Дьокуускайга  муниципальнай бырагыраамалар туолууларын хаамыытын дьүүллэстилэр

Феликс Романов салайыытынан олохтоох салайыныыга уонна регламеҥҥа хамыыһыйатын мунньаҕа буолла. Хамыыһыйа үлэтигэр хамыыһыйа чилиэннэрэ Евдокия Евсикова уонна Александр Румянцев, ону тэҥэ куорат дьаһалтатын сүрүн  департаменнарын уонна биэдэмистибэлэрин бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар.

Күн бэрээдэгин сүрүн боппуруостарынан икки суолталаах муниципальнай бырагыраама: «Быраабы кэһиини, экстремизмы, терроризмы уонна омуктар икки ардыларынааҕы иирсээннэри сэрэтии» уонна «Түөлбэ салайыныытын сайыннарыы» – 2025 сыл бастакы аҥаарыгар туолууларын түмүктэрэ буоллулар.

Бастакы боппуруоска дакылааты Уопсастыбаннаһы кытта сибээскэ уонна ыччат бэлиитикэтигэр управление начаалынньыга Петр Попов иһитиннэрдэ. Кини уопсастыбаннай куттал суох буолуутун уонна омуктар икки ардыларынааҕы эйэни бөҕөргөтүүгэ туһуламмыт ыытыллыбыт үлэ туһунан отчуоттаата. Отчуоттуур кэмҥэ «Импульс» омуктар икки ардыларынааҕы ыччат пуорума уонна 100-тэн тахса кыттааччыны түмпүт «Бииргэ дьоллоохпут» омуктар икки ардыларынааҕы дьиэ кэргэн бэстибээлэ — киэҥ хабааннаах уопсастыбаннай тэрээһиннэр ситиһиилээхтик тэрилиннилэр уонна ыытылыннылар.

Үөрэх управлениетын начаалынньыга Мария Петрова үөрэх тэрилтэлэригэр ыытыллар сэрэтэр үлэ туһунан иһитиннэрдэ. Бастакы сыл аҥаарыгар саастарын ситэ илик оҕолорго экстремизмҥа уонна терроризмҥа 21 тыһыынчаттан тахса биирдиилээн уонна 6 тыһыынча кэриҥэ бөлөҕүнэн сэһэргэһии тэрээһиннэрэ ыытыллыбыт. Бары 118 муниципальнай үөрэх тэрилтэлэригэр сөптөөх иһитиннэрэр истиэндэлэр уонна муннуктар оҥоһулуннулар. 224 төрөппүт мунньаҕа ыытыллыбыт, уопсайа 26,5 тыһыынчаттан тахса киһи хабыллыбыт.

Үлэ биир суолталаах чааһынан оскуолатааҕы  сулууспалар үлэлэрэ буолла, кинилэр чөлүгэр түһэрэр технологиялары туһанан 43 мөккүөрдээх быһыыны-майгыны быһаардылар. Терроризм уонна экстремизм дьиҥ ис хоһоонун быһаарар, ону тэҥэ медиа-үөрэхтээх буолууну үрдэтэр иһитиннэрэр матырыйааллары оҥорон таһаарыыга уонна тарҕатыыга  былааннаммыт сорох тэрээһиннэргэ сыл аҥаарыгар үп-харчы туттуллубатаҕа, үлэлэр тэрийии түһүмэҕэр сылдьаллара бэлиэтэннэ. Түөлбэни сайыннарыы бырагырааматын туолуутун хаамыытын туһунан  Төүлбэ үлэтигэр департамент начаалынньыга Светлана Кармадонова дакылаат оҥордо.

«Төүлбэлэри тупсарыы» тэрээһиҥҥэ 2025 сылга 6 мөл. солк. үп-харчы көрүллүбүт. Бу үпхарчы түөлбэлэринэн суоллары өрөмүөннүүргэ, инфраструктураны оҥорорго, сайыҥҥы уу ситимиин уонна уотунан хааччыйыы эбийиэктэрин тутарга бырайыактары олоххо киллэрэллэригэр субсидия биэриигэ ананар. Билиҥҥи туругунан, түөлбэлэр бырайыактарын күрэхтэһиинэн сүүмэрдиир тэрийэр үлэтэ ыытылла турар. Сайаапкалары тутуу туһунан биллэрии Судаарыстыбаннай өйөбүллэри оҥоруу портаалыгар таҕыста. Үлэ сүрүн түһүмэхтэрэ – күрэҕи ыытыы, кыайыылаахтары кытта сөбүлэҥнэри түһэрсии уонна субсидиялары ыытыы сыл иккис аҥаарыгар былааннаналлар. Субсидияны ылааччылар үлэлэрин кэмигэр толордохторуна, былааннаммыт бүддьүөт үбэ-харчыта сыл түмүгүнэн туһаныллара күүтүллэр. Мунньах түмүгүнэн хамыыһыйа  иһитиннэриини болҕомтоҕо ылла уонна муниципальнай бырагыраамалар туолууларын хаамыыларын торумнаата.