Дьокуускай куорат туруу  үлэһитэ  Тамара Торокова

 «Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тутааччыта» аатын өрөспүүбүлүкэҕэ  саха  дьахталларыттан соҕотоҕун  ылбыт,   каменщик  идэлээх Тамара  Никаноровна Торокова туһунан  «Алаас» кинигэ кыһата  «Саха сирин кэрэ-бэлиэ дьоно» диэн сериятыгар  таһаарбыт кинигэтин сүрэхтэниитэ  Национальнай бибилэтиэкэ  Историческай саалатыгар  олунньу  3 күнүгэр  буолла.

Тамара Торокова  Өлүөхүмэ  оройуонугар элбэх оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүтэ. Төрөппүттэрэ  олохтон эрдэ баран тулаайах хааланнар уонна ыал улахан оҕото буолан,   19 сааһыгар тутууга СМУ-3 (билигин «Якутпромстрой») тэрилтэҕэ үлэҕэ киирбитэ.

Биир тэрилтэҕэ 33 сыл үлэлээтэ. Ол кэмнэргэ бастаан оробуочай үөрэнээччитинэн сылдьан,  улахан баахтарга цемены булкуйан, ыарахан шлакоблоктары тасыһан, ыарахан үлэ диэбэккэ, харса суох үлэлээбитэ.  Икки сылынан 2  разрядтаах каменщик-тутааччы буолбута,  4-с  разряды  толорбута. Социалистическай Үлэ  Дьоруойун  аатын ылбыт биригэдьиир Михаил Федорович Алексеев уонна Фаис Галямович Шамсутдинов үтүө  сүбэлэринэн,  тутуу  ыарахан үлэтин баһылаабыта,  билигин кинилэргэ махтала улахан.

Тамара Никаноровна үлэлээбит биригээдэтэ Саха тыйаатырын, космофизика дьиэтин, Мединституту, Национальнай бибилэтиэкэ   сыһыары тутуутун, военкоматы, «Самородок» бассейны, «Столовая 7», оскуолалары, оҕо саадтарын, олорор дьиэлэри тутуспутунан киэн туттар. 1977 сыллаахха Тамара Никаноровна «Бочуот бэлиэтэ» уордьанынан,  1986  сыллаахха «Үлэ кыһыл Знамята» уордьанынан  наҕараадаламмыта.

Тамара Никаноровна аан бастаан үлэлиэҕиттэн  ыла хамнаһыттан А.Карпов салайааччылаах «Фонд Мира» харчы ыытара. Ол туһунан элбэх туоһу, махтал суруктар бу кинигэҕэ киирбиттэр. Чернобыль саахалыгар эмсэҕэлээбиттэр анал счеттарыгар баҕа өттүнэн  элбэх көмөнү онорбута. Аһымал, көмө аахсыйаларга куруук кыттар.

Кини  биэнсийэҕэ  тахсан баран,  Мэдиссиинэ национальнай киинигэр  үлэҕэ киирбитэ. Үлэлии сылдьан Мэдиссиинэ киинин таһыгар  мас олордубута билигин улаатан силигилээн,  көрүөхтэн  кэрэ аллея буолан тураллар.  1986 сыллаахха  палисадник туттаран, бэйэтин илиитинэн буор, ноһуом таһан, мастары тыаттан аҕалан,  сибэккилэри олордубута кэрэхсэбиллээх дьыала.   Мэдиссиинэ киинигэр ыскамыайкалары,  бетон кулуумбалары кырааскалаан бэлэхтээбитэ. Тамара  Никаноровна олордубут  кэрэ сибэккилэрин  Бэчээт дьиэтин,  Идэлээх сойуустар дьиэлэрин уо.д.а.  тастарыгар уонна «Ленин болуоссатын», «Стройопт», НКиХ, Национальнай бибилэтиэкэ  тохтобулларыгар көрүөххэ сөп. Кини сибэкки олордон кэрэни кэрэхсииргэ иитэр,   ону таһынан ыччаттарга холобур буолар, таптыыр куоратын сибэккинэн симиир сыаллаах-соруктаах эбит. Былырыын Куорат күнүгэр — сибэкки арассаадаларын  Ботаническай садтан атыылаһан,   Оҕо дьиэтигэр  — хачыаллары, Кардиология киинэ сана дьиэҕэ киирэринэн —  бетон кулуумбалары, Национальнай бибилиэтэкэҕэ  —  икки кулуумбаны,  Офтальмология балыыһатыгар  үс кулуумбаны  бэлэхтээбит. Сибэкки буорун бэйэтэ атыылаһан, таачканан таһан, кулуумбаларын  кырааскалаан түбүгүрэрин киһи сөҕөр.   «Сибэккилэри, олордуу мастары харыстааҥ» диэн табличка саайар эбит. Кыайыы күннэригэр сибэккитин арааһа элбиир. Итинник үлэһит, куораппыт тупсарыгар  ис сүрэхтэриттэн кыһаллар дьон баар буолан, Дьокуускай куорат кылгас сайынна сибэккинэн симэммитэ харахха быраҕыллар, биһигини олус үөрдэр, кэрэҕэ кынаттыыр.

ххх

Кинигэ сүрэхтэниитигэр  Тамара Торокованы   СӨ Судаарыстыбаннай мунньаҕын (ИЛ Түмэн) норуодунай дьокутаата  Е.Х.Голомарева, П.И. Сартаев, Нөөрүктээйи олохтооҕо,   Мэдиссиинэ национальнай киинигэр  идэлээх сойуус  бэрэссэдээтэлин солбуйааччы П.Т.Бугаева,  тутуу биригэдьиирэ  И.Г.Захаров, СМУ-3 тэрилтэттэн  бииргэ үлэлээбит  Ю.Н.Герасимов,  о.д.а. эҕэрдэлээтилэр.  Тамара Никаноровна сыл аайы тэрилтэлэртэн Махтал суруктары , грамоталары тутан үөрэр.

Дьокуускай куорат  сибэккинэн симэнэн, араас хайысханан сайдарын туһугар ыччаттарга холобур буолан  үлэлээбит, билигин да үлэлии сылдьар   дьоммутунан киэн туттуохтаахпыт.
Тамара Никаноровна кинигэ сүрэхтэниитин бэлэмнээбит  наука үлэһитигэр, агро-оскуолалар наукаҕа сүбэһиттэрэ   А.П.Аржаковаҕа, тэрээһини иилээн-саҕалаан ыыппыт,  № 17  оскуола  дириэктэрин  солбуйааччы  О.И.Борисоваҕа махтал тылларын тириэрдэр.

Тамара Торокова туһунан бэртээхэй кинигэни полиграфическай  устуудьуйа  үлэһитэ  Татьяна Новгородова хомуйан оҥордо,  бэйэтин хаартыска альбомнарын  көрдөрдө.  АГИТИ устудьуона  Рустам Слепцов кэрэ, күүстээх куолаһынан ырыа  ыллаан,  фортепианоҕа оонньоон,  тэрээһини  сэргэхситтэ.

Олоҕун  үлэҕэ анаабыт, үлэ үөһүгэр сылдьар Тамара Никаноровна «Дьокуускай куорат Бочуоттаах гражданина» буолара буоллар диэн,  бу дьоро киэһэҕэ дьон-сэргэ баҕа санаатын, алгыс тылын эттэ.

Галина БОРИСОВА-ТОЛБООНО, РФ Суруналыыстарын, СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.

Хаартыскалары ааптар тиксэрдэ.