Дьоруойдар кэмнэрэ – военкордар харахтарынан

Дьокуускайга «Муус устар-2024» ыччат киэҥ хабааннаах тэрээһинин чэрчитинэн Саха сиригэр “RТ.Док: Время героев” документальнай киинэ II аан дойдутааҕы бэстибээлэ буолан ааста. Бу бэстибээл тиэмэтэ – байыаннай дьайыы. «Лена» киинэ тыйаатырыгар икки документальнай киинэ көһүннэ.

«Саха сирин БАРС-тарын» сэргээтилэр

Бу күннэргэ «Муус устар-2024» ыччат тэрээһинигэр ыҥырыылаах ыалдьыт буолан кэлбит байыаннай кэрэс­пэдьиэннэр Руслан Гусаров уонна Семен Пегов бастаан Ил Дархан Айсен Николаевтыын, ол кэнниттэн өрөспүүбүлүкэтээҕи медиа-кииҥҥэ байыаннай дьайыы туһунан суру­йар бэйэбит военкордарбытын уонна суруналыыстары кытары көрүстүлэр.

«Лена» киинэ тыйаатыр саалатыгар мустубут дьон, «Боотур» этэрээт байыастарын чугас дьонноро, аймахтара, устудьуоннар уонна суруналыыстар, Айгуль Ербулова «Якутские БАРСы» диэн добровольческай этэрээт чилиэннэрин бойобуой күннэрин туһунан документальнай киинэни көрдүлэр.

Бу киинэ Саха сиригэр уонна байыаннай дьайыы бара турар сиригэр уһуллубут. Киинэ сүрүн дьоруойунан «Боотур» этэрээт хамандыыра буолар, кини бэйэтин байыастарын, фроҥҥа кинилэр иннилэригэр турар араас соруктары толоруу туһунан кэпсиир. Каадырга кинилэр өстөөх снарядтарын быһыта ытыалыылларын, эстибэтэх снарядтары суох оҥорууларын, дроннары салайыыларын – сэриилэһэллэрин туһунан көстөр.

Саха уолаттара эйэлээх олоххо тайҕаҕа бултуу сылдьан дьаһаналларын курдук, фронт лииньийэтигэр олорор сирдэрин эмиэ бэрт кичэллээхтик оҥостоллоро көстөр. Киинэҕэ байыастар туртас этиттэн бэ­­рэски буһаран сииллэрэ көстөр, бу устууну уолаттар дьонноругар ыыппыттара социальнай ситиминэн тарҕаммыта, онон Саха сирин олохтоохторо көрбүт буолуохтаахтар. «Боотур» байыастара суруналыыстар нөҥүө чугас дьонноругар, аймахтарыгар эҕэрдэ ыыталлар, эргиллиэхпит диэн эрэннэрэллэр. Инники кир­бииттэн маннык устууну көрүү, биллэн турар,  байыастар дьиэ кэргэттэригэр, аймахтарыгар долгутуулаах уонна чугас буолара биллэр.

«Тоҕо манна кэллиҥ?» диэн киинэ ааптара барыларыттан, аастыйбыт баттах­таах кырдьаҕаһыттан саҕалаан 20-чэ саастаах эдэр уолаттарга тиийэ, ыйытар. Онуоха бары биир киһи курдук: «Биһиги дойдубутун, Арассыыйаны, көмүскээри!» – диэн эп­пиэт­тииллэр. Киинэ бүтээтин, көрөөччүлэр саалаҕа баар дьоруойдары чиэстээн өргө диэри ытыс таһыннылар.

Военкордар уонна Ил Дархан

Ил Дархан Айсен Николаев байыаннай кэрэспэдьиэннэри Руслан Гусаровы уонна Семен Пеговы кытта көрсүһүүтүгэр байыаннай дьайыыны сырдатыы туһунан кэпсэттилэр.

«Суруналыыстар ыытар үлэлэрэ байыаннай дьайыы кэмигэр олус наадалаах. Эһиги устубут кырдьыктаах документальнай матырыйаалларгыт норуоту интэриэһиргэтэллэр. Байыаннай кэрэспэ­дьиэннэр билигин инники кир­биигэ сылдьан, туох буола турарын дьиҥнээхтии көрдөрөллөр, кэпсииллэр.  Эһиги үлэҕит, биллэн турар, Кыайыыны чугаһатар!» – диэн Ил Дархан Айсен Николаев көрсүһүүгэ бэлиэтээн эттэ.

Байыаннай кэрэспэдьиэн Руслан Гусаров «RT.Док: Время героев» диэн документальнай киинэ норуоттар икки ардыларынааҕы бэстибээлин эрэги­йиэннээҕи түһүмэҕин Саха сиригэр ыытарга этии киллэрдэ. Бэстибээл дьоруойдарга, бэлиэ түгэннэргэ, фроҥҥа бэйэ­лэрин баҕаларынан барааччыларга ананарын эттэ.

«RT хампаанньа атын СМИ-ры кытта бииргэ үлэ­лиир экспертнэй уопсастыбата бу бэстибээли аан бастаан Саха сиригэр ыытыахха наада диир. Өрөспүүбүлүкэ байыаннай дьайыыга биир дойду­лаахтарын өйөөһүнү тэри­йиигэ бастыҥ холобурунан буолар. Манна байыаннай дьа­йыы толоонугар туох буола турара улахан болҕомтоҕо ылыллар, ону сэргэ дьоруойдаргытыгар улахан болҕомто ууруллар», – диэн Руслан Гусаров эттэ.

Биллиилээх блогер, билиҥҥитэ военкор Семен Пегов Саха сиригэр ыытыллар байыаннай-патриотическай үлэни үрдүктүк биһириирин биллэрдэ. Саха сиригэр сотору кэминэн снайпердары бэлэмниир полигон аһылларыттан, маннык киэҥ далааһыннаах бырайыак олоххо киирэриттэн үөрэрин эттэ.

Айсен Николаев суруналыыстар этиилэрин өйөөтө уонна кинилэр үлэлэрин, Саха сирин байыаннайдарыгар ураты болҕомто, өрөспүүбүлүкэ ба­йыас­тарын туһунан чаҕылхай документальнай сюжеттары уонна киинэлэри оҥоруу иһин махталын биллэрдэ.

Уопут атастаһыыта

Саха сиригэр байыаннай дьайыы туһунан суруйар военкордар уонна суруналыыс­тар байыаннай кэрэспэдьиэннэри Руслан Гусаровы уонна Семен Пеговы кытта көрүстүлэр.

Көрсүһүү саҕаланыытыгар Руслан Гусаров, маннык тэрээһини ыытаргыт олус үчүгэй, биир идэлээхтэрбэр байыан­най дьайыыны сырдата сылдьар суруналыыстар тустарынан устубут киинэбин көрдөрүөм диэн эттэ.

«2020 с. маннык идиэ­йэ биир өттүнэн эмискэ, иккиһинэн, эмиэ да олох ирдэбилин быһыытынан тии­йэн кэлбитэ. Мин өр сылларга тэлэбиидэнньэ «Новости» биэриитигэр үлэлээбитим. Онон документальнай киинэ устуохпун баҕарбытым. Ол гынан баран, байыаннай тиэмэҕэ киинэ устар күннээҕи олоҕу устардааҕар уустуктардаах, манна киһи көрүүтүн, хараҕын, са­наа­тын, барытын тириэрдиэххин наада. 2021 сыллаахха ХНТ Генеральнай Ассамблеята медийнэй уонна информационнай сырдатыыга нэдиэлэни ыытарга быһаарыммыта, онно бу киинэ 26 мүнүүтэлээх тизерин оҥорбуппут».

Салгыы байыаннай кэ­рэс­пэдьиэннэр мустубут суруналыыстарга биир чаастаах «Военкоры» документальнай киинэни көрдөрдүлэр. Ол кэнниттэн ыалдьыттар байыан­най дьайыыга сюжеттары, киинэни хайдах устар, инники былааннарын туһунан кэпсээтилэр, информационнай сырдатыы боппуруостарын дьүүллэстилэр.

Байыаннай кэрэспэдьиэн Семен Пегов идэтийбит анал үөрэхтээх суруналыыс буолбатаҕын, кини блогер быһыытынан аан бастаан сюжеттары устан барбытын кэпсээтэ.

«Урукку профессиональнай хааччахтааһыннар кыратык уларыйдылар. Урут атын эйгэҕэ үлэлээбит, ол гынан баран бэ­йэ­лэрин баҕаларынан военкор буолбут дьон байыаннай дьайыы туһунан таһаарар буоллулар. Дьон-сэргэ маны сэҥээрэр, көрөр. Эппитим курдук, эн талааннаах, киириилээх-тахсыылаах буоллаххына, эн телеграмм-ханаал арынан төһө баҕарар байыаннай дьайыы туһунан сырдатар кыахтанныҥ», – диэн Семен Пегов санаатын үллэһиннэ.

Тэрээһин түмүгэр байыаннай кэрэспэдьиэннэр биһиги суруналыыстарбытыгар байыаннай дьайыыга инники кирбиигэ сылдьан сюжеттары, киинэлэри хайдах усталларын кэпсээтилэр, биир идэлээхтэрин кытары уопуттарын үллэһиннилэр, санаа атас­тастылар, элбэх ыйытыыларга хоруйдаатылар.

Денис Попов хаартыскаҕа түһэриилэрэ