Дьокуускай куорат 12-с оскуолатын саҥа дьиэтигэр

Бу сырыыга суруналыыстары үс мэндиэмэннээх салҕааһына быйыл үлэҕэ киирбит Дьокуускай куорат Пригороднай түөлбэтигэр турар 12-с нүөмэрдээх оскуолаҕа илтилэр. Оскуола боруогун атыллаан киирээти кытта, бу үөрэх кыһата билигин үлэлии турар куорат үгүс оскуолаларыттан чыҥха атына харахха тута быраҕыллар.

ИККИ ДЬИЭНЭН, БИИР СИМИЭНЭНЭН

Дьокуускай куорат Пригороднай бөһүөлэгэр аан маҥнай 1942 сыллаахха 7 кылаас­таах оскуола аһыллыбыт. Онон 12-с оскуола сэрии сылларыттан силистээх-мутуктаах. Сүрүн таас оскуола 120 оҕоҕо суоттанан 2006 сыллаахха тутуллубут. Быйыл тохсунньуга 325 миэстэлээх оскуола иккис дьиэтэ (салҕааһын) тутуллан үлэҕэ киирбитэ. Бу иннинээҕи оскуолалара хапытаалынай өрөмүөҥҥэ сабыллан турар. Аны күһүн өрөмүөн түмүктэннэҕинэ, икки оскуоланан, биир симиэнэнэн үлэ-үөрэх күөстүү оргуйаары турар. Күн бүгүн оскуола 685 үөрэнээччилээх.

ЛИИП, ЛГЖ, ФИЗКУЛТУУРА, ААКТАБАЙ СААЛАЛАР…

Оскуола лииптээх, доруобуйаларынан хааччахтаах оҕолорго аналлаах туспа тахсан киирэр, “ЛГЖ” хостор­доох… Онтон да атын уратыта элбэх. Үөрэх чааһыгар дириэк­тэри солбуйааччы Любовь Федоровна Винокурова арыаллаан, суруналыыстарга саҥа оскуоланы көрдөрөр.

Манна “Точка роста” естественнэй-научнай хайысхалаах Бүтүн Арассыыйатааҕы бырайыак үлэлиир. Бырайыак иитинэн биология, химия, информатика, технология, физика хосторун сыыппара лабаратыарыйатынан хааччыйбыттар. Биһиги химия, биология, физика кэбиниэттэрин киирэн көрөбүт.

Быйылгы үөрэх дьылыттан оҕолор спортивнай ориентированиенан дьарыктанан эрэллэр эбит. Биһиги оруобуна оҕолор дьарыктарын кэмин баттастыбыт. Сыл аҥаара эрэ эрчиллибиттэр диэтэххэ, номнуо куоракка, өрөспүүбүлүкэҕэ тиийэ ситиһиилэммиттэр.

Аны аттынааҕы хореография саалатыгар киирбиппит, кыргыттар сиэркилэ иннигэр араас хамсаныылары оҥоро тураллар.

Физкултуураларын саалата успуорт саалатыттан букатын уратыта суох! Киэҥ бэ­­йэлээҕин, сырдыгын таһынан, уолаттарга, кыргыттарга аналлаах тус-туспа сыгынньахтанар хостордоох, душтаах, тахсан киирэр сирдээх. Өссө мас оскуола саҕаттан 24-с сылын үлэлии сылдьар үгүс уопуттаах учуутал М.Г.Афанасьев: “Оскуолабытыгар “Сайдыы” байыаннай-спортивнай кулууп үлэлиир. Манна оҕолор ус­­пуорт 11 көрүҥэр эрчиллэллэр. Билигин үөрэнээччилэр спартакиадаларыгар бэлэмнэ­нэллэр, 7 көрүҥҥэ кыттыах­таахтар, түөрт көрүҥ түмүгүнэн бастаан иһэллэр. Ону таһынан, сахалыы көрүҥнэринэн дьарык­таналлар”, – диэн кэпсиир.

Салгыы домоводство, технология кэбиниэттэрин көрөбүт. Кыргыттар үөрэнэр хосторун оһоҕор, миксеригэр тиийэ олоччу хааччыйбыттар. Бородуукталарын кыраапыгынан оҕолор бэйэлэрэ аҕалаллар үһү. Кэбиниэт аанын ары­йааппытын кытта, бэрт минньигэс сыт кэлэр, оҕолор бэ­чиэнньэ астаабыттар. Буһарбыт астарын бэйэлэрэ сииллэр. Оттон уолаттар хосторугар араас сүүнэ ыстаныактар кэчигирэспиттэр, остуолга бэлэм оҥоһуктар сыталлар.

Тустаах оскуола өссө биир уратыта – “ЛГЖ” (личная гигие­на женщин) хостоох. Манна, этэргэ дылы, кыргыттарга ирдэнэр малыгар-салыгар тиийэ бэлэмнэммит, суунан да тахсыахтарын сөп.

Оттон маннык аактабай саала, бэл, нэһилиэктэргэ да ахсааннаах буолуохтаах! Култуура киинигэр киирдим дуу диэх айылаах, 300 миэстэлээх, сүүнэ экраннаах! Бибилэтиэкэлэрэ – харах халтарыйар, букатын аныгы, 200 кв.м. иэннээх, хас даҕаны зонаҕа араарыллыбыт.

УРУОГУ ТАҺЫНАН ДЬАРЫК, ИДЭ…

Аны күһүҥҥүттэн биир симиэнэҕэ көстөхтөрүнэ, эбии үөрэхтээһиҥҥэ күүскэ ылсар санаалаахтар, оҕолору оробуочай идэлэргэ үөрэтэргэ бэлэмнэнэллэр. Ол курдук, веб-дизайнертан саҕалыырга быһаарыммыттар. Салгыы мэдиссиинэ алын үлэһитэ идэҕэ бэлэмниир былаан­наахтар, кэпсэтиитин ыыта сылдьаллар эбит. Оҕолор ос­­куолаларын бүтэрэллэригэр номнуо сэртипикээттээх тахсыахтара.

“АйТи хайысха киэҥник сайынна, бу хайысханы талар баҕалаах оҕо элбэх. Веб-дизайҥҥа 10-11-с кы­­лаастары икки сыл устата туспа кылаас арыйан үөрэтиэхпит. Бүтэрдэхтэринэ аттестаты сэргэ сэртипикээт ылыахтара”, – диэн информатика учуутала Дмитрий Кононов кэпсиир.

Биир симиэнэн үлэлиири таһынан, сылы эргиччи дьарыктыыр тэрилтэ курдук үлэлиэхтэрин баҕаралларын туһунан математика тарбахха баттанар, үгүс уопуттаах учуутала, үөрэнээччилэрин кыраларыттан эбии үөрэхтээһиҥҥэ, кыраа­йы үөрэтиигэ утум­наахтык сыһыарар Александр Чиряев этэр. “Биһиги номнуо балачча уопуттаахпыт, сайыҥҥы оскуола үлэлиир. Бу оскуола баазатыгар атын оскуолалартан ыҥыртыахпытын сөп этэ, кыах, толкуй киэҥ. Бу идиэйэлэрбитигэр өйөбүл, көмө эрэ наада”, – диэн санаатын үллэстэр.

Бу курдук толору хааччыллыылаах аныгы таас оскуолалары көрөн, “арыый да хойутаан төрөөбөтөхпүт ээ” диэн санаа охсуллан ааһар. Билигин оҕо үөрэнэригэр, сайдарыгар кыах барыта баар!