Дьокуускайга Аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар ассоциацияларын VIII сийиэһэ саҕаланна

Бүгүн, ахсынньы 12 күнүгэр, Ил Дархан Айсен Николаев сийиэс кыттыылаахтарын эҕэрдэлээн туран, өрөспүүбүлүкэҕэ Хотугу сир төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуоттарын интэриэстэрин көмүскээһиҥҥэ мэлдьи кыһамньылаах уонна болҕомтолоох сыһыан баарын бэлиэтээтэ диэн иһитиннэрэр СӨ Баһылыгын уонна Бырабыыталыстыбатын пресс-киинэ.

«Бу барыта биһиги бииргэ олорор үгэстэрбититтэн, эһиги Саха сирэ сайдарыгар ураты оруоллааххытын өйдүүрбүтүттэн тахсар. Эһиги үйэлэр тухары киэҥ-куоҥ сири харыстаан, көлүөнэттэн көлүөнэҕэ халбаҥнаабакка олороҕут. Бу эмиэ улахан суолталаах. Эһиги бүгүн өрөспүүбүлүкэ араас муннугар да олордоргут, араас норуот бэрэстэбиитэлэ да буолларгыт – эһигини биир уопсай сыалга-сорукка дьулуһуу холбуур. Эһиги, дьиҥнээх патриоттар, норуоккут дьылҕатын туһугар ис сүрэххититтэн ыалдьар буолаҥҥыт, кини бигэ туруктаахтык сайдарыгар кыһаллаҕыт», — диэтэ Айсен Николаев.

Ил Дархан бүгүн биһиги бары дойдуга буола турар уларыйыылар кыттыылаахтарынан буолабыт диэн бэлиэтээтэ. «Биһиги Бэрэсидьэммит Владимир Владимирович Путин көҕүлээһининэн Уһук илин уонна Арктика сайдыытыгар баараҕай хамсааһын барда. Сылтан сыл аайы улахан уларыйыылар өссө элбээн иһиэхтэрэ диэн эрэнэбин. Ол да иһин биһиги Бэрэсидьиэммитин, ол иһигэр кини 2024 сыл кулун тутар ыйга быыбарга кыттарга быһаарыныытын өйүүрбүт сүдү суолталаах», — диэн Айсен Николаев бэлиэтээн эттэ.
Үтүө түмүктэринэн – оскуолалары уонна оҕо саадтарын, фельдшер-акушер пууннарын, быраас амбулаториятын уонна култуура эбийиэктэрин, ол иһигэр национальнай оройуоннарга тутуу буолар.

Эдьигээҥҥэ Этнокултуура киинэ үлэҕэ киирэргэ бэлэм. Нэһилиэнньэлээх пууннары түргэн интэриниэтинэн хааччыйыы бырайыага салҕанар. Арктика оройуоннарыгар аһы-үөлү таһыы-тиэйии уонна харайыы эргиэн-логистикатын кииннэрэ аһыллаллар. Сотору Эдьигэҥҥэ маннык эргиэн-логистикатын киинэ үлэҕэ киириэҕэ, оттон 2025 с. диэри 13 Арктика улууһугар кииннэр аһыллыахтара. Кэлэр сыл бүтүөр диэри Арктика улуустарыгар 30-н тахса элбэх кыбартыыралаах дьиэ тутуллан үлэҕэ киириэҕэ. Быйыл 300 оҕо «Дети Арктики» бырайыагынан Краснодар лааҕырдаргар сынньаннылар. Көһө сылдьар оскуолалар сайдаллар – билигин сэттэ көһө сылдьар оскуолаҕа 94 оҕо үөрэнэр.

Ааһан эрэр сыл биир ураты бырайыагынан «Мобильнай дуоктардар» буолар. Быраастар Арктика улуустарыгар сылдьан 31 тыһыынча киһини көрдүлэр, ол иһигэр 8600 киһи итиэннэ 9000 оҕо – хотугу аҕыйах ахсааннаах төрүт олохтоох омуктар бэрэстэбиитэллэрэ. Бу бырайыак быйыл олунньу ыйтан Айсен Николаев көҕүлээһининэн ыытыллыбыта.

Айсен Николаев Саха сирэ этнологическай эспэртиисэ туһунан сокуон ылыллыбыт дойдуга соҕотох эрэгийиэнинэн буолар диэн санатта. «Бу хайысхаҕа былааннаах үлэ барар. Кылаабынайа – ыытыллыбыт эспэртиисэлэри быһаарыы булгуччулаах бэрээдэгинэн уонна толору кээмэйинэн оҥоһуллалларын ситиһиэхтээхпит. Биисинэс социальнай эппиэтинэһин кээмэйэ чопчу хардыынан мээрэйдэнэр. Ол курдук, быйыл «АЛРОСА», «Эльгауголь» курдук хампаанньалар кыттыылаах үс өрүттээх сөбүлэһиилэр түһэрсилиннилэр. Биһиги уопсай сорукпут – маннык стратегическай суолталаах докумуоннары оҥоруу чопчу муниципалитеттарга элбээн иһиэхтээх уонна ол олохтоох дьон олохторун хаачыстыбатын тупсарарга ананыаҕын наада», — диэн эбэн эттэ.

Аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар ассоциацияларын VIII сийиэһин үлэтин түмүгүнэн Резолюцияны ылыныы буолуоҕа. Онно бу тэрээһиҥҥэ турбут кыһалҕалаах боппуруостары быһаарыыга киирбит этиилэр суруллуохтара.