэринэн олохсуйан, ыал буолан, үлэлии -хамсыы сылдьаллар.
Анаабыр улууһа төрүттэммитэ 95 сылыгар үгүс тэрээһин ыытылла турар. Улууска Кыайыы сылыгар Аҕа дойдуну, Ийэ сирбитин көмүскээччилэр сылларыгар аналлаах араас дьаһаллар, тэрээһиннэр тиһигин быспакка ыытыллаллар. Биир улахан тэрээһин — “Цветок Ойкумены” диэн аҕыйах ахсааннаах омуктар кэрэ куоларын күрэхтэрэ Дьокуускай куоракка өрөспүүбүлүкэ таһымнаах ыытылынна. Бу күрэххэ Ямало-Ненецкэй уокуруктан ненкэ кыыс кыттан, күрэх аны эрэгийиэннээҕи таһымҥа тахсар кэскиллэннэ. Анаабыр улууһугар култуураҕа үлэлиир кэлэктиип эдэр састаабын көмөтүнэн үлэ күөстүү оргуйар, олохтоох талааннаах ыччат элбэх.
Бу күннэргэ Сааскылаахха табаһыттар үбүлүөйдээх бырааһынньыктара буолуо, онно бэлэмнэнии барар. Элбэх ыалдьыттар, ырыаһыттар, документальнай киинэни устааччылар, тэлэбидиэнньэ үлэһиттэрэ кэлэллэрэ күүтүллэр. Үрүҥ Хайа төрүттэммитэ 85 сылын бэлиэтээн, Аан дойдуга көс олохтоох дьон күнүгэр түбэһиннэрэн, атырдьах ыйыттан саҕалаан, эмиэ киэҥ хабааннаах тэрээһиннэри Үрүҥ Хайаҕа ыытарга былааннаналлар.
Дьокуускайга буолбут табаһыттар сүлүөттэригэр Анаабыртан кэлбит табаһыттар, ырыаһыттар, быыстапкаҕа кыттааччылар бары көрүҥҥэ барытыгар ситиһиилээхтик кытыннылар. Анаабыр улууһун бочуоттааҕа, норуот худуоһунньуга Юрий Спиридонов Дьоруой табаһыт Илья Спиридоновка анаан уруһуйдаабыт хартыынатын сүрэхтэниитэ «Үргэл» галереяҕа ситиһиилээхтик ааста. Бу тэрээһиннэрм Мария Попова тэҥҥэ салайсан, бэйэтин эҕэрдэтинэн дьону-сэргэни үөрдэ сырытта. Ырыаһыт, үҥкүүһүт Мария сээдьэлээн бардаҕына, дьон тоҕуоруһа мустар. Ону тэҥэ хомоҕой тыллаах, үбүлүөйдэри, кэнсиэртэри ыытааччы бэрдэ.
Дэгиттэр талааннаах Далбар хотун ийэ, эбээ Мария Анисимовнаҕа истин махталы кытта, өссө да талааҥҥынан үөрдэ, ыччаты кэрэҕэ уһуйа, сырдык сулус буолан тырымныы сырыт диэн баҕа санаабытын тиэрдэбит.

Галина БОРИСОВА-ТОЛБООНО